26 februari 2007

Versnippering en verkokering van aanbestedingsregels

Door Gilyan Parker

Uit onderzoek blijkt dat ondernemers klagen over disproportionele eisen en het gebrek aan uniformiteit bij het toepassen van de aanbestedingsregels door aanbestedende diensten.

Vooral de versnippering en verkokering vanwege de verschillende aanbestedingsreglementen en de administratieve lasten zijn een doorn in het oog. Het lijkt erop dat bij het opstellen van aanbestedingsregels te weinig is gezocht naar een balans tussen de verschillende belangen van de bij aanbesteding betrokken partijen. Zo ontbreken bijvoorbeeld eenduidige regels voor de aanbesteding van opdrachten beneden drempelwaarden, terwijl het juist een zware last is voor het bedrijfsleven om bij lagere overheden steeds weer verschillende regels tegen te komen.

De Europese aanbestedingsrichtlijnen zijn op grond van de Raamwet EEG-voorschriften aanbestedingen geïmplementeerd via het Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten (hierna: Bao). Het Bao ziet op alle overheidsopdrachten voor werken, leveringen en diensten boven de Europese drempelwaarde en is verplicht voor alle aanbestedende diensten in Nederland. Daarnaast wordt door enkele ministeries en een aantal decentrale overheden gebruik gemaakt van het Aanbestedingsreglement Werken 2005 (ARW 2005). Dat geldt echter weer niet geldt voor overheidsopdrachten voor leveringen en diensten.

Op dit moment behandelt de Eerste Kamer een nieuwe Aanbestedingswet. Het wetsvoorstel beoogt de bestaande Raamwet te vervangen door een modern wettelijk kader voor het aanbesteden van (overheids)opdrachten. Daarmee zou beter dan voorheen een goede uitvoering van de Europese en internationale aanbestedingsverplichtingen kunnen worden bereikt. E?n en ander vindt duidelijk haar oorsprong in aanbevelingen uit de parlementaire enquète Bouwnijverheid (Bouwfraude).

Het wetsvoorstel bevat regels over integriteit en te stellen eisen aan draagkracht en bekwaamheden van een inschrijvende ondernemer. Andere bepalingen zien op regels voor de bevordering van gelijke behandeling, concurrentie, innovatie en transparantie. In de behoefte aan informatie over de aanbestedingsregels en over de stappen in de aanbestedingsprocedures zal worden voorzien in een nationaal elektronisch aanbestedingsinstrument (TenderNed). Hierbij zal worden aangesloten bij de huidige systematiek van het ARW 2005 en regels die deels al te vinden zijn in het Bao.

Het valt te betwijfelen of het wetsvoorstel concrete oplossingen biedt voor de in de praktijk gesignaleerde knelpunten. Het wetsvoorstel, zoals dat nu luidt, neemt de versnippering en verkokering van aanbestedingsregels niet weg. Een streven naar uniformiteit is welbeschouwd een dun laagje vernis. De rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschap en de extensieve interpretatie door de Europese Commissie van de aanbestedingsrichtlijnen vragen ook om een Nederlands standpunt over opdrachten die onder de drempels voor Europese aanbesteding vallen. Het wetsvoorstel zwijgt op dat punt en het is de vraag of de Eerste Kamer het klaarspeelt belangrijke wijzigingen aan te laten brengen. Kansrijk is dat niet.

Gilyan Parker