Via het gezagsregister een voogd aanwijzen
Indien u voorheen voor uw kind een voogd wilde aanwijzen diende dit te gebeuren bij testament. Sinds 1 april 2014 is er een tweede, gemakkelijkere en ook goedkopere optie bijgekomen. Het is sindsdien namelijk mogelijk om in het gezagsregister iemand als voogd aan te wijzen. Dit kan door middel van het invullen van een formulier.
Meerdere voogdaanwijzingen
De laatste gedane aanwijzing zal gevolg hebben. Dat betekent dat indien u al bij testament een voogd heeft aangewezen deze kan worden vervangen door een voogdaanwijzing middels het gezagsregister. Het is dus niet noodzakelijk de voogdaanwijzing uit uw testament te schrappen. Bij een voogdaanwijzing is het overigens mogelijk om twee voogden aan te wijzen. Vaak zullen ouders gezamenlijk een of twee voogd(en) aanwijzen. Vaak wordt hierbij gedacht aan een familielid of een goede kennis. Indien u als ouders niet in onderling overleg tot een keuze kunt komen, is elke ouder vrij in het kiezen van de voogd(en).
Wie krijgt het gezag over uw kind als u komt te overlijden en u niemand als voogd heeft aangewezen?
Indien u en uw partner gezamenlijk gezag hebben over uw kind zal uw partner het gezag over uw kind behouden en in beginsel alleen voortzetten. In het geval dat u eenhoofdig gezag heeft over uw kind, zal de rechter bepalen wie voortaan het gezag over uw kind zal hebben. De andere ouder kan een verzoek indienen om het gezag te verkrijgen en de rechter zal bij zijn keuze begrijpelijkerwijs de voorkeur geven aan de andere ouder. Dit impliceert niet dat de andere ouder het gezag altijd zal verkrijgen; de rechter kan immers besluiten dat een derde het gezag krijgt indien zulks in het belang van het kind zal zijn.
Ouders overlijden op hetzelfde moment
Het kan voorkomen dat u voor uw kind een andere voogd heeft aangewezen dan de andere ouder. De rechter zal dan ambtshalve een keuze maken tussen de verschillende aanwijzingen indien u als ouders tegelijk komt te overlijden.
Gezamenlijk gezag met een ander dan de ouder
Indien u met een ander (hierna: stiefouder) dan de ouder het gezag uitoefent en u komt te overlijden, eindigt het gezag van de stiefouder. Wel oefent de stiefouder voortaan van rechtswege de voogdij over uw kind uit. Kan de andere ouder dan alsnog het gezag verkrijgen? Dat is inderdaad mogelijk, de andere ouder kan een verzoek indienen om het gezag te verkrijgen. De andere ouder heeft echter geen voorkeurspositie. De rechter zal namelijk trachten om de gezinssituatie die er al was voor het kind te continueren.
Via testament is echter meer te regelen
Aan dit goedkopere alternatief kleven evenwel een aantal nadelen ten opzichte van een voogdaanwijzing in het testament. Zo kunt u als ouder in uw testament namelijk aanwijzingen aan de voogd geven met betrekking tot de zorg voor uw kinderen alsook hoe moet worden omgegaan met uw nalatenschap. Daarnaast kunt u bij testament andere relevante zaken regelen met betrekking tot uw kinderen, ook op financieel gebied. Zo kunt u bijvoorbeeld bepalen tot welke leeftijd het vermogen van uw kinderen beheerd wordt en door wie; dat kan namelijk iemand anders dan de voogd(en) zijn.