Althans niet voor toezichthouders. In mijn bijdrage in het Tijdschrift “De Accountant” van april 2010 benoem ik beperkte succeskansen bij claims tegen toezichthouders. De brandstichter en niet de brandweer heeft het gedaan. Dat is een paar gevallen ook weer te kort door de bocht.
Domino
Too big to fail is in de grote depressie ontstaan als typering voor een overheid die zorgdraagt voor het voortbestaan van banken en verzekeraars en in een macro benadering: het financiële systeem als geheel. In mijn weblog van 5 januari 2009 (klik hier) haal ik met een krantenbericht de internationale bijeenkomst van centrale bankiers op 14 september 2008, volgend op de val van de 158 jaar oude investment bank Lehman Brothers. Volgens (Europese) ingewijden was bij een groot deel van de aanwezigen niet geheel duidelijk hoe belangrijk de bank Lehman Brothers was “to the intricate but largely invisible web that connects American Financial institutions with other firms around the globe”. In hetzelfde krantenbericht heeft de Franse minister van Financiën Lagarde aangegeven dat voor het equilibrium van het financiële systeem, het laten vallen van Lehman de centrale “dominofout” was.
Too big to fail
Recent verscheen het boek Too big to fail van Andrew Ross Sorkin, met een ooggetuige verslag van het volstrekt ontbreken van inzicht van de bank-CEO’s in de kreupele positie van hun instellingen. Exemplarisch is de reactie van een van hen die de Amerikaanse toezichthouders FED en SEC buiten de deur wil houden omdat zij geen idee hebben hoe gaat in de financiële wereld aan toegaat. Zijn onderneming, verzekeraar AIG, de grootste verzekeraar wereldwijd, is kort daarop genationaliseerd om verder afglijden te voorkomen.
Struisvogel
Of het handelen van de insiders nu als struisvogelpolitiek is te benoemen, of dat het een collectieve onwetendheid is, feit blijft dat overheidsinterventies in een complexe branche niet veel ruimte laten voor aansprakelijkheid van de toezichthouder. In de Accountant (klik hier) haal ik de wegingsfactor aan of de toezichthouder op het moment van een bekritiseerd niet-ingrijpen de informatie had die het voorzienbaar maakte dat er schade zou kunnen ontstaan. Met de vervolgvraag of er sprake was van een “real and immediate risk”. Of alleen maar van een mogelijk risico. Het boek Too big to fail, maakt vooral duidelijk dat een façade van complexe producten als collateralized debt obligations en credit default swaps voor relatieve outsiders als toezichthouders lastig op risico zijn te schatten. Wil een wetgever die risico’s indammen dan is een andere benadering – buiten toezichthouders om – noodzakelijk. Opties die terecht hoog op de politieke agenda staan.