Salarisaanpassing ouderen en overheid

Er is een “mismatch” tussen wat zij verrichten en verdienen, aldus Cap Gemini. Het lijkt te gaan om een loonoffer en niet zo zeer om demotie. Ook andere IT-dienstverleners willen het voorbeeld volgen. De vraag of zo’n loonoffer juridisch afdwingbaar is, lijkt met nee te moeten worden beantwoord. De praktijk zal echter weerbarstiger zijn, alleen al omdat zo’n loonoffer veelal zal worden gepresenteerd als alternatief voor ontslag.

Loonbevriezing

Vergelijkbare maatregelen vanwege de aanhoudende crisis zie je andere ondernemingen en branches. Zo besloot een grote werkgever om werknemers vanaf een salaris van € 2.500,- bruto per 2009 geen loonsverhoging meer te geven. De ondernemingsraad had zich wel verzet tegen die loonbevriezing. Volgens het Gerechtshof Amsterdam op 20 november 2012 kon de maatregel wel door de beugel. Van ongelijke behandeling van mensen die net iets meer of net iets minder dan dat bedrag verdienen, is geen sprake. De werkgever had ook een discretionaire bevoegdheid al dan niet een loonsverhoging toe te kennen en mocht er vanwege de noodzaak tot kostenreductie voor kiezen om de verhoging vanaf een bepaalde inkomensgrens achterwege te laten.

Ook was het die zelfde werkgever volgens het gerechtshof toegestaan te stoppen met betaling van een winstdeel aan die groep medewerkers vanwege kostenbeperking. Ook van de medewerkers van het bedrijfsonderdeel dat nog wel winst maakt, mag deze werkgever zo’n (loon)offer vragen.

WNT

Naast deze voorbeelden uit de rechtspraak en praktijk, heeft de wetgever over dit onderwerp “salarisaanpassing” een duit in het zakje gedaan met de per 1 januari 2013 ingevoerde Wet normering topinkomens (WNT). De WNT zet een maximum op salarissen en ontslagvergoedingen voor topfunctionarissen in de (semi-)publieke sector. De contractuele ontslagvergoeding is gemaximeerd op € 75.000,- bruto; het salaris op de Balkenendenorm. Betalingen daarboven gelden als onverschuldigd en kunnen en zullen door de werkgever, althans de minister, worden teruggevorderd.

Reikwijdte WNT

De WNT heeft in 2013 inmiddels geleid tot een rechterlijke uitspraak inhoudende dat óók zorgbestuurders maximaal 130% van een ministersalaris mogen verdienen. De reikwijdte van de wet strekt zich onder andere uit tot de zorg, onderwijs, woningcorporaties, omroepen. Hoever de wet precies reikt en wie nu wel of geen topfunctionaris is, zal ongetwijfeld leiden tot meer geschillen en rechtspraak over de WNT. Bovendien heeft het kabinet een wetsvoorstel in voorbereiding om de hoogte van het salaris nog verder te beperken en ook “gewone medewerkers” onder het begrip topfunctionarissen te brengen.

Ondernemingsraad

Niet valt uit te sluiten dat er de komende maanden nog meer ondernemingen besluiten tot neerwaartse aanpassing van salaris, bonussen en winstdelingen. De toetsing daarbij van de eenzijdige wijziging, het goed werkgeverschap, de redelijkheid en billijkheid en de crisis als onvoorziene omstandigheid  zullen uitwijzen of rechters hierin mee gaan. Nog even daargelaten dat loonoffers, loonmatiging en demotie de vakbonden en ondernemingsraden zeker verder bezig zullen houden.

Voor meer informatie over arbeidsrecht of ambtenarenrecht kunt u op de betreffende links klikken.