16 december 2012

Hyperlinken: in strijd met auteursrecht?

Door Gilyan Parker

Een hyperlink (of kortweg link) is een in een hypertext opgenomen koppeling naar een locatie op het internet.

Veelal is dit een tekst, maar ook een afbeelding kan als hyperlink gebruikt worden. In recente jurisprudentie is de vraag aan de orde gekomen of hyperlinken in strijd kan zijn met het auteursrecht. Hier bestaat nog enige onduidelijkheid over. Deze onduidelijkheid wordt vermoedelijk op korte termijn weggenomen, nu een Zweedse rechtbank prejudiciële vragen heeft gesteld aan het Europese Hof van Justitie. De antwoorden op de prejudiciële vragen kunnen grote gevolgen hebben voor de internetbranche.

Linken naar artikelen

De Zweedse casus is als volgt. Een groep journalisten heeft artikelen gepubliceerd op de website Göteborgs Posten. Een Zweedse zoekmachine – Retriever Sverige AB – heeft via koppelingen op haar website de artikelen aan haar bezoekers beschikbaar gesteld, zonder daarvoor aan de journalisten een vergoeding te betalen. De journalisten zijn het hier niet mee eens, en starten een gerechtelijke procedure. Zij stellen zich (onder meer) op het standpunt dat d.m.v. het hyperlinken hun auteursrecht is geschonden. In eerste aanleg wordt de vordering afgewezen. De Zweedse rechtbank oordeelde dat er geen sprake is van een openbaarmaking in de zin van het auteursrecht, waardoor er geen sprake kan zijn van een auteursrechtelijke inbreuk. De journalisten zijn vervolgens in hoger beroep gegaan bij de Zweedse Hoge Raad.

Prejudiciële vragen

Tijdens de procedure in hoger beroep voert Retriever Sverige aan dat zij haar internetbezoekers slechts wijst op websites waar de artikelen te vinden zijn. De gebruikers van de zoekmachine kunnen zelf bepalen of ze de artikelen wel of niet lezen. Daarnaast zou het voor iedere bezoeker duidelijk zijn dat ze via links naar de artikelen op Göteborgs Posten worden doorverwezen. Van openbaarmaking in de zin van het auteursrecht is volgens Retriever Sverige dan ook geen sprake. De Zweedse Hoge Raad vindt het een lastige kwestie. De Hoge Raad heeft dan ook besloten het Europese Hof van Justitie om uitleg te vragen via een zogenoemde prejudiciële vraag. Een prejudiciële vraag is een rechtsvraag van een rechter aan een hoger gerecht (in casu het Hof van Justitie), betreffende de uitleg van een rechtsregel. Het antwoord van het Hof van Justitie is bindend. Dat houdt in dat de Zweedse Hoge Raad verplicht is om het antwoord van het Hof van Justitie op te volgen. In totaal heeft de Zweedse Hoge Raad vier prejudiciële vragen gesteld, die zijn terug te vinden op de website van het Europese Hof van Justitie .

Gevolgen voor de internetbranche

De antwoorden van het Hof van Justitie kunnen grote gevolgen hebben voor de internetbranche. Wanneer wordt geoordeeld dat er bij hyperlinken sprake is van een openbaarmaking, zal dit mijns inziens tot een golf van IE-rechtszaken leiden. Er zijn immers tal van websites die doorlinken naar artikelen op websites van kranten en opiniebladen. Ook zou een dergelijke beslissing gevolgen kunnen hebben voor het gebruik van social media (zoals Twitter en Facebook), waar veelvuldig gebruik wordt gemaakt van hyperlinks. Ik kijk dan ook uit naar de antwoorden op de prejudiciële vragen, die helaas pas in 2014 worden verwacht.

Gilyan Parker