Hoe link is LinkedIn?

De werknemer werd veroordeeld tot het betalen van een boete van € 10.000,-.

Relatiebeding

Steeds vaker wordt er door werkgevers gebruik gemaakt van een relatiebeding. Een relatiebeding is een beding dat vaak overeengekomen wordt in een arbeids- of vaststellingsovereenkomst. Op grond van dit beding is het niet toegestaan om tijdens of, binnen een bepaalde periode, na einde van het dienstverband relaties te benaderen van de ex-werkgever. Een relatiebeding kan op verschillende wijzen geformuleerd worden. Zo is er soms aan het relatiebeding een concrete lijst met relaties toegevoegd waardoor vrij duidelijk is met welke relaties geen contact meer mag worden onderhouden. Het komt echter ook geregeld voor dat niet omschreven is welke relaties onder het relatiebeding vallen. Doorgaans wordt er een forse boete gekoppeld aan overtreding van het beding. De laatste jaren wordt er steeds vaker door rechters geoordeeld dat sprake is van een overtreding van het relatiebeding, waarbij niet snel bereidheid tot matiging van de boete lijkt te bestaan.

Gedetailleerde formulering relatiebeding

In de zaak die in Arnhem diende, ging het om een werknemer die sinds 2006 drie en een halfjaar in dienst was geweest bij een software bedrijf. Na deze periode hebben partijen de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden beëindigd. In de vaststellingsovereenkomst die zij sloten was een relatiebeding opgenomen. In dit nauwkeurig omschreven relatiebeding werd het de werknemer verboden om “zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ex-werkgever gedurende het tijdvak van één jaar na de einddatum van de arbeidsovereenkomst, als particulier, als zelfstandig ondernemer of als werknemer in dienst van derden of in welke hoedanigheid dan ook, direct of indirect, rechtstreeks of zijdelings contact te hebben of te onderhouden, één en ander in de ruimste zin des woords met een aantal bij name genoemde ondernemingen”. Bij overtreding van het beding zou de werknemer een boete van € 10.000,- per overtreding verbeuren en € 1.000,- voor elke dag dat de overtreding voortduurt.

Niet enkel taalkundige uitleg relatiebeding

Kort nadat de werknemer in 2010 was weggegaan bij het software bedrijf, trad hij dienst bij een concurrerende onderneming. Doordat hij vervolgens tweemaal in strijd met het relatiebeding (per e-mailbericht) contact zocht met een relatie van zijn ex-werkgever, werd hij in kort geding veroordeeld tot het betalen van een boete van € 20.000.- De rechter verwierp het verweer van de werknemer dat hij als ‘particulier’ contact gezocht had met de relaties, terwijl het relatiebeding alleen zag op zakelijk contact met de daarin genoemde relaties. Volgens de rechter bleek duidelijk uit het relatiebeding dat het de werknemer ook als particulier verboden was contact op te nemen. Overigens, is deze uitspraak niet geheel onverwachts. Op 16 november 2007 oordeelde de rechtbank Leeuwarden (LJN: BB8990) dat contact zoeken met relaties van een ex-werkgever als zijnde particulier (en derhalve werkzaamheden verrichten als vriendendienst) schending van een relatiebeding oplevert, zelfs als in het relatiebeding geen expliciet onderscheid wordt gemaakt naar particulier en zakelijk contact. Ook uit andere uitspraken blijkt dat de vraag wat partijen zijn overeengekomen niet enkel beantwoord kan worden op grond van de taalkundige uitleg van het beding. Een belangrijke rol lijkt ook te spelen welke betekenis partijen aan de tekst gaven en hetgeen zij over en weer van elkaar mochten verwachten (Gerechtshof Leeuwarden, 23-5-2005, JAR: 2005).

Contact via LinkedIn

Na deze veroordeling van de werknemer en betaling van de boete kwam de ex-werkgever er vervolgens achter dat de werknemer via LinkedIn een contact had gelegd met één van de verboden relaties. De ex-werkgever kwam hierachter door de melding op LinkedIn: ‘werknemer is now connected to verboden relatie’. Dit betekende dus dat de werknemer deze relatie via LinkedIn had uitgenodigd of dat hij een uitnodiging van de relatie had geaccepteerd. De ex-werkgever stapte toen opnieuw naar de voorzieningenrechter vanwege schending van het relatiebeding. De rechter in Arnhem heeft dit standpunt van de ex-werkgever gevolgd. Volgens de rechter was het voldoende bewezen dat het contact met de relatie via LinkedIn had plaatsgevonden nadat de werknemer bij zijn ex-werkgever uit dienst was getreden. Met het contact via LinkedIn had de werknemer zijn relatiebeding voor de tweede keer geschonden en de rechter legde hem derhalve een boete op van € 10.000,-. Dat de professionele mogelijkheden van de werknemer op de ‘software markt’, met een beperkt aantal spelers, door het relatiebeding gereduceerd worden, is volgens de rechter geen reden tot matiging van de boete. Immers, bescherming van de professionele belangen van de ex-werkgever is juist het doel van een relatiebeding. Dit oordeelde ook de rechtbank Breda (LJN: BP0794) op 5 januari jl. in een zaak waar een soortgelijk verweer werd gevoerd door de werknemer.

Absoluut contactverbod?

Deze uitspraak toont weer aan dat rechters behoorlijk streng kunnen zijn in hun oordeel over de vraag of een relatiebeding geschonden is. Tegelijkertijd roept de uitspraak ook een aantal vragen op. Zoals de vraag of een werknemer met een relatiebeding verplicht wordt bij het einde van zijn of haar arbeidsovereenkomst al de bestaande relaties uit zijn of haar LinkedIn-netwerk te verwijderen? Of de vraag of het volgen van een relatie via Twitter voor werknemers met een relatiebeding ook verboden wordt? Nu kunnen er bij deze uitspraak wel enkele kanttekeningen geplaatst worden. Zo betrof het een werknemer die al eens eerder was veroordeeld voor schenden van het relatiebeding. Bovendien was in dit beding gedetailleerd geformuleerd dat het beding niet alleen betrekking had op zakelijke contacten, maar dat elke vorm van contact tussen de werknemer en de, bij naam genoemde, relaties verboden was. Dat er vanaf nu gesproken kan worden van een ‘absoluut contactverbod’ lijkt dus voorbarig, temeer omdat er mogelijkerwijs in hoger beroep nog anders geoordeeld zou kunnen worden. Desondanks kan het geen kwaad om als (ex-)werknemer zorgvuldig om te gaan met het gebruik van sociale netwerken. Het is raadzaam voor (ex-)werknemers met een relatiebeding LinkedIn vooralsnog even links te laten liggen.

Mocht u meer willen weten over een relatiebeding of over de praktische toepassing ervan, dan kunt u contact met mij opnemen of met één van de andere advocaten van de sectie arbeidsrecht.