12 juni 2020

Uitbreiding recht op vrije advocaatkeuze

Door Koen Vermeulen

Het recht op vrije advocaatkeuze betekent dat een particulier die voor rechtsbijstand is verzekerd bij een juridisch geschil aan de rechtsbijstandsverzekeraar kan vragen om een advocaat naar eigen keuze in te mogen schakelen.

De kosten van die advocaat zijn binnen de polisvoorwaarden dan voor rekening van de rechtsbijstandsverzekeraar. In het algemeen bestaat dit recht op vrije advocaatkeuze als er sprake is van een procedure. Recent heeft het Hof van Justitie van de EU dit recht uitgebreid naar de fase van bemiddeling.

GMW advocaten draagt bij aan uitbreiding vrije advocaatkeuze

In 2013 bepaalde de Europese rechter al dat een verzekerde altijd zelf een advocaat mag kiezen – populair gezegd op kosten van de rechtsbijstandsverzekeraar – als er sprake is van een gerechtelijke of administratieve procedure. Denk daarbij aan een rechtszaak bij de kantonrechter over ontslag, pensioen of huur. Ook procedures over uitkeringen of vergunningen bij de bestuursrechter vallen onder de vrije advocaatkeuze. Uiteraard geldt die vrije keuze voor procedures waarbij volgens de wet een advocaat verplicht is. Een paar jaar later bepaalde dit zelfde Hof van Justitie in een zaak waarin GMW advocaten de verzekerde bijstond, dat vrije advocaatkeuze óók geldt voor bijstand in de UWV-ontslagprocedure. Het begrip gerechtelijke of administratieve moet ten voordele van de verzekerde dus ruim worden uitgelegd.

Ook vrije advocaatkeuze bij schikkingsonderhandelingen

Aan die ruime uitleg heeft het Hof van Justitie van de EU op 14 mei 2020 nog iets toegevoegd. Beslist is dat de vrije advocaatkeuze óók geldt voor een in Belgische zaak geheten “gerechtelijke of buitengerechtelijke bemiddeling”. Hoewel zo’n wettelijk systeem van bemiddeling in Nederland niet bestaat, heeft deze uitspraak wel gevolgen voor verzekerden in Nederland. De Europese rechters oordelen namelijk dat onder “gerechtelijke procedure”, ook de aanloop daar naar toe valt. Dus ook voor de voorafgaande fase aan een procedure geldt het recht op vrije advocaatkeuze. Ons inziens moet ook dit ruim worden geïnterpreteerd en valt dus bijvoorbeeld de fase van schikkingsonderhandelingen en mediation onder het recht op vrije advocaatkeuze.

Kortom, de uitspraak van 14 mei 2020 impliceert dat een rechtsbijstandsverzekeraar de advocaatkosten van een verzekerde met betrekking tot rechtsbijstand in een procedure én in de voorbereidende fase (dossierstudie, strategie bepalen, schikkingsonderhandelingen) op basis van de polisvoorwaarden moet vergoeden. Net als in de jaren dat wij voor een DAS-verzekerde de procedure in “Europa” voerde, staan wij nog altijd particulieren graag bij in (de voorfase van) geschillen waarbij vrije advocaatkeuze geldt. U kunt hiervoor gerust contact met mij opnemen. 

Koen Vermeulen

Koen Vermeulen

Advocaat/associate partner

Koen Vermeulen is uw sparringpartner voor alle vragen over arbeidsrecht, medezeggenschap en pensioen.

Gerelateerde blogs

11 april 2024

Grenzen aan meningsuiting in de arbeidsrelatie

Het conflict tussen Israël en de Palestijnen, corona, de verkiezingsuitslag. Enkele voorbeelden van maatschappelijke kwesties die kunnen leiden tot heftige emoties van werknemers en stevige uitlatingen op de werkvloer en via social media.

Lees meer

9 april 2024

Ontslagbescherming voor klokkenluiders: geen onzin!

Klokkenluiders worden daadwerkelijk beschermd tegen ontslag. Wat betekent dit in de praktijk?

Lees meer

4 april 2024

Bonus: een gunst of een recht?

In de arbeidsovereenkomst of bonusrege­ling staat vaak opgenomen dat de werkge­ver bepaalt of een werknemer recht heeft op een bonus. Dit wordt ook wel de ‘discre-tionaire bevoegdheid’ genoemd. Hoe vrij is de werkgever om een bonus al dan niet uit te betalen? En kan er voor een werknemer een recht op een bonus ontstaan?

Lees meer