EEX-Verordening: tenuitvoerlegging van vonnissen en akten

Op 12 december 2012 hebben het Europees Parlement en de Raad een verordening aangenomen, die op de wijziging en de herschikking van de welbekende EEX-Verordening ziet. De EEX-Verordening omvat ook regels die de bevoegde rechter aanwijzen bij een conflict tussen partijen die in twee verschillende landen wonen. In deze weblog zullen echter uitsluitend de regels die zien op de tenuitvoerlegging van gerechtelijke beslissingen en authentieke akten aan de orde komen.

Welke regels zijn van toepassing?

Zowel de nieuwe als ook de oude verordening zien op vorderingen die voortvloeien uit burgerlijke en handelszaken, en niet op vorderingen ontstaan uit bijvoorbeeld fiscale of familierechtelijke zaken. De regels van de nieuwe beschikking zijn van toepassing op alle vorderingen die zijn ingesteld, authentieke akten die zijn verleden of geregistreerd, en gerechtelijke schikkingen die zijn goedgekeurd of getroffen op of na 10 januari 2015. Om het overzichtelijk te houden zal hierna slechts van vonnissen gesproken worden. De tenuitvoerleggingsregels van de oude EEX-Verordening blijven van toepassing voor vonnissen die worden gewezen naar aanleiding van een vordering die vóór 10 januari 2015 is ingesteld. Voor de meeste vonnissen die nu gewezen worden zullen derhalve nog de oude regels van toepassing zijn.

Oude EEX-Verordening

Voordat ik de nieuwe regels bespreek, zal ik kort de regels voor tenuitvoerlegging onder de oude EEX-Verordening bespreken. Daarin wordt bepaald dat een vonnis dat in een andere EU lidstaat is gewezen in een andere lidstaat wordt erkend. Om een in een andere lidstaat gewezen vonnis ten uitvoer te kunnen leggen, zal men echter een verlof tot tenuitvoerlegging aan de rechter moeten verzoeken. Dit is de zogenaamde exequatur. De procedure is relatief simpel en de rechter mag daarbij niet toetsen of de uitspraak inhoudelijk juist is. Slechts op beperkte gronden mag hij een verlof tot tenuitvoerlegging weigeren. Hoewel deze procedure dus relatief eenvoudig is, blijft de gang naar de rechter onder de oude EEX-Verordening noodzakelijk.

Herschikking van de EEX-Verordening

In de nieuwe EEX-Verordening wordt de exequatur afgeschaft. Aan de Verordening is een model voor een certificaat gehecht. Iedereen die een beslissing van een rechter krijgt en deze in het buitenland ten uitvoer wil leggen kan bij de bevoegde instantie in het land waar het vonnis is gewezen verzoeken dat dit certificaat aan de uitspraak wordt gehecht. Daaruit blijkt dat de beslissing in het land waar deze is gewezen uitvoerbaar is en daarmee kan de beslissing ook in een andere lidstaat ten uitvoer worden gelegd. Het is dan niet meer nodig om eerst verlof voor tenuitvoerlegging aan de rechter te verzoeken. Diegene tegen wie de beslissing ten uitvoer wordt gelegd heeft wel de mogelijkheid om de rechter te verzoeken de tenuitvoerlegging te weigeren. Weigering is slechts op beperkte gronden mogelijk. Dit is het geval indien de uitspraak in strijd is met de openbare orde of beginselen van de goede procesorde zijn geschonden. Hij mag de uitspraak niet inhoudelijk opnieuw toetsen.

Conclusie

Onder de nieuwe EEX-Verordening wordt de exequatur afgeschaft. Daardoor wordt het een stuk makkelijker om een in een andere EU lidstaat gewezen beslissing hier ten uitvoer te leggen, en andersom. Rechterlijke controle met betrekking tot regels van openbare orde en de waarborgen van een goede procesorde blijft mogelijk. Het verschil zit daarin, dat onder de nieuwe EEX-Verordening deze beperkte rechterlijke toets slechts wordt uitgevoerd op verzoek van diegene tegen wie de beslissing ten uitvoer wordt gelegd. In veel gevallen zal het naar verwachting niet meer tot een dergelijke gerechtelijke procedure komen: een welkome vereenvoudiging.