De (internationale) homo-echtscheiding

In tal van landen is het zogenaamde ‘homo-huwelijk’ nog taboe en is het voor homo’s en lesbiennes onmogelijk om in het huwelijksbootje te stappen.

Homo-echtscheiding

Het verschil in nationale wetgeving over het ‘homo-huwelijk’ kan binnen een internationale context tot merkwaardige gevolgen leiden. Stel dat een paar van gelijk geslacht is gehuwd in een land waar dat kan, verhuist naar een land waarin dat het niet het geval is, en besluit te scheiden. In het land waar zij wonen, kunnen zij niet officieel scheiden; hun huwelijk wordt immers niet erkend. Een echtscheiding is echter toch noodzakelijk om in andere landen als ongehuwd door het leven te gaan. Bovendien hebben homostellen net als andere stellen er (emotioneel) belang bij dat als hun relatie ten einde is, dit ook officieel wordt bekrachtigd door een echtscheiding.

Nederlandse homostellen en buitenlandse homo-stellen woonachtig in Nederland

Voor paren van gelijk geslacht, waarvan beide echtgenoten de Nederlandse nationaliteit hebben, is er geen probleem. Zij kunnen in Nederland echtscheiding aanvragen, ook al wonen zij er niet.
Ook voor stellen van gelijk geslacht die niet de Nederlandse nationaliteit hebben, maar die in Nederland wonen of waarvan er één in Nederland woont, bestaan er geen onoverkomelijke problemen om in Nederland de echtscheiding te verzoeken.

Buitenlandse homo-stellen woonachtig in het buitenland

Wanneer geen of slechts één van de echtgenoten de Nederlandse nationaliteit heeft en het stel woont in het buitenland, dan ontstaan er serieuze problemen als zij in een land wonen waarin het homo-huwelijk niet wordt erkend en ze willen scheiden.

De vraag rijst dan of toch de echtscheiding in Nederland kan worden aangevraagd. Ik ben van mening dat de wetgever daartoe een mogelijkheid biedt met artikel 9 Wetboek Burgerlijke Rechtsvordering. Op grond van dit artikel heeft de Nederlandse rechter internationale rechtsmacht – ook al heeft hij deze niet conform de geldende wetgeving – als een gerechtelijke procedure buiten Nederland onmogelijk is of er voldoende verbondenheid met de Nederlandse rechtssfeer bestaat. Indien paren van gelijk geslacht niet de mogelijkheid hebben om in het buitenland te scheiden, is daarmee gegeven dat een gerechtelijke procedure buiten Nederland niet mogelijk is. Op die grond zouden homo’s van overal ter wereld in Nederland m.i. hun echtscheiding kunnen regelen. Tot nu toe is er echter geen rechtspraak gepubliceerd waarin door paren van gelijk geslacht een beroep op dit artikel is gedaan. Wel is bekend dat artikel 9 Rechtsvordering eng geïnterpreteerd moet worden. Het is daarnaast uitdrukkelijk niet de bedoeling dat homo-echtparen in Nederland de echtscheiding aanvragen, omdat de regels in Nederland soepeler zijn dan elders. Ook al zijn de vereisten in het buitenland zwaar, als de mogelijkheid bestaat om uiteindelijk van echt te scheiden, zal een beroep op artikel 9 Rechtsvordering geen succes hebben.

Als bovendien één van de twee echtgenoten de Nederlandse nationaliteit heeft, zal een beroep op dit artikel m.i. sneller worden gehonoreerd, vanwege de verbondenheid met de Nederlandse rechtssfeer.

Mocht u vragen hebben naar aanleiding van deze weblog, neem gerust contact met mij op.