“Beklamel-norm”: ondernemers opgelet!

Ook in het derde kwartaal van 2012 is het aantal faillissementen gestegen. In totaal gingen er 23 procent bedrijven meer failliet dan in dezelfde periode vorig jaar. Hoewel het begrijpelijk is dat u als ondernemer er alles aan doet om een faillissement af te wenden, dient u zich ervan bewust te zijn dat het aangaan van nieuwe verplichtingen in een uitzichtloze situatie de nodige risico’s met zich meebrengt. Als uw onderneming nieuwe verplichtingen aangaat – terwijl u weet of had moeten weten dat de onderneming deze niet kan nakomen – kan u door een schuldeiser persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de schade (de zogenoemde Beklamel-norm).

Beklamel-norm

De Beklamel-norm is genoemd naar een gelijknamig arrest van de Hoge Raad van 6 oktober 1989 (NJ 1990, 286, Beklamel). In ondernemingsrechtelijke geschillen wordt veelvuldig een beroep op dit arrest gedaan. Zo ook in een recente procedure bij het hof Amsterdam (JOR 2012/283). Een verfleverancier had verfmaterialen geleverd aan Amstel Onderhoud B.V. (hierna: Amstel). Deze verfmaterialen zijn nooit betaald, omdat Amstel kort na de levering failliet werd verklaard. De leverancier stelt zich op het standpunt dat de bestuurder van Amstel persoonlijk aansprakelijk is voor zijn schade, omdat de bestuurder wist of behoorde te weten dat Amstel haar verplichtingen jegens de verfleverancier niet kon nakomen. Ter onderbouwing van zijn standpunt wijst de leverancier op gepubliceerde jaarcijfers van Amstel, waaruit volgt dat Amstel bij het aangaan van de verplichtingen een negatief eigen vermogen en een ongezonde liquiditeitspositie had.

Bestuurdersaansprakelijkheid?

Het hof Amsterdam wijst de vordering van de leverancier af. Volgens het hof kan het enkele ontbreken van een bepaalde (gezonde) liquiditeitspositie en/of een zeker eigen vermogen niet tot bestuurdersaansprakelijkheid leiden. Beslissend zijn de bijzondere omstandigheden van het geval en niet de enkele (gangbare) bedrijfseconomische inzichten. De jaarcijfers van Amstel lieten weliswaar een zorgwekkende situatie zien, maar dat op zichzelf rechtvaardigt volgens het hof niet de conclusie dat de bestuurder van Amstel wist – dan wel had moeten weten – dat de situatie uitzichtloos was. Naar het oordeel van het hof zou daarmee het uitzonderlijke karakter van de persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder van een vennootschap worden miskend.

Conclusie

Uit de uitspraak van het hof valt af te leiden dat het aangaan van nieuwe verplichtingen – terwijl de onderneming een slechte liquiditeitspositie en een negatief eigen vermogen heeft – niet direct tot bestuurdersaansprakelijkheid leidt. Daar is meer voor nodig. Het hof heeft mijn inziens juist geoordeeld. Er kunnen immers tal van omstandigheden zijn, zoals het vooruitzicht op een grote order of een nog door te voeren herstructurering, die het tij kunnen keren. Een uit de jaarcijfers af te leiden zorgelijke financiële situatie, wil dan ook niet per definitie zeggen dat een bestuurder wist dan wel behoorde te weten dat dat een onderneming nieuwe verplichtingen niet kon nakomen. Dit zal voor veel ondernemers een geruststelling zijn. Heeft u vragen over de Beklamel-norm, dan kunt u te allen tijde contact met mij opnemen.