1 april 2022

WHOA updates

Door Christiaan Mensink

Op 1 januari 2021 is de WHOA-regeling ingegaan. Daarmee kunnen ondernemingen die in de kern levensvatbaar zijn hun (te) hoge schuldenlast saneren in een akkoord met hun schuldeisers dat door de rechtbank wordt goedgekeurd, en zo een faillissement voorkomen. U leest hier de laatste WHOA updates.

WHOA-regeling steeds vaker ingezet

In februari 2021 begeleidde GMW advocaten het eerste WHOA-akkoord van Nederland. Het heeft sindsdien nog een poos geduurd voordat de regeling aan populariteit won. Intussen gebruiken steeds meer bedrijven de WHOA. Dat is ook begrijpelijk. De corona-steunmaatregelen zijn geëindigd en veel ondernemingen dreigen failliet te gaan als gevolg van een (te) hoge schuldenlast.

De WHOA is een ingewikkelde regeling. De rechter keurt een akkoord alleen goed, als aan alle wettelijke vereisten is voldaan. Het vereist dan ook deskundige begeleiding. Als een van de weinige advocatenkantoren in Nederland, heeft GMW advocaten intussen ruimte ervaring opgedaan in WHOA-trajecten, onder meer als begeleider van ondernemingen die een akkoord aanbieden, als advocaat van de aandeelhouder van ADO Den Haag die in een WHOA-traject onteigend dreigde te worden, als door de rechtbank benoemde onafhankelijke expert, en als advocaat van een financier van een groot e-commercebedrijf.

De ontwikkelingen op het gebied van de WHOA gaan snel. Hieronder leest u meer over de laatste WHOA updates.

Nieuw beleid UWV over NOW-schulden bij WHOA-trajecten – 1 maart 2023

Na de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam van 1 februari 2023 (zie de vorige WHOA-update), waarin is bepaald dat het een wettelijke basis ontbrak aan het oude beleid van UWV, heeft het UWV haar WHOA-beleid voor NOW-schulden aangepast. Het nieuwe beleid is in lijn met de uitspraak van de rechtbank: het bedrag aan NOW-schulden die meetellen in een WHOA-traject, is gelijk aan de geschatte netto-schuld. Er zijn drie situaties te onderscheiden:

  • De definitieve NOW-subsidie is reeds vastgesteld. De hoogte van de NOW-schuld is dan het totaal van alle bedragen die de onderneming moet terugbetalen, conform de defenitieve berekening.
  • De tegemoetkoming NOW is nog niet definitief berekend over alle aanvraagperiodes die in het akkoord worden betroken. Over deze aanvraagperiodes dienen de bedragen van de ontvangen voorschotten in het akkoord opgenomen worden als schatting. De NOW-schuld is dan het totaalbedrag van de volgende bedragen:
  1. de ontvangen voorschotten over de aanvraagperiodes die nog niet zijn vastgesteld worden als schatting opgenomen, en
  2. de bedragen die zijn vastgesteld in de definitieve berekening over de aanvraagperiodes die al wel zijn vastgesteld.
  • Er kan ook voor gekozen worden om de ontvangen voorschotten niet in het akkoord op te nemen. In dat geval moet de definitieve berekening alsnog worden aanvragen.

Rechtbank beantwoordt WHOA-vragen over bankgarantie en NOW – 1 februari 2023

Op verzoek van GMW advocaten (in samenwerking met mr Jacobine van den Dolder en Hermes Advisory) heeft de Rechtbank Amsterdam enkele belangrijke vragen over de werking van de WHOA beantwoord.

Wij staan een landelijke keten bij, die hoopt met een WHOA -akkoord haar schulden te saneren en werkgelegenheid te behouden voor alle werknemers, zodat zij een financieel gezonde toekomst tegemoet kan zien. Op 1 februari 2023 heeft de rechtbank uitspraak gedaan op vragen die wij hebben gesteld over belangrijke onderdelen van het aan te bieden akkoord.

  1. Het UWV dient voor nog niet vastgestelde NOW-periodes tot de stemming te worden toegelaten voor de geschatte netto vordering. Een wettelijke basis ontbreekt voor het beleid van het UWV, op basis waarvan zij de subsidierelatie geheel en al wil beëindigen en alle NOW-voorschotten over periodes die nog niet zijn vastgesteld terugvordert, zodra haar vordering meegaat in WHOA akkoord. Ook voor NOW-periodes die nog niet zijn vastgesteld, en waarvoor de onderneming nog geen vaststellings-aanvraag heeft gedaan, moet zo accuraat mogelijk de netto positie worden berekend.
  2. Banken die na homologatie van het WHOA-akkoord aan een verhuurder een bankgarantie uitbetalen, mogen de hieruit voortvloeiende regresvordering niet verhalen bij de onderneming. Ook niet als de bank zekerheden heeft voor deze regresvordering, zoals verpande saldi op een bij de bank aangehouden rekening van de onderneming. Het regresverbod van artikel 370 lid 2 Fw staat daar aan in de weg.
  3. Een vordering van de onderneming tot uit- of nabetaling van TVL-subsidie is niet verpandbaar, en is dus geen onderdeel van de preferente positie van een pandhouder. Deze vorderingen zijn dus ‘vrij’ actief van de onderneming, die als onderdeel van de liquidatie- en reorganisatiewaarde verdeeld dient te worden onder alle schuldeisers.

Een uitspraak met grote impact voor de WHOA- en huurpraktijk, maar zeker ook voor de onderneming in kwestie.


Aanpassing Faillissementswet – 25 november 2022

Ter uitvoering van de Europese Richtlijn Herstructurering, wordt de Faillissementswet aangepast.

De Herstructureringsrichtlijn verplicht EU-lidstaten om er voor te zorgen dat

  1. ondernemingen in financiële moeilijkheden toegang hebben tot een doeltreffend preventief herstructureringsstelsel dat de mogelijkheid biedt insolventie te voorkomen;
  2. natuurlijke personen die een handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit uitoefent (ondernemers dus), een tweede kans kan krijgen in de vorm van een kwijtschelding van zijn schuld; en
  3. procedures inzake herstructurering, insolventie en kwijtschelding van schuld efficiënter worden en daardoor minder lang duren.

De Implementatiewet is op 1 november 2022 door de Tweede Kamer aangenomen, en op 22 november 2022 door de Eerste Kamer. De wet bevestigt dat de WHOA, die sinds 1 januari 2021 van kracht is, geldt als de implementatie van de herstructureringsrichtlijn in Nederland. Daarnaast zijn enkele wijzigingen in de Faillissementswet doorgevoerd. De belangrijkste wijzigingen zijn:

  • er worden wettelijk eisen gesteld aan de opleiding en deskundigheid van insolventiefunctionarissen (curatoren, bewindvoerders, herstructureringsdeskundigen en observatoren);
  • de procedure voor aanstelling van deze functionarissen moet duidelijk, transparant en rechtvaardig zijn;
  • in surséances van betaling dient standaard een rechter-commissaris te worden benoemd (wat in de praktijk al gebeurt).

Tot slot is een wijziging in de Wet op de Ondernemingsraden doorgevoerd. Als een accountantsverklaring bij de jaarrekening van een onderneming een negatieve verklaring (een verklaring betreffende materiële onzekerheden die verband houden met gebeurtenissen of omstandigheden die gerede twijfel kunnen doen rijzen of de rechtspersoon zijn werkzaamheden voort kan zetten) inhoudt, de accountant deze negatieve verklaring onverwijld aan de ondernemingsraad moet zenden. Doel hiervan is om de ondernemingsraad beter in staat te stellen de economische situatie van de onderneming te beoordelen, wat er toe moet leiden dat de ondernemer het overleg over zijn financiële positie met de ondernemingsraad tijdig opstart.

De wijzigingen gaan naar verwachting in per 1 januari 2023.


Rechtbank beantwoordt veel WHOA-vragen – 7 juni 2022

Op verzoek van GMW advocaten (in samenwerking met mr Jacobine van den Dolder) heeft de Rechtbank Midden-Nederland enkele belangrijke vragen over de werking van de WHOA beantwoord:

  • hoofdelijke vordering moet voor het volledige bedrag worden meegenomen in verbonden akkoorden van groepsmaatschappijen;
  • consignatie-voorraad valt niet onder het pandrecht van de bank;
  • crediteuren hebben geen recht op cash-out als zij in faillissement geen uitkering kunnen verwachten; de vraag of een bancair financier recht heeft op cash-out waarbij haar concurrente positie wel in the money is, blijft onbeantwoord;
  • het is niet toegestaan binnen één klasse onderscheid te maken in de wijze van uitkering;
  • kleine (dwang-)crediteuren mogen buiten het akkoord blijven, ook als zij (slechts) een concurrente positie hebben;
  • juridisch gerechtigden op vorderingen dienen te stemmen op het WHOA-akkoord, niet de economisch gerechtigde pandhouder.

De uitspraak van de rechtbank is hier te lezen.


Samenwerking Horeca Herstelt en GMW advocaten voor horecaondernemers! – 17 mei 2022

 Horeca Herstelt begeleidt horecaondernemers met het saneren van hun schuldenlast die zij tijdens en voorafgaand aan de coronacrisis hebben opgebouwd. Dit is een initiatief van een team van professionele horeca adviseurs en herstructureringsexperts met ervaring in het begeleiden van schuldenreductie voor het Nederlandse MKB. Horeca Herstelt heeft tot doel de horecasector bewust te maken van de mogelijkheden om corona schulden te saneren zodat zij weer door kunnen.

Door de hoge mate van automatisering kan het schuldsaneringstraject kostenefficiënt worden uitgevoerd. Deze samenwerking is een allround oplossing tussen zeer ervaren en professionele partijen die één doel hebben: u begeleiden in dit proces zodat u hierna zo snel mogelijk weer door kunt gaan met waar uw hart ligt: ondernemen!

Horeca Herstelt helpt horecaondernemers daarbij door het opstellen van een schuldeisersakkoord met hun schuldeisers en de Belastingdienst. Daarvoor staan diverse juridische herstructureringsinstrumenten ter beschikking en ook hanteert de Belastingdienst in 2022 tijdelijk een ruimhartig beleid voor het saneren van belastingschulden.

Horecaondernemers die deze hulp willen inschakelen kunnen zich aanmelden via het contactformulier op horecaherstelt.nl.

Wilt u meer informatie of heeft u vragen over dit onderwerp? Neem dan gerust contact met ons op.


Belastingdienst gaat coulant om met saneringsakkoorden – 31 maart 2022

Op 31 maart heeft de Belastingdienst haar medewerkers de instructie gegeven om coulant om te gaan met de beoordeling van saneringsverzoeken. Kern van de instructie is: bij twijfel instemmen met het een saneringsakkoord. Deze instructie sluit aan bij de coulante omgang van de fiscus met corona-schulden. Met deze instructie zal de Belastingdienst sneller instemmen met een akkoord. De instructie is tijdelijk, en het is niet duidelijk voor hoe lang die geldt. Uiteraard zal de Belastingdienst alleen instemmen met voorgestelde akkoord, als die aan alle vereisten voldoet, en voorzien is van 1) een positieve beoordeling van de levensvatbaarheid van de onderneming, 2) een liquiditeitsprognose voor de komende 24 maanden, en een afdoende verklaring voor het ontstaan van de financiële problemen.


Pensioenschulden kunnen niet gesaneerd in een WHOA-traject – 25 februari 2022

De schulden die een onderneming heeft aan een bedrijfstakpensioenfonds kunnen niet gesaneerd worden in een WHOA-akkoord. Dat heeft de Hoge Raad op 25 februari 2022 geoordeeld. De vorderingen tot betaling van achterstallige pensioenpremies kwalificeren als vorderingen van werknemers, die door de wetgever zijn uitgesloten van de WHOA. Het kan hierbij gaan om hele grote bedragen die vaak een significant deel van de schuldpositie van de onderneming uitmaken. Het gevolg van de uitspraak van de Hoge Raad is dat het reorganiserend vermogen van een WHOA-regeling danig is beperkt. Een onderneming met schulden aan het pensioenfonds zal nu eerder genoodzaakt zijn faillissement aan te vragen, met alle gevolgen van dien voor – onder meer – werkgelegenheid. Het arrest van de Hoge Raad is hier te lezen.


Belastingdienst ziet tijdelijk af van dubbel uitkeringspercentage – 20 december 2021

Deze instructie van de Belastingdienst komt bovenop de al eerder aangekondigde versoepeling van haar opstelling ten opzichte van WHOA-trajecten. In de periode van 1 augustus 2022 tot 30 september 2023 kunnen ondernemers in een WHOA-akkoord de Belastingdienst hetzelfde uitkeringspercentage aanbieden als gewone (concurrente) schuldeisers. Hiermee wordt dus tijdelijk afgeweken van de regel dat de Belastingdienst altijd het dubbele percentage moet ontvangen ten opzichte van andere schuldeisers. Dit maakt de mogelijkheden om een succesvol WHOA-akkoord aan te bieden nog groter.


Meer informatie?

Heeft u een vraag? Neemt u dan gerust contact met ons op.

Christiaan Mensink

Christiaan Mensink

Advocaat/partner

Christiaan Mensink is een van de meest ervaren en gespecialiseerde WHOA-advocaten van Nederland.

Gerelateerde blogs

16 april 2024

Verrekenen van schulden in de WHOA

In een WHOA-traject kunt u te maken krijgen met schuldeisers die een beroep doen op verrekening met bedragen die zij nog aan u moeten betalen. Of andersom: als uw vordering betrokken wordt in een WHOA-akkoord, mag u dan nieuwe betalingsverplichtingen verrekenen? Hoe werkt dat tijdens een WHOA-traject?

Lees meer

7 maart 2024

Buitenlandse partijen en proceskosten

In Nederland kennen we de proceskostenveroordeling. Als een rechtszaak wordt verloren, dan kan die partij in de proceskosten worden veroordeeld.

Lees meer

29 februari 2024

WHOA werkt om faillissement van levensvatbare bedrijven te voorkomen, maar bereikt MKB-bedrijven minder goed.

Lees meer