Wijziging pensioenreglement door Witteveenkader

Mogelijk is de uitleg van de kantonrechter ook van belang bij onduidelijkheden over de toepasselijkheid van een pensioenregeling in verband met de ingrijpende wijzigingen in de fiscale pensioenregels per 2014 en 2015.

Onduidelijkheid over pensioenregeling

Werkgever en werknemer discussieerden over de betekenis van de volgende tekst in de arbeidsovereenkomst: “U wordt opgenomen in ons pensioenfonds waarvoor u geen premie verschuldigd bent.” Onduidelijk was op welk pensioenreglement het begrip “ons pensioenfonds” betrekking had. Dat was relevant omdat de werknemer wees op een pensioenreglement uit 1999 dat voor hem gunstige bepalingen bevatte. De werkgever stelt dat voor zover de 1999-pensioenregeling van toepassing is, die is gewijzigd door de ingrijpende wijziging in de pensioenregels in 1999 door het zogeheten Witteveen-regime. Op 1 juni 1999 trad het Witteveenkader in werking en dat bracht beperkingen in de wijze van pensioenopbouw, door de invoering van een bepaalde minimum franchise en door een jaarlijks maximaal opbouwpercentage.

Witteveenkader 1999

Door die ingrijpende wetswijziging mocht de werknemer er volgens de kantonrechter niet vanuit gaan dat met “ons pensioenfonds” kon zijn gedoeld op de ongewijzigde 1999-pensioenregeling. Het zou naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn, aldus de kantonrechter, als de werkgever verplicht zou worden om de ongewijzigde 1999-pensioenregeling toe te passen, omdat de werkgever daarmee volledig in strijd zou handelen met die gewijzigde wetgeving. Dat zou alleen aan de orde kunnen zijn als partijen daarover expliciet met elkaar afspraken hadden gemaakt, maar daarvan was geen sprake.

Wijzigingsbeding

Langs die weg concludeert de kantonrechter in feite al dat de werknemer geen beroep toekomt op toepassing van de pensioenregeling uit 1999. Daar komt bij dat die pensioenregeling een wijzigingsbeding bevatte, inhoudende dat de werkgever het pensioenreglement mag wijzigen als sociale of fiscale wetten daartoe aanleiding geven. Langs die weg was de werkgever dus gerechtigd de pensioenregeling aan te passen aan het Witteveenkader, aldus de uitspraak van 23 juli 2014 (ECLI:NL:RBMNE:2014:3071).

Aanpassing Witteveenkader 2015

Deze uitspraak kan, voor werkgevers, van belang zijn voor discussies over de aanstaande wijzigingen in pensioenregelingen vanwege de nieuwe fiscale kaders en maximale pensioenopbouw per 1 januari 2015. Dan wordt het Witteveenkader aangepast en geldt een maximale pensioenopbouw van 1,875% per dienstjaar voor de middelloon-regelingen en 1,657% voor de eindloonregelingen – voor zover die nog bestaan. Bovendien zal dan met het inkomen boven € 100.000 niet langer fiscaal gunstig pensioen kunnen worden opgebouwd. Die nieuwe regels vormen aanleiding de bestaande pensioenregeling tegen het licht te (laten) houden en te beoordelen in hoeverre (eenzijdige) wijziging arbeidsrechtelijk aanvaardbaar is. Omdat fiscale wetten niet automatisch doorwerken in pensioenregelingen, zijn werkgevers niet wettelijk verplicht om de pensioenregeling aan te passen aan het nieuwe Witteveenkader en moet de weg van de (eenzijdige) wijziging worden bewandeld – hoewel de Kantonrechter Amersfoort dat dus net wat anders lijkt te zien.