14 oktober 2015

Onvoldoende creativiteit, geen auteursrechtelijke bescherming!

Door Christiaan Mensink

Volgens vaste jurisprudentie geldt dat, wil een foto als auteursrechtelijk werk worden gezien, vereist is dat de foto een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en het persoonlijk stempel van de maker draagt.

Dit houdt in dat de foto niet ontleend mag zijn aan die van een ander en de foto bovendien het resultaat moet zijn van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes. Niet iedere foto is dan ook beschermd. Indien bij een foto geen creatieve arbeid van de fotograaf is aan te wijzen – omdat de foto zeer simpel, banaal of triviaal is – leidt dit tot de conclusie dat er geen sprake is van een door de Auteurswet beschermd werk. Hier gaat het in veel auteursrechtprocedures nog weleens fout, zo ook onlangs in een procedure die een fotograaf tegen het LAKS had aangespannen.

Auteursrechtinbreuk?

In de procedure ging het om het volgende. Een fotograaf had in het verleden met LAKS samengewerkt, door tijdens de door LAKS georganiseerde eindexamenklachtenlijn foto’s van medewerkers te maken. LAKS heeft deze foto’s op haar Flickr website geplaatst, die voor een ieder toegankelijk is. De fotograaf had hiervoor echter geen toestemming gegeven en is dan ook van oordeel dat er sprake is van een auteursrechtinbreuk.

Geen persoonlijk stempel

Hoewel het starten van een IE-procedure zoals hierboven (er is zonder toestemming een foto geplaatst) in de regel zeer kansrijk is, gaat het in deze procedure toch fout. De fotograaf kon namelijk – zowel in zijn processtukken als tijdens de zitting – niet aantonen dat de foto’s zijn persoonlijk stempel droegen. Zo kon hij tijdens de zitting niet aanwijzen in welke aspecten de foto’s zich van foto’s van andere fotografen onderscheiden. De rechtbank kwam dan ook tot de conclusie dat de foto’s geen werken zijn in de zin van artikel 1 van de Auteurswet, omdat zij een persoonlijk stempel van de maker ontberen. De vorderingen van de fotograaf zijn afgewezen en hij werd veroordeeld de proceskosten van LAKS te vergoeden van € 9.909,=.

Conclusie

Uit de bovenstaande uitspraak van de rechtbank volgt duidelijk dat niet iedere foto auteursrechtelijk is beschermd. Het is niet voldoende dat de fotograaf de camera instelt, een positie inneemt, bepaalt wat er op de foto komt en (bijvoorbeeld) de scherptediepte instelt. Deze handelingen dienen namelijk bij het maken van vrijwel elke foto te worden verricht. Er is dan nog geen sprake van een persoonlijke stempel. Dat is pas het geval als er creatieve keuzen zijn gemaakt, waardoor de foto zich van andere foto’s onderscheidt.

Christiaan Mensink

Christiaan Mensink

Advocaat/partner

Christiaan Mensink is een van de meest ervaren en gespecialiseerde WHOA-advocaten van Nederland.