Bewind, mentorschap en executele: ouderen in veilige handen

De oudere medemens wordt helaas steeds vaker uitgebuit. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen vaker financieel uitgebuit worden dan mannen. Tevens blijkt dat vrouwen boven de tachtig jaar de grootste risicogroep vormt voor financieel ouderenmisbruik. Het misbruik begint vaak klein. Een voorbeeld hiervan is het wisselgeld houden bij het boodschappen doen voor de oudere. Dit kan steeds grotere vormen aannemen. Als voorbeeld noem ik ook: het onder druk zetten van oudere mensen in de omgeving om bepaalde mensen in hun testament te bevoordelen. De Nederlandse bevolking vergrijst en de isolatie van ouderen neemt toe. Reden te meer om goed naar je omgeving te kijken. Het risico dat een oudere financieel wordt misbruikt is steeds aanwezig. Signaleer dit op tijd en neem de juiste stappen om financieel ouderenmisbruik te voorkomen.

Curatele, bewind en mentorschap

Soms zijn mensen niet in staat goed (financieel) voor zichzelf te zorgen. Bijvoorbeeld omdat zij dementerend zijn, psychiatrisch patiënt zijn of een verslaving hebben. Om te voorkomen dat anderen hier misbruik van maken, kan de kantonrechter op verzoek van een belanghebbende een curator, bewindvoerder of mentor benoemen. De benoemde persoon neemt financiële beslissingen voor de betrokkene dan wel beslissingen over de zorg aan de betrokkene of beide. Dit hangt af van het verzoek dat aan de kantonrechter zal worden gedaan. De kantonrechter luistert naar de voorkeur van een belanghebbende ter zake de benoeming van een persoon als curator, bewindvoerder of mentor. Indien er geen voorkeur is uitgesproken of deze niet is gevolgd, benoemt de kantonrechter bij voorkeur de partner of een van de ouders, kinderen, broers of zussen van de betrokkene. Als geen van deze personen beschikbaar zijn of als er onenigheid is tussen familieleden, benoemt de kantonrechter vaak een buitenstaander als curator, bewindvoerder of mentor (vrijwilliger of professional).

Financieel ouderenmisbruik in de praktijk

Twee kinderen uit het tweede huwelijk van een 91-jarige man verzoeken de kantonrechter, zonder enige aankondiging, het bewind over het vermogen van hun vader in te stellen. De twee kinderen hebben jarenlang geen contact met hun vader gehad. De reden van aanvraag voor het bewind is –naar zeggen van de twee kinderen- gelegen in het feit dat vader financieel niet meer voor zichzelf kan zorgen. In de procedure voerde ik namens de 91-jarige man verweer. Het bewind werd afgewezen na vaststelling van de kantonrechter dat de oudere man financieel goed voor zichzelf kan zorgen. Dat de oudere man 91 jaar is, betekent niet dat hij niet meer in staat zou zijn financieel goed voor zichzelf te zorgen, aldus de kantonrechter. De kinderen hadden in deze zaak kennelijk de intentie om actieve zeggenschap over het vermogen van hun vader te verkrijgen.

Financiële belangen

Het omgekeerde van het door mij geschetste voorbeeld doet zich ook vaak voor. Een oudere in uw omgeving die echt niet meer in staat is zijn wil te bepalen en daardoor in de onmogelijkheid verkeert zijn eigen financiële belangen te bepalen en behartigen. Het advies is dan zo spoedig mogelijk de kantonrechter te verzoeken een curator, bewindvoerder of mentor te benoemen die de (financiële) belangen kan behartigen van de oudere.

Wat kunt u doen?

Er is een aantal wettelijke mogelijkheden om situaties van financieel ouderenmisbruik tegen te gaan. Door middel van een procedure kan verzocht worden een curator, bewindvoerder of mentor te laten benoemen. Wenst u nader advies en/of in een dergelijke procedure rechtsbijstand, dan ben ik u graag van dienst.

Zie ook Executele.