9 november 2016

De Eerste Kamer heeft gesproken: nu op weg naar 2020!

Door Gilyan Parker

Voor de liefhebber van het arbeids- en ambtenarenrecht én HR- en P&O-medewerkers van overheidsorganisaties is 2020 het jaar waarin de rechtspositie van ambtenaren gelijk wordt aan die van gewone werknemers.

De Eerste Kamer stemde namelijk op 8 november in met de komst van een nieuwe Ambtenarenwet op basis van het wetsvoorstel tot normalisering van de rechtspositie van ambtenaren. Grote veranderingen staan daardoor op stapel voor alle overheidswerkgevers!

Drie soorten werkenden in overheidsorganisaties

Naar alle waarschijnlijkheid gaan overheidsorganisaties in 2020 in de praktijk werken met een geheel nieuwe Ambtenarenwet – voor sommigen zelfs voor het eerst – én het civiele arbeidsrecht. De ambtenaar is dan immers degene die op basis van een arbeidsovereenkomst werkt voor een overheidswerkgever. Dat betekent dat de Ambtenarenwet ook geldt voor overheidswerkgevers als UWV, COA, DNB, AFM en straks ook de ProRail-zbo. De daar werkzame personen heten vanaf 2020 “ambtenaar” en niet langer “werknemer”. Voor al die ambtenaren gaat het civiele arbeids- én ontslagrecht gelden en de regels van het burgerlijk procesrecht. Voor één categorie ambtenaren verandert er per 2020 niets en dat zijn bijvoorbeeld politie- en militaire ambtenaren voor wie wél de ambtelijke rechtspositieregelingen en het bestuursprocesrecht blijven gelden.

Werk aan de winkel voor overheidsorganisaties

Voor overheidswerkgevers is er tot 2020 veel werk aan de winkel. Denk aan scholing in het civiele arbeidsovereenkomstenrecht (de Wwz), het (preventieve) ontslagrecht en het civiele cao-recht. Want de verdwijnende ambtelijke rechtspositieregelingen als het ARAR, CAR/UWO, maken plaats voor “echte” cao’s. Cao’s die wel degelijk, en anders dan de initiatiefnemers in de Eerste Kamer verkondigden, rechtsgeldig met “minderheidsbondjes” kunnen worden gesloten. En de ambtelijke aanstelling wordt “automatisch” een arbeidsovereenkomst, waarop dan ook automatisch die nieuwe ambtelijke cao van toepassing zou moeten worden. Dat is makkelijker (door de initiatiefnemers) gezegd, dan juridisch en praktisch gedaan. Dat betekent zeker ook opletten omdat alle met de ambtenaar gemaakte afspraken en toezeggingen, onderdeel worden van die arbeidsovereenkomst. Dat betekent dat overheidsorganisaties die afspraken moeten gaan inventariseren. Ook alle integriteitsregelingen, gedragscodes en personeelshandboeken moeten tegen het licht worden gehouden vanwege deze normalisering en overgang naar het civiele arbeidsrecht.

Scholing en training inzake normalisering

De normalisering per 2020 levert voor overheidswerkgevers ook veel vragen op. Deels zullen die aan de orde komen in de invoeringswetgeving die de komende jaren over overheidswerkgevers wordt uitgestort. Minister Plasterk heeft in het wetgevingstraject van de afgelopen zes jaar dan ook terecht aangegeven dat scholing en opleiding van HR-adviseurs en juristen van groot belang is. Kennis van zowel het arbeidsrecht, het ambtenarenrecht als collectieve arbeidsvoorwaardenregelingen is voor overheidsorganisaties van zeer groot belang de komende jaren. GMW advocaten is op al die terreinen specialist, houdt ook nu het wetsvoorstel is aanvaard de invoeringsontwikkelingen voor u in de gaten én adviseert en traint uw organisatie en managers graag op weg naar 2020.

Gilyan Parker