17 februari 2016

Zorgplicht werkgever bij pensioen opgerekt

Door Koen Vermeulen

Werkgevers hebben sinds vorig jaar een grotere verantwoordelijkheid in de pensioencommunicatie met hun werknemers.

Vooral ten aanzien van nieuwe werknemers, die zij moeten informeren over de hoofdkenmerken van de aangeboden pensioenregeling. Dit volgt uit de Wet Pensioencommunicatie. Óók tijdens het dienstverband heeft de werkgever een vergaande zorgplicht over de pensioenregeling. Zoals bij wijziging daarvan, zoals blijkt uit de uitspraak van Gerechtshof Den Haag d.d. 9 februari 2016.

Van eindloonregeling naar beschikbare premieregeling

In die zaak was sprake van een verzekerde pensioenregeling, in de vorm van gematigd eindloon. Nadat de medewerkers daaraan zo’n 20 jaar hadden deelgenomen, vroeg de werkgever hen in te stemmen met omzetting naar een beschikbare premieregeling, zónder garantie-uitkering. De werkgever had een pensioenadviseur ingeschakeld om de werknemers over de wijziging van de pensioenregeling te informeren. De medewerkers stemden in met de wijziging. Toen de medewerkers er achter kwamen dat het te verwachten ouderdomspensioen tussen 20 – 47% lager was in de nieuwe pensioenregeling, stelden zij de werkgever aansprakelijk voor hun pensioenschade.

Zorgplicht en waarschuwingsplicht

Het hof formuleert als norm voor de werkgever: bij een ingrijpende verandering van arbeidsvoorwaarden, zoals de pensioenregeling, moet de werkgever aan de werknemers zodanige informatie geven dat wordt voorkomen dat de werknemer onder invloed van een verkeerde voorstelling van zaken, instemt met een wijziging. Zeker in dit geval: de wijziging van een eindloonregeling naar een beschikbare premieregeling is ingrijpend, omdat uitkeringsrisico’s bij de medewerker komen te liggen. In dit geval had de werkgever via de pensioenadviseur voldoende informatie aan de medewerkers gegeven over de gevolgen en risico’s van de overgang  naar een andere pensioenregeling. Bovendien moesten de medewerkers gelet op opleiding en aanwezige pensioenkennis geacht worden zich de risico’s voldoende te hebben gerealiseerd. De medewerkers hadden ook ruim de tijd gehad over de wijziging na te denken. So far so good voor de werkgever: onder die omstandigheden heeft de werkgever aan haar zorgplicht voldaan.

Zorgplicht t.a.v. waardeoverdracht

Het hof rekt de zorgplicht echter verder op, en dan blijkt de werkgever toch aansprakelijk voor pensioenschade. De medewerkers hadden namelijk de waarde van hun in de eindloonregeling opgebouwde pensioen, ingebracht in de beschikbare premieregeling. De werkgever had de medewerkers moeten waarschuwen dat zij daarmee een groot financieel risico namen, waarmee zij immers hun reeds opgebouwde pensioen op het spel zetten. Anderzijds: de medewerkers wilden zelf dat risico aangaan, omdat er in een beschikbare premieregeling immers ook een kans is dat het (overgedragen) kapitaal door beleggingen goed rendeert. Hoewel het hof dus oordeelde dat de medewerkers geacht moeten worden e.e.a. te hebben begrepen, vindt het hof toch dat de werkgever de medewerkers had moeten beschermen tegen “eventuele lichtvaardigheid en ondoordachtheid” ter zake van de waardeoverdracht.

Informatie bij wijziging pensioenregeling

De uitspraak leert dat de werkgever bij een wijziging van pensioenregeling de medewerkers voldoende, adequaat en correct moet informeren over de financiële gevolgen van de wijziging. En moet waarschuwen voor risico’s die zijn verbonden aan de wijziging, alvorens de werkgever op de instemming met de wijziging kan vertrouwen. De werkgever schuift deze zorgplicht veelal door naar de pensioenadviseur, zoals ook in deze zaak. Uiteindelijk draait in deze zaak de – in vrijwaring opgeroepen – pensioenadviseur op voor de schending van de zorgplicht. Het is echter van belang dat de werkgever zich de reikwijdte van de zorgplicht ten aanzien van pensioen realiseert.

Koen Vermeulen

Koen Vermeulen

Advocaat/associate partner

Koen Vermeulen is uw sparringpartner voor alle vragen over arbeidsrecht, medezeggenschap en pensioen.

Gerelateerde blogs

23 februari 2024

Als ondernemingsraad aan de slag met de Wtp

In dit artikel vertellen we u meer over de Wtp en de belangrijke rol van de ondernemingsraad (OR) bij wijziging van de pensioenregeling.

Lees meer

3 oktober 2023

Finale kwijting en pensioenschade

Het komt regelmatig voor dat een arbeidsovereenkomst wordt beëindigd door middel van het sluiten van een vaststellingsovereenkomst door werkgever en werknemer.

Lees meer

27 juni 2023

Pensioenopbouw ‘schijnzelfstandigen’ en ‘platformwerkers’.

Deze maand publiceerde het Zweedse voorzitterschap van de EU een concepttekst over een Europese richtlijn voor de bescherming van platformwerkers en het tegengaan van schijnzelfstandigheid.

Lees meer