24 november 2011

Loyaliteit, promotie en kansspelen

Door Gilyan Parker

Veel loyaliteitsprogramma’s en promotiecampagnes vallen onder de wet op de kansspelen en zijn niet toegestaan.

Aan de ene kant sluit het net zich verder, zo leert een recente Hof-uitspraak. Justitie is bovendien actiever met handhaven. Daar staat tegenover dat ondernemers ook mogelijkheden laten liggen. En kansen.

Winnen en binden

De online gaming markt is groot en blijft groeien. Maar ook voor bedrijven waarvan de kernactiviteit niets met spelen te maken heeft, kan een spelletje een leuke PR stunt zijn, bijvoorbeeld om een product te promoten of om klanten te winnen of te binden. Veel wetgeving ziet nog op een offline wereld, maar de overheid wint ook online terrein.

Het is verboden

In een recente uitspraak, trekt het Gerechtshof ‘s-Gravenhage grenzen. In haar arrest van 25 october 2011 (zaaknummer 200.059.008/01 LJN: BU3534) toetst het Hof een loyaliteitsprogramma aan het bepaalde in artikel 1 sub a van de Wet op de kansspelen (Wok). Dit artikel luidt: “Behoudens het in Titel Va [hof: speelautomaten] van deze wet bepaalde is het verboden (a) gelegenheid te geven om mede te dingen naar prijzen of premies, indien de aanwijzing der winnaars geschiedt door enige kansbepaling waarop de deelnemers in het algemeen geen overwegende invloed kunnen uitoefenen, tenzij daarvoor ingevolge deze wet vergunning is verleend;” De hier bedoelde vergunningen zijn vrijwel geheel monopoliegebonden. Kom daar maar eens tussen.

Geen uitzonderingen

Het Hof kijkt ook naar een mogelijke uitzondering in de wet voor gelegenheden die noch voor het publiek zijn opengesteld, noch bedrijfsmatig worden gegeven. Het Hof overweegt dat hierbij sprake moet zijn van de cumulatieve omstandigheden “niet opengesteld voor publiek” én “niet bedrijfsmatig”. Volgens het Hof is sprake van bedrijfsmatig handelen, als wordt beoogd om (bedrijfsmatige) klanten met een programma te binden. Als een loyaliteitsprogramma geregeld en stelselmatig wordt aangeboden aan klanten levert dat in de gegeven omstandigheden bedrijfsmatig handelen op. De omstandigheid dat men na eenmaal winnen niet meer mag deelnemen, ontneemt niet het geregelde en stelselmatige karakter aan dit programma, dat maandelijks werd gespeeld onder klanten. Evenmin ontneemt het feit dat er door de deelnemers geen aparte inleg betaald hoeft te worden, het kansspelkarakter (in de zin van artikel 1a Wok) aan het loyaliteitsprogramma. Hiertoe verwijst het hof naar de formulering van dit artikel en haar uitleg daarvan.

Voor publiek opengesteld?

Tevens oordeelt het hof dat het loyaliteitsprogramma wel degelijk voor het publiek is opengesteld (in de zin van artikel 2 onder a Wok). De “hindernissen” bij toelating tot een Loyaliteitsprogramma zijn volgens het Hof te gering om het een besloten karakter te geven. Weliswaar moet men als deelnemer houder zijn van een pas en een product hebben gekocht, maar er is geen enkele aanwijzing dat bij de verwerving ervan enig opstakel (anders dan een verplichte betaling van € 65,-) wordt opgeworpen, aldus het Hof. De stelling dat men moet worden uitgenodigd om pashouder te worden, maakt dit volgens het Hof niet anders, nu er niet echt een vorm van selectie is toegepast. De verplichte betaling van € 65,- wordt gecompenseerd door voordelen in het programma en vormen als zodanig geen serieus te nemen obstakel, overweegt het Hof.

Virtuele punten

De Hof-uitspraak laat zien dat de overheid een stringent kansspelbeleid kan voeren, maar geeft niet op alle nog openstaande vragen uit de praktijk een antwoord. Zo geeft de uitspraak geen inzicht in de vraag of een spel geen kansspel is in de zin van de Wok indien deelnemers niet kunnen meedingen naar prijzen en premies in de zin van de Wok. Bijvoorbeeld omdat behaalde punten of virtuele credits die kunnen worden gewonnen, geen economische waarde kennen. Iets dergelijks geldt als punten niet kunnen worden ingewisseld voor geld of producten en alleen verder inzetbaar zijn in het spel. In de schemerzone van legaal en illegaal bestaat bovendien gewoon een belastingplicht. Prijzen uit loterijen en andere kansspelen zijn onderworpen aan kansspelbelasting. Dit is geregeld in de Wet op de kansspelbelasting. Daarover gaat mijn eerdere weblog Fiscaal gokken – Al Capone als running mate.

Kansen

Veel ondernemers passen hun PR activiteiten in het keurslijf van de Promotionele kansspelen omdat voor het organiseren van een promotioneel kansspel geen vergunning nodig is. Wel moet de organisator zich houden aan de voorwaarden die in de Gedragscode promotionele kansspelen staan. Er zijn grote promotionele kansspelen en kleine promotionele kansspelen. Het belangrijkste verschil is de hoogte van het prijzenpakket. Het prijzenpakket bij een klein promotioneel kansspel mag maximaal een waarde hebben van € 4.500 (netto). Voor een breder promotioneel kansspel geldt een maximum van € 100.000. Per  product, dienst of organisatie mag maximaal 1 keer per jaar een promotioneel kansspel worden georganiseerd, met in de actieperiode maximaal 13 trekkingen. De organisator van een promotioneel kansspel mag geen inleg van de deelnemers vragen. Alleen de daadwerkelijk gemaakte telefoonkosten of verzendkosten mogen op de deelnemers verhaald worden. Hiervoor geldt een maximum van € 0,60. Bij een klein promotioneel kansspel mogen de kosten niet meer bedragen dan het lokale telefoontarief of een postzegel van € 0,44.

Zie ook mijn log Het organiseren van promotionele kansspelen.

Gilyan Parker