Afstand doen van partneralimentatie bij trouwen

Beide partijen dienen het hierover eens te zijn en vervolgens wordt deze afspraak opgenomen in een convenant. Is het ook mogelijk om al afstand te doen van partneralimentatie op het moment van trouwen? Deze vraag behandel ik in deze blog.

Huwelijkse voorwaarden

Als twee partijen met elkaar gaan trouwen, is het mogelijk (dus geen verplichting) om bij een notaris huwelijkse voorwaarden op te stellen. Simpeler gezegd: het maken van financiële afspraken die zien op het aanstaande huwelijk. Het komt daarbij wel eens voor dat er wordt afgesproken dat afstand wordt gedaan van het recht op partneralimentatie op het moment van scheiden.

Nietig

Het is dus mogelijk om in de huwelijkse voorwaarden een afspraak op te nemen, waarbij er over en weer afstand wordt gedaan van partneralimentatie. De vraag is vervolgens of die afspraak waarde heeft. Het antwoord daarop is nee, omdat een dergelijke afspraak nietig is. In de wet (artikel 1:400 lid 2 BW) is namelijk opgenomen dat dergelijke overeenkomsten nietig zijn. De Hoge Raad, ons hoogst sprekende rechtsorgaan, heeft dat in het verleden meermaals bevestigd. Toch wordt deze afspraak nog wel eens opgenomen in huwelijkse voorwaarden en wordt daar vervolgens over geprocedeerd. Recentelijk nog bij de rechtbank Limburg. Ook deze rechtbank oordeelde dat de in de huwelijkse voorwaarden gemaakte afspraak met betrekking tot het afstand doen van partneralimentatie, nietig is.

Redelijkheid en billijkheid

In de genoemde procedure bij de rechtbank Limburg werd, zoals vaker wordt gedaan in vergelijkbare zaken, een beroep gedaan op de redelijkheid en billijkheid. Anders gezegd: de man in deze zaak vond het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar dat de vrouw in deze zaak – vanwege de nietigheid – niet gehouden was zich te houden aan de in de huwelijkse voorwaarden gemaakte afspraak. Helaas voor de man, want ook op dit punt ging de rechtbank niet met de man mee. Overigens besliste deze rechtbank uiteindelijk dat de man geen partneralimentatie hoefde te betalen, maar dat had een andere reden.

Uitzondering

In mijn zoektocht naar rechterlijke uitspraken met een andere uitkomst, stuitte ik op een uitspraak van de rechtbank Zwolle-Lelystad van 20 juli 2005 (niet gepubliceerd). Deze rechtbank oordeelde eveneens dat de in de huwelijkse voorwaarden gemaakte afspraak nietig is. De man in deze zaak had echter ook een beroep gedaan op de redelijkheid en billijkheid. De rechtbank ging daarin mee. De rechtbank verwees daarbij naar de verander(en)de maatschappelijke opvattingen over financiële zelfstandigheid van (ex-)partners, vooral wanneer geen sprake is van een onderhoudsverplichting ten opzichte van minderjarige kinderen.

Andere relevante omstandigheden in deze zaak waren de leeftijd van de twee partijen (de man 66 jaar en de vrouw 55 jaar), het feit dat zij voor het huwelijk al zeven jaar met elkaar hadden gewoond, het voor beiden hun tweede huwelijk was, het huwelijk geen behoorlijke invloed had gehad op de verdiencapaciteit van de vrouw en vanwege het feit dat de man nog een jarenlange alimentatieverplichting had richting zijn eerste echtgenote en daarbij meerdere procedures zijn gevoerd die de man als emotioneel belastend had ervaren.

Conclusie

De hiervoor genoemde uitspraak van de rechtbank Zwolle-Lelystad is inmiddels al weer van ruim 16 jaar geleden. Ik heb geen andere uitzonderingen kunnen vinden. Kortom, het bij huwelijkse voorwaarden afstand doen van partneralimentatie is een afspraak in strijd met de wet en daardoor nietig. Een geslaagd beroep op de redelijkheid en billijkheid is uitzonderlijk. Houd er dus rekening mee dat u bij een eventuele echtscheiding in de toekomst partneralimentatie dient te betalen. Heeft u vraag over partneralimentatie? Neem gerust contact met mij op.