16 april 2019

Bestuur en toezicht in de zorg

Door Stephanie de Wit

Governancecode Zorg : “pas toe of leg uit” en dek de risico’s voor het bestuur en de toezichthouder in.

Risico bij investeringen in de zorg

In de zorg is het beleid gericht op toenemende verschuiving van intramurale zorg naar ambulante en extramurale zorg. De financiële druk op zorginstellingen blijft daarnaast onverminderd hoog. Nieuwssite SKIPR meldt vandaag (16 april 2019) dat het Waarborgfonds Zorginstellingen (WFZ) verwacht dat zij schade van eventuele faillissementen in de zorg probleemloos kan opvangen.

WFZ biedt onder voorwaarden garanties op leningen ten behoeve van zorgaanbieders. Dit zorgt ervoor dat zorginstellingen eerder een financiering kunnen krijgen voor het doen van (grote) investeringen en het palet van mogelijke geldgevers voor haar wordt vergroot.

De schade die WFZ opvangt indien een zorginstelling mocht failleren, ziet op de terugbetaling van de leningen. Het zijn dus de banken of beleggers die nauwelijks tot geen risico lopen, indien een zorginstelling een financiering aangaat om te kunnen investeren.

De zorginstelling en haar bestuur en toezichthouders lopen daarentegen wel nog steeds risico in een onverhoopt faillissement.

Slotervaart-ziekenhuis

Het faillissement is gericht op liquidatie van de rechtspersoon. De curator heeft daarbij de primaire taak om voor de schuldeisers een zo hoog mogelijk boedelactief te realiseren, zodat er aan het einde van het faillissement nog een uitkering kan plaatsvinden aan de schuldeisers.

De curator zal in eerste instantie pogen een doorstart van de zorgonderneming te realiseren en daarmee continuïteit van de zorg behouden. Maar niet tegen elke prijs. Als onderhandelingen stuk lopen en de faillissementsboedel uiteindelijk een hogere opbrengst kan verwachten bij (executie)verkoop van de onderdelen van de zorginstelling, dan kan het zijn dat de zorginstelling wordt gesloten. Zie als voorbeeld het Slotervaart-ziekenhuis.

Onbehoorlijk bestuur

Vervolgens zal de curator een onderzoek doen naar de oorzaken en achtergronden van het faillissement en daarbij de rol van het bestuur en de toezichthouders betrekken. Indien blijkt dat sprake is van onbehoorlijk bestuur of onbehoorlijk toezicht kan de curator het bestuur en/of de toezichthouders aansprakelijk stellen voor de schade die de rechtspersoon of de gezamenlijke schuldeisers daardoor hebben geleden. Indien het onbehoorlijke bestuur een belangrijke oorzaak is van het faillissement kan zelfs een aansprakelijkstelling volgen voor het tekort in het faillissement (het bedrag van de schulden dat niet uit de boedelsaldo voldaan kan worden).

Ernstig verwijt

Om aansprakelijkheid in faillissement te kunnen afwenden (of eventueel buiten faillissement jegens de rechtspersoon van de zorginstelling zelf) is het voor het bestuur en de toezichthouders van belang dat zij kunnen aantonen dat zij hun taak behoorlijk hebben vervuld en hen geen ernstig verwijt kan worden gemaakt. Of in een bepaald geval sprake is van een ernstig verwijt, dient blijkens de rechtspraak te worden beoordeeld aan de hand van alle omstandigheden van het geval. Daartoe behoren onder meer de taakverdeling binnen het bestuur of de raad van toezicht en de eventueel voor het bestuur en de toezichthouders geldende richtlijnen.

Governancecode Zorg

In de zorg speelt bij de toetsing van de taakvervulling door het bestuur en de toezichthouders de Governancecode Zorg een belangrijke rol.

Het zijn het bestuur en de toezichthouders die verantwoordelijk zijn voor de governance van de zorgorganisatie en de naleving van de code door de zorgorganisatie en de daarmee verbonden groeps- en dochtermaatschappijen. Ook dienen zij hun functie overeenkomstig hun wettelijke en statutaire taak- en bevoegdheidsverdeling te vervullen. Een curator zal daar in zijn onderzoek naar de oorzaken en achtergronden van het faillissement op focussen. Mede gezien de risico’s die het bestuur en toezicht met zich meebrengen, kan ik er daarom niet genoeg op wijzen dat het adagium “Pas toe, of leg uit” van essentieel belang is en in geval van ‘uitleg’ dit dan ook schriftelijk vast te leggen.

Wilt u meer weten over:

  • de financiering van investeringen in de zorg;
  • de naleving van de Governancecode binnen de zorginstelling;
  • de wettelijke en statutaire taak- en bevoegdheidsverdeling;
  • hoe te handelen door bestuur en toezichthouders bij onderling geschil en belangenverstrengeling;
  • de zorginstelling in financieel zwaar weer, de gevolgen voor het bestuur en toezichthouders en de mogelijkheden van (her)structurering,

neem dan gerust contact met mij op.

Stephanie de Wit

Stephanie de Wit

Advocaat/partner

Stephanie is partner bij GMW advocaten en gespecialiseerd in het ondernemings- en insolventierecht.

Gerelateerde blogs

14 december 2023

Het incasseren van vorderingen

Hoewel de economie lijkt aan te trekken, blijkt uit de praktijk toch dat veel facturen onbetaald blijven. Mocht dat het geval zijn, dan wilt u natuurlijk snel stappen ondernemen om de vordering geïnd te krijgen.

Lees meer

21 september 2023

Wat is een STAK?

Het fenomeen certificering van aandelen zal bij de gemiddelde ondernemer veel vraagtekens opleveren. In deze blog leest u in vogelvlucht de basisprincipes en enkele voor- en nadelen van de Stichting Administratiekantoor (de ‘STAK’).

Lees meer

22 augustus 2023

Uitkoop van minderheids-aandeelhouders

De voordelen, eisen en knelpunten van de geforceerde uitkoop van de laatste 5%.

Lees meer