6 oktober 2011

Auteursrecht van de fotograaf

Door Gilyan Parker

Intellectuele Eigendomsrecht is een lastig onderwerp. Op de foto van een persoon rusten zowel het auteursrecht van de maker van de foto, als onder omstandigheden ook het portretrecht van de gefotografeerde persoon.

Het komt voor dat foto’s worden gebruikt zonder dat de maker ervan, de auteursrechthebbende, daarvoor toestemming heeft gegeven. De fotograaf kan dan – natuurlijk achteraf – de rechter vragen de publicatie te verbieden, maar dat is mosterd na de maaltijd. Ook heeft de fotograaf een recht op schadevergoeding, maar hoe groot is de schade, en hoe bereken je die?

De rechtbank Den Haag heeft kort geleden in zo’n zaak uitspraak gedaan. Een professioneel fotograaf maakte foto’s van een min of meer bekende Nederlander (Thomas Berge). De tegenpartij exploiteert een website waarmee online boekingen voor optredens van artiesten gedaan kunnen worden. Op die website is een door de fotograaf gemaakte foto van Thomas Berge geplaatst. De fotograaf had daarvoor echter geen toestemming gegeven, en vorderde verwijdering van de foto, en een schadevergoeding. De schade bedroeg volgens de fotograaf € 960,=, conform de begroting daarvan in de algemene voorwaarden van de Nederlandse Fotografenfederatie.

In de regel gelden algemene voorwaarden alleen tussen contractspartijen. De website heeft nu juist geen overeenkomst gesloten met de fotograaf. Die voorwaarden gelden dan ook niet, en daarop kan de fotograaf geen vordering baseren, zo luidde het verweer. De rechter oordeelde dat dit verweer formeel wel juist was – er was geen contract en dus gelden die algemene voorwaarden niet in dit geval – maar de schadeberekening kan wel naar analogie aan de bepaling in die algemene branchevoorwaarden worden berekend. Die berekening is een algemeen aanvaard uitgangspunt.
De vergoeding komt neer op betaling van een licentievergoeding die de fotograaf normaliter in rekening brengt, plus immateriële schadevergoeding wegens verlies aan exclusiviteit, gebrek aan naamsvermelding onder de foto. Een soort van boete voor auteursrechtinbreuk dus voor het zonder vergoeding gebruiken de foto, omdat (aldus de rechter): ‘indien slechts een bedrag gelijk aan de licentievergoeding zou worden toegewezen, zou het derden vrij staan om toestemming eerst achteraf -op het moment waarop de auteursrechthebbende de gebruiker daarop aanspreekt- te kopen’.
Ook krijgt de fotograaf zijn totale advocaatkosten ter hoogte van € 1.018,31 terug. De vergoeding dekt de volledige kosten, omdat het om een Auteursrechtzaak gaat, waarbij de rechter anders dan in gewone/andere zaken geen relatief laag forfaitair bedrag toekent, maar de gehele facturen van de advocaat.
Het loont dus om op te treden tegen inbreuk op Auteursrechten. Voor vragen of hulp kunt u contact met ons opnemen.

Gilyan Parker