4 augustus 2010

Juridische doorbraak in pokerland

Door Gilyan Parker

Deze maand heeft de Rechtbank Den Haag een principiële en opmerkelijke uitspraak over poker gedaan.

In een strafprocedure tegen een organisator van een pokertoernooi heeft de Rechtbank geoordeeld dat poker niet als kansspel kan worden aangemerkt. Een tegenslag voor de overheid in haar strijd tegen illegale pokerspelen.

Bestrijding illegale pokerspelen nog lastiger

Op 12 februari 2009 schreef ik al over de pogingen van de Minister om het aanbod van kansspelen op internet aan te pakken (zie: Minister pakt online pokersites aan). Gezien de vlucht van poker op internet, richtte de Minister zich daarbij vooral op dit populaire spel. In de weblog werd duidelijk dat het bestrijden van illegale pokerwebsites niet alleen praktische bezwaren met zich meebrengt, maar dat het Nederlandse vergunningssysteem tevens mogelijk in strijd is met EG-recht. Nu is daar voor justitie nog een probleem bijgekomen. De Rechtbank Den Haag oordeelde op 2 juli jl. (klik) namelijk dat er voor het organiseren van pokerspellen geen vergunning nodig is, nu het hierbij niet gaat om een kansspel.

Poker: kansspel of behendigheidsspel?

Aan deze beslissing ging een lange discussie vooraf. Dit had ook te maken met de wijze van strafbaarstelling. Cruciaal in deze uitspraak was de basis van de vergunningsplicht voor kansspelen, namelijk artikel 1 onder a van de Wet op de Kansspelen: “Het is verboden gelegenheid te geven om mede te dingen naar prijzen of premies, indien de aanwijzing der winnaars geschiedt door enige kansbepaling waarop de deelnemers in het algemeen geen overwegende invloed kunnen uitoefenen, tenzij daarvoor ingevolge deze wet vergunning is verleend.” Dit is een vrij vage bepaling met open normen en roept derhalve in haar aard al discussie op. Bovendien heerste er grote onenigheid over de vraag of poker een behendigheidsspel of een kansspel is. De Hoge Raad had in 1998 nog geoordeeld dat poker een kansspel was. Uiteraard was men het in de pokerwereld niet eens met deze uitspraak. Maar ook uit wetenschappelijke hoek kwam ondersteuning. In zijn afscheidsrede in 2008 bekritiseerde hoogleraar Waarschijnlijkheidsrekening en Mathematische Statistiek Van der Genugten het oordeel van de Hoge Raad. In een brief aan de Tweede Kamer stelde de Minister in augustus 2009 desondanks dat poker dient te worden aangemerkt als een kansspel. De Minister verwees hierbij naar “vaste rechtspraak van de Hoge Raad” en naar wereldwijde opvattingen.

Conclusie Rechtbank Den Haag

De Rechtbank Den Haag maakte in genoemde uitspraak korte metten met de redenering van de Minister. Allereerst stelde de Rechtbank dat de conclusie van de Minister niet onverkort volgt uit de uitspraken van de Hoge Raad. Verwijzing naar wereldwijde opvattingen bood ook geen soelaas, nu volgens de Rechtbank de mate waarin een opvatting populair is, niet automatisch meebrengt dat deze juist is. De Rechtbank achtte het als haar taak om zelf te oordelen of poker een kansspel is. Maar hoe kan een dergelijk oordeel worden gevormd? De Rechtbank leest in de genoemde uitspraak van de Hoge Raad dat voor bepaling of poker een kansspel is, niet moet worden gekeken naar het resultaat dat de grote meerderheid van spelers in de praktijk bij het spel behaalt, maar naar verklaringen van wetenschappers, getuigen en de verdachte. De Rechtbank startte dan ook bij de wetenschap en bespreekt twee gangbare modellen, die zijn ontwikkeld voor bepaling of een spel een kansspel is. Het model van Van der Genugten cs. acht zij objectiever en derhalve meer wetenschappelijk verantwoord dan het model van Wagenaar cs. De Rechtbank nam de conclusie van Van der Genugten cs. dat cashpoker een behendigheidsspel is dan ook over. Ook de verklaring van de verdachte, die  uitgebreid had beargumenteerd waarom het een behendigheidsspel was, speelde bij deze conclusie een rol. Dat betekende in deze zaak dat niet bewezen kon worden dat de verdachte zonder vergunning een kansspel had georganiseerd. De organisator werd dan ook vrijgesproken van het plegen van strafbare feiten.

Toekomst pokertoernooien veilig?

Deze uitspraak zal met gejuich in pokerkringen zijn ontvangen. De strijd is echter nog niet definitief gestreden. Het Openbaar Ministerie is al tegen de uitspraak in hoger beroep. Los van het feit dat zij het logischerwijs niet eens is met de uitspraak, acht zij een beslissing van een hogere rechter over een dergelijke principiële kwestie van groot belang. Voorlopig vormt deze uitspraak echter een goed argument bij vervolging wegens overtreding van de Wet op de Kansspelen.

Gilyan Parker