6 maart 2014

Van omgevingsrecht naar Omgevingswet

Door Gilyan Parker

Al geruime tijd is het kabinet bezig het omgevingsrecht te vereenvoudigen. Deze vereenvoudiging moet onder andere gaan plaatsvinden door het samenvoegen van een breed scala van wetten tot uiteindelijk één wet: De Omgevingswet.

Naar verwachting zal in juni 2014 het wetsontwerp naar de Tweede Kamer gaan.

Met deze nieuwe wet wil het kabinet het bestaande omgevingsrecht verbeteren, procedures versnellen en bestaande knelpunten oplossen. Er is veel te doen over deze wet, maar naar verwachting treedt deze uiteindelijk pas in 2018 in werking.

Doel van de Omgevingswet

Met de Omgevingswet wil het kabinet de regels voor ruimtelijke projecten vereenvoudigen en bundelen. Hierdoor moet het gemakkelijker worden om (bouw)projecten op te starten. De nieuwe wet leidt tot minder regels, planvormen en procedures, onderzoekslasten en toetsingskaders, terwijl de besluitvorming over projecten en bijbehorende activiteiten sneller en beter wordt. Ook sluit de wet beter aan bij Europese regels en is er meer ruimte voor particulier initiatief. Kortom het doel is de wettelijke kaders voor burgers, ondernemers en overheden te verduidelijken en de ontwikkeling en het beheer van de leefomgeving beter beheersbaar maken.

Wat gaat de Omgevingswet inhouden?

Het omgevingsrecht is nu over meer dan 60 wetten, circa 100 AMvB’s en honderden ministeriële regelingen verspreid. Allen met hun eigen uitgangspunten, procedures  en vereisten. De wetgeving is te ingewikkeld geworden voor de mensen die ermee moeten werken. Dit zorgt voor lange doorlooptijden, hoge onderzoekskosten en het remt bovenal ook innovatie.
Het omgevingsrecht zal worden vereenvoudigd, gemoderniseerd, versoberd en uiteindelijk worden gebundeld in één nieuwe Omgevingswet. De Omgevingswet zal 15 bestaande wetten vervangen, waaronder de Waterwet, de Crisis- en herstelwet, en de Wet Ruimtelijke Ordening. Van ongeveer 25 andere wetten gaan de onderdelen over omgevingsrecht naar de nieuwe wet. De nieuwe wet zal daarmee een aanzienlijke inhoudelijke vermindering van regels, wetten en regelingen op het terrein van de fysieke leefomgeving gaan betekenen.

Bestemmingsplan wordt omgevingsplan

Zodra de Omgevingswet van kracht is, worden alle bestemmingsplannen automatisch omgevingsplannen. Gemeenten kunnen zelf kiezen of ze uiteindelijk naar één omgevingsplan gaan of dat er meer plannen naast elkaar blijven bestaan. In tegenstelling tot het bestemmingsplan, kunnen in het beoogde omgevingsplan meer regels worden opgenomen dan enkel over de bestemming van grond. Ook kunnen bijvoorbeeld afspraken over natuur, milieu en erfgoed in het omgevingsplan worden gezet. Op deze manier hebben gemeenten geen extra werk, maar krijgen zij wel meer ruimte nadere regels in het plan op te nemen dan enkel regels over bestemmingen. Het omgevingsplan is dan ook een ruimer begrip omdat het ook om de fysieke leefomgeving kan gaan.

Gilyan Parker