10 januari 2017

Financieel misbruik van ouderen tegen gaan

Door Sophie Vermeule

Onlangs is door de overheid een nieuwe campagne gestart om financieel misbruik van ouderen tegen te gaan.

Het doel van deze campagne is om financieel misbruik van ouderen uit de taboesfeer te krijgen. Naar schatting gaat het jaarlijks om circa 30.000 gevallen. In veel gevallen is de dader iemand in wie de oudere veel vertrouwen heeft. In 85% van de gevallen is de dader zelfs een familielid.

Praktijk

In onze praktijk zien wij veel schrijnende gevallen van financieel ouderen misbruik. Hierbij kunt u onder andere denken aan de situatie waarbij een oudere wordt bewogen om een volmacht te ondertekenen terwijl duidelijk is dat de oudere niet meer compos mentis is. Ook zien wij regelmatig gevallen waarbij door één van de kinderen ten tijde van het leven (grote) bedragen van de rekeningen zijn opgenomen.

Wat is tegen financieel ouderen misbruik te doen?

Van financieel ouderenmisbruik is sprake indien ongepast gebruik wordt gemaakt van de bezittingen van een oudere, zoals het doen van opnamen van bankrekeningen voor eigen gebruik, het wegnemen van sieraden of andere goederen of het afdwingen van een testamentwijziging. Wat is tegen financieel ouderen misbruik te doen? Het is helaas niet mogelijk om financieel ouderenmisbruik geheel te voorkomen. Door het tijdig herkennen van signalen van ouderenmisbruik kan echter wel direct stappen worden ondernomen. Waar kunt u dan aan denken?

Beschermingsmaatregelen

Het is bijvoorbeeld mogelijk om een beschermingsmaatregel te treffen. Bij de kantonrechter wordt dan een verzoek tot het aanstellen van een mentor, bewindvoerder of curator ingediend. Het is van belang dat zo’n verzoek goed wordt onderbouwd. Het benoemen van een mentor kan voor ouderen die niet meer zelf kunnen beslissen over persoonlijke zaken geschikt zijn. Een mentor neemt beslissingen ten aanzien van de persoonlijke verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding van de oudere. Een bewindvoerder heeft het beheer over de financiële zaken van de oudere. Dit kan geschikt zijn voor de oudere die niet meer zelfstandig zijn/haar financiële zaken kan regelen. Curatele kan geschikt zijn voor ouderen die niet zelfstandig over financiële en persoonlijke zaken kunnen beslissen. De curator regelt zowel de financiële als de persoonlijke zaken.

Volmacht of levenstestament

Een minder ingrijpende stap dan het treffen van een beschermingsmaatregel is het verlenen van een volmacht of het opstellen van een levenstestament. De oudere kan een volmacht verlenen aan een persoon die hij/zij onvoorwaardelijk vertrouwt om bijvoorbeeld de financiële zaken te regelen of schenkingen te verrichten. Een dergelijke volmacht kan ook worden opgenomen in een levenstestament. In een levenstestament kan naast het geven van de volmacht ook een overzicht van persoonlijke wensen worden opgenomen, bijvoorbeeld op het gebied van persoonlijke verzorging of medische aangelegenheden.

Kortom

De dader van financieel ouderenmisbruik is vaak iemand in wie de oudere veel vertrouwen heeft. Voor de oudere zal het daarom lastig zijn om hier melding van te maken. Het is daarom van belang dat financieel ouderenmisbruik snel wordt herkend, zodat er stappen kunnen worden ondernomen. Heeft u vragen over financieel ouderenmisbruik, neemt u dan gerust contact op met één van onze gespecialiseerde erfrechtadvocaten.

Gerelateerde blogs

Vorige slide
Volgende slide

4 december 2025

Wat als een testament nooit wordt ondertekend — telt de wil van de overledene dan nog?

Een testament biedt de mogelijkheid om af te wijken van de standaardregels van het erfrecht, ook wel het versterfrecht genoemd. Wie zijn nalatenschap anders wil regelen dan de wet voorschrijft, moet daarvoor langs de notaris. Pas wanneer een testament officieel ten overstaan van de notaris is getekend en door de notaris is gepasseerd, is het juridisch geldig. Maar wat als die ondertekening nooit plaatsvindt? Kan een concepttestament dan toch leidend zijn?

Lees meer

Lees meer over

18 november 2025

Ik ben onterfd, waar heb ik recht op?

Wanneer u wordt geconfronteerd met een onterving, kan dat emotionele én juridische vragen oproepen. U vraagt zich bijvoorbeeld af of u helemaal geen aanspraak meer kunt maken op een deel van de erfenis. Het antwoord naar Nederlands recht is kort gezegd: nee. In bepaalde gevallen behoudt u alsnog een wettelijk recht op een deel van de erfenis, ook als u bent onterfd. Hoe dit zit, wordt hieronder uitgelegd.

Lees meer

Lees meer over

30 september 2025

Wat gebeurt er met uw vermogen als uw partner overlijdt? En welke rechten heeft u dan als langstlevende?

Het is geen prettig onderwerp, maar wel een belangrijk: wat gebeurt er met uw gezamenlijke bezittingen als uw partner komt te overlijden? Bent u automatisch goed beschermd, of moet u zelf stappen zetten om uw positie veilig te stellen? In deze blog leest u wat de wet regelt voor de langstlevende echtgenoot en waar u op moet letten om onaangename verrassingen te voorkomen.

Lees meer

Lees meer over

2 juli 2025

Hoe voorkom je dat een erfenis bij de partner van je kind komt?

Bij het opstellen van een testament wordt nagedacht over hoe de erfenis wordt verdeeld. Dit wordt vastgelegd. Een wens die daarbij kan spelen, is dat je niet wilt dat jouw toekomstige erfenis bij de partner van jouw kind terechtkomt.

Lees meer

Lees meer over

2 juni 2025

De legitieme portie én verwerping van een nalatenschap

Wanneer iemand een nalatenschap verwerpt, betekent dit normaal gesproken dat hij of zij afstand doet van alle aanspraken, inclusief de legitieme portie.

Lees meer

Lees meer over
Alle artikelen