Het vereffenen van de nalatenschap bij beneficiaire aanvaarding

In deze blog vertel ik wat u moet weten over het vereffenen van de nalatenschap, nadat de nalatenschap beneficiair aanvaard is.

Wat is vereffenen?

Het vereffenen van de nalatenschap is het ‘gereedmaken’ van de nalatenschap voor de verdeling. Dit betekent dat er bepaalde richtlijnen gevolgd moeten worden waarbij eerst wordt gekeken naar wat er aan de schuldeisers uitgekeerd moet worden. Blijven er nog middelen over, dan kunnen deze middelen uitgekeerd worden aan de erfgenamen. Op deze manier worden de belangen van de schuldeisers gewaarborgd. Let op: op de verplichting om te vereffenen na beneficiair aanvaarden, bestaan uitzonderingen.

Wie moet de nalatenschap vereffenen?

Als de nalatenschap door één of meer erfgenamen beneficiair is aanvaard, is de hoofdregel dat alle erfgenamen samen vereffenaar zijn. Als de erfgenamen hier samen niet uit komen, kan de rechtbank op verzoek van één van de erfgenamen een ‘nieuwe’ vereffenaar benoemen die in de plaats treedt van de erfgenamen.

Wat is de taak van de vereffenaar?

De vereffenaar heeft de taak de schulden van de nalatenschap te voldoen. De wet kent drie gradaties van vereffening, te weten: de gewone vereffening, de lichte vereffening en de zware vereffening. Als de erfgenamen zelf optreden als vereffenaar, kan in beginsel worden volstaan met de ‘lichte vereffening’. De vereffenaars dienen in dat geval:

• een boedelbeschrijving op te maken;
• per brief de bekende schuldeisers op te roepen om hun vorderingen in te dienen;
• goederen te verkopen als dit nodig is voor de voldoening van de schulden van de nalatenschap;
• de schuldeisers uit te betalen.

De kantonrechter kan aangeven of er nog andere handelingen verricht moeten worden.

Kan de nalatenschap worden verdeeld tijdens de vereffening?

Als uitgangspunt geldt: ‘eerst vereffenen, dan pas verdelen’. Tot voor kort leek het daarom niet mogelijk om tijdens het vereffenen de rechter te vragen om de verdeling van de nalatenschap vast te stellen.

In een recent arrest oordeelde de Hoge Raad echter dat indien de vereffening naar het oordeel van de rechter (nog) niet voltooid is, de rechter in overleg met partijen eerst dient te onderzoeken of er toch een mogelijkheid bestaat om de vordering tot verdeling in behandeling te nemen. De Hoge Raad gaf hierbij een aantal opties, namelijk dat gedacht kan worden aan het aanhouden van de zaak totdat de vereffening is afgerond, een verdeling onder voorwaarden die de positie van schuldeisers waarborgt óf aan een gedeeltelijke verdeling die de rechten van schuldeisers van de nalatenschap onverlet laat. Het is nu afwachten hoe de praktijk zal omgaan met de uitspraak van de Hoge Raad.

Wilt u weten of u verplicht bent een nalatenschap te vereffenen óf heeft u een andere specifieke vraag, neemt u dan gerust contact met mij op.