19 november 2024
Het komt vaak voor dat een leverancier zaken levert aan een afnemer, zonder dat de leverancier daarbij verlangt dat er ook direct wordt betaald.
De leverancier loopt dan het risico dat de afnemer niet tot betaling overgaat of dat de afnemer zelfs in staat van faillissement wordt verklaard.
Als u als leverancier in dat geval geen aanspraak kunt maken op een zekerheidsrecht of een voorrangsrecht, dan kunt u uw vordering slechts indienen als concurrente vordering in het faillissement. Het is dan maar de vraag of u uiteindelijk nog een gedeelte van uw vordering betaald zult krijgen. Er kan immers pas een betaling aan concurrente schuldeisers plaatsvinden als alle boedelvorderingen (waaronder bijvoorbeeld de faillissementskosten en het salaris van de curator) en alle preferente vorderingen (waaronder bijvoorbeeld de vorderingen van de Belastingdienst) kunnen worden betaald. Helaas is er in veel faillissementen niet voldoende boedelsaldo om een uitkering aan de concurrente schuldeisers te kunnen doen.
Een manier om de financiële risico’s voor u (of voor uw bedrijf) te beperken, is het overeenkomen van een eigendomsvoorbehoud. Het eigendomsvoorbehoud houdt (kort gezegd) in dat u als leverancier eigenaar blijft van de door u geleverde zaken, totdat de afnemer de koopprijs voor die zaken heeft betaald. Pas nadat de afnemer de volledige koopprijs heeft betaald, wordt hij eigenaar van de geleverde zaken.
Het eigendomsvoorbehoud blijft ook gelden in het geval dat uw afnemer in staat van faillissement wordt verklaard. Als u zaken onder eigendomsvoorbehoud aan de afnemer heeft geleverd, dan heeft u als leverancier in beginsel het recht om de door u geleverde zaken van de curator terug te vorderen.
Het is ook mogelijk om een zogenaamd “uitgebreid eigendomsvoorbehoud” te bedingen. Als u bijvoorbeeld niet alleen zaken maar ook diensten levert (daarbij kunt u bijvoorbeeld denken aan het plaatsen of installeren van de door u geleverde zaken), dan kunt u ook bedingen dat het eigendom van de geleverde zaken pas overgaat nadat ook de facturen voor de geleverde diensten zijn betaald.
Mocht u een beroep kunnen doen op een eigendomsvoorbehoud, dan is het belangrijk dat u de curator daarover zo spoedig mogelijk na de uitspraak van het faillissement informeert. Zo wordt de curator bekend met uw eigendomsvoorbehoud.
De curator zal uw beroep op het eigendomsvoorbehoud vervolgens moeten toetsen. Daarbij zal de curator nagaan of het eigendomsvoorbehoud op de juiste wijze overeengekomen is. In de praktijk gaat het daar nogal eens mis. Zo gebeurt het regelmatig dat het eigendomsvoorbehoud wordt opgenomen in algemene voorwaarden, maar dat deze algemene voorwaarden niet op de juiste wijze van toepassing zijn verklaard. Of dat de algemene voorwaarden niet bij of voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst aan de afnemer ter hand zijn gesteld. U bent bijvoorbeeld te laat als de algemene voorwaarden pas bij de factuur worden gevoegd.
De curator zal hier onderzoek naar doen en u vragen om het een en ander aan te tonen. Kunt u dat niet, dan zal de curator uw beroep op het eigendomsvoorbehoud niet kunnen honoreren.
Nadat de curator heeft kunnen vaststellen dat er inderdaad sprake is van een geldig eigendomsvoorbehoud, zal de curator u in de regel in de gelegenheid stellen om de zaken op te komen halen op een ophaaldag. Dat kan natuurlijk alleen als de door u geleverde zaken ook nog onverwerkt aanwezig zijn. Bovendien moet u in staat zijn om aan te tonen welke zaken u exact heeft geleverd. Ook daar kunt u tegen problemen aanlopen als een andere leverancier identieke zaken aan dezelfde afnemer heeft geleverd. U doet er dan ook verstandig aan om de zaken die u levert, duidelijk te markeren (bijvoorbeeld door middel van stickers).
In sommige gevallen zal de curator een redelijke boedelbijdrage bij u in rekening brengen voor het ophalen van uw eigendommen. De curator moet immers kosten maken om het eigendomsvoorbehoud in kaart te brengen en om de onder eigendomsvoorbehoud geleverde zaken aan u uit te leveren. Hoewel dit als oneerlijk kan worden ervaren, is dit iets wat de curator op grond van de geldende rechtspraak mag doen.
Wilt u weten waar u verder nog rekening mee moet houden bij het eigendomsvoorbehoud? Of wilt u hulp bij het overeenkomen of inroepen daarvan? Neem dan gerust contact met ons op.
