22 september 2013

Werkgevers met werknemers in de schulden

Door Gilyan Parker

“Financiële problemen op de werkvloer” kwamen via een bericht van het Nibud deze maand in het nieuws.

Het gaat dit keer niet om de bedrijfseconomische problemen van de werkgevers, maar over de financiële problemen waarin werknemers steeds vaker terecht komen. Veel werknemers kampen met schulden en dat leidt bijvoorbeeld tot loonbeslagen. Dat kan zijn weerslag hebben op de productiviteit, het ziekteverzuim, en ook op de werkprocessen van de werkgever. Hoe moet een werkgever omgaan met loonbeslagen en welke mogelijkheden heeft de werkgever om een werknemer te helpen? Enkele tips voor werkgevers om daar op een juridisch verstandige manier mee om te gaan.

Loonbeslag

Derdenbeslag op het loon van de werknemer betekent dat de werkgever niet het hele loon aan de werknemer kan, zelfs niet mag, betalen. Belangrijk is dat de werkgever de betalingen doet aan de deurwaarder die het beslag heeft gelegd. Als de werkgever toch aan de werknemer betaalt blijft de plicht in stand om het bedrag (nog een keer) aan de beslaglegger te betalen.

De werknemer heeft wel steeds minimaal recht op de beslagvrije voet op grond van artikel 475d Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering; 90% van de bijstandsnorm. Het is van belang dat de werkgever zelf, of met behulp van een deurwaarder de juiste hoogte van de beslagvrije voet vaststelt.

Beslag door College Zorgverzekeringen

Bijzondere aandacht vraagt het ‘beslag’ door het College Zorgverzekeringen (CVZ). Als werkgever kunt u van CVZ een aanschrijving krijgen als uw werknemer al geruime tijd zijn premie voor de zorgverzekering niet aan zijn zorgverzekeraar heeft betaald. In dat geval geldt de werknemer als wanbetaler bij CVZ en is de werknemer een hogere premie aan CVZ verschuldigd. CVZ heeft de wettelijke bevoegdheid om die premie te verhalen op het loon van de werknemer (“broninhouding”). De werkgever is wettelijk verplicht die CVZ-premie CVZ op het loon in te houden en te betalen aan CVZ. Doet een werkgever dat niet, of vergeet hij dat een paar maanden, dan staat de wet er aan in de weg dat dit later alsnog met het loon wordt verrekend. Een niet oplettende werkgever kan daardoor uiteindelijk opdraaien voor zorgpremie die een werknemer niet heeft betaald.

Lening

De werkgever kan een met schulden kampende werknemer helpen door bijvoorbeeld een lening te verstrekken. Een sympathiek gebaar, dat bij voorkeur schriftelijk in een overeenkomst van geldlening wordt vastgelegd. Daarin moeten afspraken worden opgenomen over de terugbetalingsplicht, de aflossingstermijnen en de rentebetaling (op basis van de wettelijke rente van thans 3%). Door de lening als voorschot op het loon te bestempelen, kan de aflossing van de lening plaatsvinden door verrekening met de maandelijkse loonbetalingen.

Terugbetalingsrisico

Zeker als verrekening van de lening met het maandelijkse loon niet mogelijk is, moet de werkgever rekening houden met terugbetalingsrisico’s bij het einde van de arbeidsovereenkomst. Zo moet bij een beëindigingsovereenkomst altijd rekening worden gehouden met nog openstaande bedragen van een eventuele geldlening. En zegt de werknemer de arbeidsovereenkomst op, dan is het verstandig dat de werkgever bij de eindafrekening van vakantiegeld en vakantiedagen ook rekening houdt met de geldlening. Want als de werknemer eenmaal uit dienst is moet de werkgever een rechtszaak starten om zijn geleende geld terug te krijgen.

Verrekening

In het algemeen geeft de wet aan de werkgever maar beperkte mogelijkheden tot verrekening van bedragen met het aan de werknemer te betalen loon (artikel 7:632 BW). Dit kan bijvoorbeeld alleen bij schadevergoeding, bij schriftelijk overeengekomen boetes (tot maximaal een tiende van het loon), bij een betaald voorschot op het loon, en bij (per vergissing) te veel betaald loon. Ook bij verrekening met het loon moet de werkgever steeds de beslagvrije voet in acht nemen.

Opgelet

Werkgevers worden in deze tijd steeds vaker geconfronteerd met loonbeslagen. Dat levert extra werk op voor de salarisadministratie. Hoezeer de werkgever geneigd kan zijn de in financiële problemen verkerende werknemer ter wille te zijn, van belang is dat de werkgever zijn eigen juridische en financiële positie voldoende waarborgt. Dus onder andere:

  • het juiste loongedeelte aan beslagleggers betalen en het restant (minimaal de beslagvrije voet) aan de werknemer,
  • schriftelijke afspraken maken over geldleningen en voorschotten, en
  • alert zijn op nog openstaande posten bij het einde van het dienstverband en op mogelijkheden tot verrekening.

Gilyan Parker