1 juli 2013

Onfatsoenlijke reclames

Door Gilyan Parker

De Reclame Code Commissie waakt over goede smaak, maar Second Love overtreedt de regels blijkbaar niet.

“Heb je ook wel eens dat je denkt aan vreemdgaan? Je wilt geen problemen in je relatie, maar de sleur maakt je er niet gelukkiger op? Schrijf je daarom nu in voor een flirt, een date of voor het vreemdgaan”.

Is deze reclame van datingsite Second Love onfatsoenlijk? SGP Jongeren vond van wel en diende een klacht in bij de Reclame Code Commissie. Volgens de politieke organisatie zouden de reclamespotjes van de dating website bovendien in strijd zijn met de wet. Artikel 1:81 BW stelt immers dat echtgenoten elkander getrouwheid verschuldigd zijn. De Commissie heeft echter geoordeeld dat Second Love de Reclame Code niet overtreedt. Hoe toetst de Reclame Code Commissie precies?

Reclame Code Commissie

Volgens de Reclame Code dienen reclames in overeenstemming te zijn met de wet, de waarheid, de goede smaak en het fatsoen. Indien een reclame als misleidend of onfatsoenlijk wordt aangemerkt, doet de Reclame Code Commissie de aanbeveling om in het vervolg niet meer op een dergelijke manier reclame te maken. De adverteerders kunnen zelf bepalen of zij hier gehoor aan geven. Als de adverteerder het oordeel aan zijn laars lapt, en de overtreding door de Commissie als zeer ernstig wordt beschouwd, dan kan de Commissie haar oordeel openbaar maken in een persbericht. Overigens geldt voor reclame-uitingen op radio en televisie dat de Nederlandse zendgemachtigden zich hebben verplicht om veroordeelde commercials niet meer uit te zenden.

Subjectieve criteria

Bij de beantwoording van de vraag of een reclamespotje in strijd is met de goede smaak en het fatsoen stelt de Commissie zich terughoudend op in verband met het subjectieve karakter van die criteria. Het betreft immers een waardeoordeel, wat men als onfatsoenlijk bestempeld zal per persoon verschillen. In een dergelijk geval wordt meestal volstaan met de beoordeling van de vraag of de reclame naar huidige algemene maatschappelijke opvattingen de grenzen van het toelaatbare overschrijdt. In dit verband acht de Commissie de wijze waarop Second Love haar dienst aanprijst niet van dien aard dat de Code wordt overtreden. Dat niet iedereen de uitingen en de daarin aangeprezen dienst zal waarderen, leidt volgens de Commissie niet tot een ander oordeel.

Onfatsoenlijke reclames

Wanneer vindt de Commissie een spotje dan wel zodanig onfatsoenlijk dat het zelfs de terughoudende toets niet doorstaat? De Commissie oordeelde dat een affiche van een theaterproductie met de titel “hoer” niet getuigde van goede smaak. Op de affiche aan de openbare weg in een kinderrijke buurt stond een man in dameslingerie afgebeeld met de suggestie van spermasporen. De reclame voor condooms en speeltjes waarin een vrouw met de stem die doet denken aan die van Koningin Maxima, zegt: “Ehh….nu Willem druk is met het koningschap, ja, nu moet ik mezelf gaan amuseren”, vond de Commissie niet van enig respect getuigen en in strijd met de goede smaak. Tot slot oordeelde de Commissie dat een advertentie met fotomateriaal over dierentesten, waarin een aapje met stekkers op zijn hoofd werd afgebeeld met het bijschrift “wij werken niet voor obscure projecten maar voor A-merken”, de grenzen van het toelaatbare overschreed. In de reclame werd het leed van een aapje in een proefdierenlaboratorium gebruikt voor het aanprijzen van adverteerder, terwijl er geen redelijke grond aanwezig is om deze afbeelding voor dit commerciële doel te gebruiken, aldus de Commissie.

Zelf klagen

Indien een reclame naar uw mening misleidend of nodeloos grievend is, dan kunt u zelf een klacht indienen op de website van de Reclame Code Commissie. Voor consumenten is het indienen van een klacht in principe gratis. Daarbij zal de Commissie zich (mijns inziens terecht) terughoudend opstellen indien wordt getoetst aan de goede smaak en het fatsoen.

Gilyan Parker