Haastige spoed bij beëindiging

Voorstel tot beëindiging

Meestal doet de werkgever een voorstel tot beëindiging aan de werknemer. Dit voorstel is dan al opgetekend in een (concept)vaststellingsovereenkomst. Logischerwijs probeert de werkgever de werknemer over te halen om de vaststellingsovereenkomst zo snel mogelijk te tekenen. Met de handtekening denkt de werkgever voorgoed van de werknemer af te zijn. Fout gedacht! Haastige spoed is zelden goed, zo blijkt uit de rechtspraak.

Goed werkgeverschap

De werkgever moet juist zeer zorgvuldig te werk gaan en zich er zoveel mogelijk van verzekeren dat de werknemer de mogelijke consequenties van zijn instemming tot beëindiging overziet. Dit betekent dat van de werkgever wordt verwacht dat hij de werknemer volledige en juiste informatie verschaft over diens rechtspositie. Bovendien dient de werknemer de gelegenheid te krijgen om zich juridisch te laten adviseren. Indien de werkgever het voorgaande veronachtzaamt, kan de werknemer de beëindigingsovereenkomst later vernietigen. De arbeidsovereenkomst is in dat geval helemaal niet tot een einde gekomen en levert de werkgever enkel een fikse loonschuld op.

Misbruik van omstandigheden

Een illustratief voorbeeld betreft een recente uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. In deze zaak beschuldigde de werkgever de werkneemster van fraude in de urenregistratie. Wegens deze vermeende fraude wenste de werkgever de arbeidsrelatie te beëindigen. De werkgever bood de werkneemster daarom op vrijdagmiddag een vaststellingsovereenkomst aan die zij op maandagochtend diende te ondertekenen. Daarbij werd vermeld dat de fraude een dringende reden inhield op grond waarvan de werkneemster ook op staande voet zou kunnen worden ontslagen. Op maandagochtend werd de beëindigingsovereenkomst door de werkneemster ondertekend.

Vernietiging vaststellingsovereenkomst

Achteraf heeft de werkneemster spijt van haar beslissing. Zij stelt dat de werkgever haar heeft bewogen tot het ondertekenen van de vaststellingsovereenkomst onder dreiging met ontslag op staande voet. Juridisch beroept zij zich op het wilsgebrek ‘misbruik van omstandigheden’. De werkneemster vordert vernietiging van de vaststellingsovereenkomst en loon. De kantonrechter geeft haar gelijk.

Oordeel gerechtshof

Het hof beoordeelt de zaak nogmaals inhoudelijk en overweegt dat de werkneemster zich in een afhankelijke positie bevond ten aanzien van de werkgever. In deze machtspositie heeft de werkgever de werkneemster onjuist over haar rechtspositie geïnformeerd zodat de vaststellingsovereenkomst zou worden getekend. Volgens het hof stond het namelijk helemaal niet vast dat de vermeende fraude daadwerkelijk ontslag op staande voet zou rechtvaardigen. Ook de bedenktijd van ruim twee dagen kan de werkgever niet baten. Volgens het hof bood het weekend de werkneemster onvoldoende gelegenheid om zich juridisch voor te laten lichten. De vaststellingsovereenkomst wordt vernietigd en de loonvordering (deels) toegewezen.

Tips voor praktijk

De arbeidsovereenkomst op een goedkope en snelle manier beëindigen door de werknemer onder druk te zetten, kan uiteindelijk duur uitpakken. Werkgevers wordt daarom geadviseerd de nodige zorgvuldigheid in acht te nemen bij het sluiten van een beëindigingsovereenkomst zodat een kostbare gerechtelijke procedure en loonvordering kan worden voorkomen. De volgende tips kunnen daarbij van pas komen:

• Informeer de werknemer in een gesprek over de redenen tot beëindiging, zijn/haar juridische positie en de inhoud van de vaststellingsovereenkomst;
• Bevestig de inhoud van het gesprek nogmaals in een brief aan de werknemer die met de (concept)vaststellingsovereenkomst kan worden overhandigd;
• Laat de overeenkomst niet ter plekke ondertekenen maar geef de werknemer een redelijke bedenktijd van minimaal 7 dagen;
• Benadruk zowel in het gesprek als in de brief dat de werknemer wordt geadviseerd juridisch advies in te winnen over het voorstel;
• Veel werkgevers bieden zelfs aan om een deel van de juridische kosten te vergoeden.