1 september 2022

Werknemers werven met groene arbeidsvoorwaarden

Door Koen Vermeulen

Bijna alle werkgevers hebben grote moeite personeel te vinden. Tegelijk is er vanuit politiek, maatschappij én (potentiële) werknemers een roep om verduurzaming, klimaatbeleid en speelt de energietransitie.

Zitten hierin mogelijkheden voor werkgevers om aantrekkelijk(er) te worden? Helpt het om werknemers te behouden door in te zetten op groene arbeidsvoorwaarden? Kan men werknemers werven met groene arbeidsvoorwaarden?

Groene arbeidsvoorwaarden

Bij groene arbeidsvoorwaarden valt te denken aan arbeidsvoorwaarden die bijdragen aan verduurzaming en de energietransitie. Waaraan kan een werkgever denken? Een aantal voorbeelden die eigenlijk best aansluiten bij al bekende arbeidsvoorwaarden.

  • Hogere vergoeding voor reiskosten woon-werkverkeer als de werknemer de fiets gebruikt in plaats van OV of de auto. Een dergelijke differentiatie in reiskostenvergoeding is door een aantal ondernemingen al ingevoerd in de Covid-crisis rondom de fiscale wijziging van de vaste reiskostenvergoeding. Een voorbeeld daarvan is de ANWB.
  • Toekenning van extra vakantiedagen voor de werknemer die niet het vliegtuig maar de trein of de elektrische auto pakt naar de vakantiebestemming. Het toekennen van bonusdagen is op zichzelf niet onbekend. Denk aan de werkgever die werknemers die bijvoorbeeld een kwartaal niet ziek zijn, een extra vakantiedag toekennen – juridisch gewoon toelaatbaar.
  • Toekenning van een eenmalig budget te gebruiken voor verduurzaming van de woning. Een dergelijk klimaatbudget staat bijvoorbeeld in de cao van Achmea voor 2023 en kan een werknemer besteden aan isolatie, zonnepanelen, energiezuiniger huishoudelijke apparaten, groene beleggingen. Óók de cao Rijk kent aan de werknemers in 2023 een budget toe voor verduurzaming van de woning; zónder het vereiste dat de werknemer (deels) thuiswerkt.
  • Stimuleren van het gebruik van de fiets door een fietsenplan, leasefiets, aan te bieden in plaats van de lease-auto. 

Arbeidsjuridische vormgeving en houdbaarheid van groene arbeidsvoorwaarden

Dit zijn een aantal voorbeelden van groene arbeidsvoorwaarden die kunnen worden opgenomen in de arbeidsovereenkomst, personeelshandboek of cao. Nu kan de vraag opkomen hoe dit juridisch c.q. fiscaal vorm te geven. Ja, bij elke nieuwe of gewijzigde arbeidsvoorwaarde kunnen zich juridische vragen voordoen. Bij deze voorbeelden kan worden gedacht aan kwesties als privacy (met betrekking tot de keuze van de werknemer bij inrichting van zijn huis of vakantie), werkkostenregeling, gelijke behandeling (sommige werknemers wonen te ver weg om te kúnnen fietsen) en eenzijdige wijziging van arbeidsvoorwaarden (lease-auto moeten inruilen voor een lease-fiets). Tegelijk zijn eventuele arbeidsrechtelijke hobbels goed oplosbaar; zeker als bij beide partijen de wens bestaat de bijdrage aan vergroening (óók van de arbeidsovereenkomst) te leveren. En die wens lijkt er in de maatschappij te zijn. Al is het maar om mede met behulp van groene arbeidsvoorwaarden personeel aan je te binden.

Aankomende wetgeving

Daar komt bij dat de Tweede Kamer zich na het zomerreces verder gaat buigen over het plan van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat dat werkgevers met meer dan 100 werknemers verplicht vanaf, waarschijnlijk, 2023 te rapporteren over het zakelijk- en woon-werkverkeer van de medewerkers. Dit in verband met de Klimaatdoelen en het daarbij óók door werkgevers verminderen van de CO2-uitstoot. Voor de fijnproever, dit gaat om het voorgenomen Besluit werkgebonden personenmobiliteit als onderdeel van een wijziging van het Besluit activiteiten leefomgeving. Hoewel sprake is van een ontwerpbesluit, blijkt uit dit voornemens dat van (grote) ondernemingen ook in de arbeidsrelatie duurzaam beleid wordt gevergd. Daarin kan dus bijvoorbeeld worden voorzien doordat een werkgever de medewerkers gaat stimuleren om meer gebruik te maken van de fiets of het OV in plaats van de benzineauto, of door thuiswerken en online vergaderen te stimuleren.

Aan de slag met vergroening van arbeidsvoorwaarden!

Veel ondernemingen zijn al volop bezig met vergroening en verduurzaming. Daartoe bestaan dus óók mogelijkheden bij de invulling van de arbeidsvoorwaarden, dus in de directe relatie werkgever-werknemer. De recente cao’s Rijk en Achmea die voor grote groepen werknemers gelden, bevestigen dat. Wilt u ook aan de slag met invoering van groene arbeidsvoorwaarden en daarmee mogelijk wijziging van huidige arbeidsvoorwaarden, en loopt u tegen praktische of juridische vragen aan – neem dan direct contact met ons op!

Koen Vermeulen

Koen Vermeulen

Advocaat/associate partner

Koen Vermeulen is uw sparringpartner voor alle vragen over arbeidsrecht, medezeggenschap en pensioen.

Gerelateerde blogs

18 april 2024

Arbeidsconflict? Praktische tips voor werkgevers

Soms kunnen de gemoederen hoog oplopen op de werkvloer. Een (dreigend) arbeidsconflict kan een zeer stressvolle situatie opleveren. Niet alleen voor werknemers, maar ook voor werkgevers. Hieronder enkele praktische tips over hoe werkgevers het beste met een arbeidsconflict om kunnen gaan.

Lees meer

11 april 2024

Grenzen aan meningsuiting in de arbeidsrelatie

Het conflict tussen Israël en de Palestijnen, corona, de verkiezingsuitslag. Enkele voorbeelden van maatschappelijke kwesties die kunnen leiden tot heftige emoties van werknemers en stevige uitlatingen op de werkvloer en via social media.

Lees meer

9 april 2024

Ontslagbescherming voor klokkenluiders: geen onzin!

Klokkenluiders worden daadwerkelijk beschermd tegen ontslag. Wat betekent dit in de praktijk?

Lees meer