10 december 2024
Wat zijn de rechten en plichten van werknemers die tijdens ziekte op vakantie willen? In deze blog gaan we in op de wettelijke regels, de rol van de bedrijfsarts en de mogelijke gevolgen als een zieke werknemer zonder toestemming op vakantie gaat.
Eerder hebben wij geschreven over het opnemen van vakantiedagen tijdens ziekte, naar aanleiding van de uitspraak van de Hoge Raad op 17 november 2023, met nummer ECLI:NL:HR:2023:1603. De belangrijkste conclusie uit dit arrest is dat een werknemer die volledig arbeidsongeschikt is (en dus geen re-integratieverplichtingen heeft) niet verplicht is om vakantiedagen op te nemen om op vakantie te kunnen gaan. Maar moet de werknemer wel toestemming aan de werkgever vragen om op vakantie te gaan, of kan de volledig arbeidsongeschikte werknemer gewoon vertrekken?
Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden, dienen we eerst te kijken naar het systeem van artikel 7:638 BW. Op basis van dat artikel dient de werkgever de vakantie vast te stellen overeenkomstig de wensen van de werknemer, tenzij gewichtige redenen zich daartegen verzetten. De werknemer moet dus om toestemming vragen. Ook volgt uit dit artikel dat indien de werkgever niet binnen twee weken schriftelijk heeft gereageerd op het verzoek van de werknemer, de vakantie is vastgesteld overeenkomstig de wensen van de werknemer.
Uit het bovenstaande volgt dat de werknemer de werkgever om toestemming moet vragen. Dit geldt ook voor de zieke werknemer. Echter, een werkgever zal doorgaans niet snel een gewichtige reden hebben om de vakantie van een zieke werknemer te weigeren. Dit geldt des te meer voor een werknemer die volledig arbeidsongeschikt is, aangezien deze op dat moment geen arbeid verricht. De werkzaamheden die in het bedrijf moeten worden uitgevoerd, kunnen dus geen geldig argument zijn voor de werkgever om de vakantie van de werknemer af te wijzen. Het enige mogelijke argument dat de werkgever zou kunnen aanvoeren, is dat de vakantie het herstel van de werknemer in de weg staat.
Om duidelijkheid te verkrijgen over het laatste, kan de bedrijfsarts om advies gevraagd worden. Deze kan beoordelen of de vakantie van de zieke werknemer het herstel belemmert. Mogelijk is de bedrijfsarts zelfs van mening dat een vakantie juist bevorderlijk is voor het herstel van de werknemer en is hij of zij bereid dit op te nemen in een schriftelijk advies aan de werkgever. Het is daarom altijd raadzaam om eventuele vakantiewensen tijdens ziekte te bespreken met de bedrijfsarts.
Wat als de werkgever de vakantie blijft weigeren, ondanks het ontbreken van een valide reden daarvoor en ondanks een positief advies van de bedrijfsarts?
Ten eerste: de Hoge Raad heeft eerder bevestigd dat de werkgever redelijke verzoeken van de werknemer in principe niet mag afwijzen. In dat geval zou de werknemer een gerechtelijke procedure moeten starten om de werkgever te dwingen mee te werken aan de vakantie. Dit kan natuurlijk veel tijd in beslag nemen en met zich meebrengen dat er juridische kosten gemaakt moeten worden.
Kan de werknemer dan niet gewoon op vakantie gaan zonder toestemming? Dit is uiteraard niet de beste optie, omdat het kan leiden tot een conflict met de werkgever. Daarnaast zijn er bepaalde risico’s aan verbonden, die hieronder verder worden toegelicht.
De zieke werknemer die op vakantie gaat zonder toestemming, loopt het risico op maatregelen van de werkgever. Een schriftelijke waarschuwing is een voor de hand liggende optie, maar het is ook mogelijk dat de werkgever het salaris van de werknemer (tijdelijk) stopzet. Ontslag is minder waarschijnlijk. Hoewel beëindiging van een dienstverband wegens schending van re-integratieverplichtingen tijdens ziekte mogelijk is, blijkt uit de jurisprudentie dat eerst minder ingrijpende maatregelen moeten worden genomen (zoals een waarschuwing of loonstop). Een ontslag enkel vanwege de vakantie tijdens ziekte zal waarschijnlijk niet lukken; daarvoor moet er meer aan de hand zijn. Als de werkgever toch tot ontslag overgaat, loopt hij het risico dat dit ontslag bij de rechter geen standhoudt.
Het is voor de werknemer altijd verstandig om open en transparant te zijn naar de werkgever. Pogingen om toestemming te verkrijgen worden het beste schriftelijk vastgelegd, zodat er later geen misverstanden ontstaan. Gaat u toch op vakantie zonder toestemming van uw werkgever? Zorg er dan in ieder geval voor dat u dit meldt aan uw werkgever, inclusief de data. Een zieke werknemer die op vakantie gaat zonder dit aan de werkgever te communiceren, handelt in strijd met artikel 7:638 BW, zoals eerder is uitgelegd.
Ook de werknemer die volledig arbeidsongeschikt is, moet toestemming vragen om op vakantie te gaan. In veel gevallen zal de werkgever deze toestemming redelijkerwijs niet mogen weigeren.
Komt u er niet uit met uw werkgever of werknemer? De arbeidsrechtadvocaten van GMW advocaten staan klaar om u te helpen. Heeft u een andere vraag neem dan gerust contact met ons op.
