15 januari 2008

Waakhond aan de lijn van Europa

Door Gilyan Parker

Ik heb in mijn artikel "Waakhond aan de lijn van Europa" in het vaktijdschrift voor professionals van branche- en beroepsorganisaties VM van december gericht op de positie en werkwijze van Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Daarbij ben ik ook ingegaan op de beleidsvrijheid die de AFM net als veel andere overheidsorganen heeft. Daarbij is relevant dat ook de financiële regelgeving veel open normen bevat. Vooralsnog zorgt dat voor onzekerheden in de markt. Hoe kun je zonder concrete handvatten invulling geven aan open normen.

In de speech “Ich bin ein Compliance Officer” van de AFM-directeur Kockelkoren, gehouden voor de Vereniging van Compliance Officers (VCO) op 21 november 2007, wordt bevestigd dat open normen het risico herbergen dat ondernemers te voorzichtig handelen en dat zij compliance teveel zien als een juridische plicht en te weinig als commerciële noodzaak. Ook in de ogen van de AFM ziet een onderneming idealiter dit tweede perspectief als eerste en integreert zij de compliance strategie met haar business strategie. Dat betekent dat zij bijvoorbeeld in haar kanalen helder kiest voor ofwel advies ofwel “execution only”. Volgens de AFM zou dan ook de productontwikkeling op een andere wijze ingericht kunnen worden als gevolg van een gecombineerde aanpak van compliance en business strategie.

Deze lijn sluit nauw aan bij het betoog van de voormalig advocaat-generaal bij de Hoge Raad Mok in zijn oratie “Door de bank genomen” (2005, UVA). Hij stelt dat sommige van de zorgplichten van professionele en deskundige financieel dienstverleners met een korrel zout moeten worden genomen: Van een commerciële onderneming is het doel winst te maken. Mok meent dat zij ter wille van de winst het belang van cliënten niet mag verwaarlozen, maar dat men niet mag verwachten dat zij het belang van cliënten een dusdanige mate van voorrang geeft.

Ik heb in een eerdere weblog al eens een andere oratie aangehaald met de titel ‘bange bestuurders’ (zie: Bange bestuurders achter de corporate veil)

Voorkomen moet worden dat bestuurders als het spreekwoordelijke braafste jongetje van de klas compliance als hoofdbestuurstaak aanvaarden. Een gezond ondernemersklimaat moet ook of zelfs vooral uit kunnen gaan van lef en risico. Het is goed te horen dat de AFM daar niet de oren en ogen voor sluit. In dat kader roep ik ondernemers in de financiële dienstverlening graag op het op 18 december 2007 gepubliceerde consultatiedocument van de AFM over een nieuwe beleidsregel over de deskundigheid van bestuurders en andere “beleidsbepalers” op financiële markten van commentaar te voorzien. De consultatie betreft een nieuwe beleidsregel over vereiste bestuurlijke en leidinggevende vaardigheden. Er geldt reeds een beleidsregel voor beleggingsondernemingen, beheerders van beleggingsinstellingen, beleggingsmaatschappijen zonder een aparte beheerder en bewaarders van beleggingsinstellingen. De nieuwe beleidsregel gaat ook gelden voor financiële dienstverleners, marktexploitanten en aan beleggingsondernemingen verbonden agenten.

Gilyan Parker