24 augustus 2020

Een foto of vlog van uw kind op sociale media: ‘sharenting’ in overleg

Door Sophie Vermeule

In de huidige digitale samenleving wordt het steeds gebruikelijker voor ouders om een foto en/of een videologboek (hierna: ‘vlog’) van hun kind te delen via sociale media, zoals Instagram of Facebook. Het plaatsen van een foto en/of vlog van een kind op sociale media wordt ook wel aangeduid als ‘sharenting’.

Het plaatsen van een foto en/of vlog via sociale media is bij uitstek een gelegenheid waarover ouders gezamenlijk dienen te beslissen. Deze beslissing kan namelijk gevolgen hebben voor het kind.

Het is mogelijk dat de andere ouder moeite heeft met de plaatsing van foto’s en/of vlogs van het kind op sociale media. Met name na een (echt)scheiding kan dan discussie ontstaan over de vraag of de foto en/of vlog van het kind wel op sociale media mag worden geplaatst.

Gezamenlijk gezag en artikel 1:253a BW

Het uitgangspunt in Nederland is dat het gezamenlijk gezag voortduurt na een (echt)scheiding. Gezamenlijk gezag houdt in dat ouders gezamenlijk moeten beslissen over beslissingen die betrekking hebben op het leven en de persoon van het kind. Indien ouders het gezamenlijk gezag hebben over een kind, zullen zij overeenstemming moeten bereiken over de te plaatsen foto en/of vlog van het kind.

Wanneer één van de ouders het niet eens is met de plaatsing van een foto en/of vlog van het kind op sociale media, zal de andere ouder de foto en/of vlog in beginsel niet mogen plaatsen. Er is sprake van een zogenaamd ‘gezagsgeschil’. Indien de andere ouder toch tot plaatsing overgaat, is het mogelijk om naar de rechter te stappen op grond van artikel 1:253a BW. De rechter toetst de plaatsing van de foto en/of vlog dan aan het belang van het kind.

Rechtspraak

In de rechtspraak zijn voorbeelden te vinden van situaties waarin een ouder een foto en/of vlog heeft geplaatst zonder toestemming van de andere ouder. De andere ouder verzoekt de rechter dan de foto en/of vlog van het kind te verwijderen. Een voorbeeld van een dergelijke uitspraak is de uitspraak van de Rechtbank Den Haag op 1 oktober 2018 (ECLI:NL:RBDHA:2018:13105).

In deze uitspraak vorderde de vader van de kinderen verwijdering van alle vlogs waarin de kinderen (deels) te zien en/of te horen waren en door moeder op Instagram en Youtube waren geplaatst. De vader vreesde voor pestgedrag en nadelige gevolgen voor het later functioneren in het sociaal maatschappelijk verkeer, en tevens, maar in mindere mate, voor objectivering voor pedofielen.

De rechtbank overwoog dat de privacy van de kinderen in het geding was. Gezien de zeer jonge leeftijd van de kinderen achtte de rechtbank echter niet dat de kinderen reeds bewust werden blootgesteld aan (eventueel) tot de vlogs te herleiden pestgedrag of ridiculisering door derden. In de toekomst kon dat volgens de rechtbank wel degelijk het geval zijn. Als gevolg daarvan werd het verzoek van vader tot verwijdering van de vlogs toegewezen.

Het werd moeder wel toegestaan foto’s en vlogs van de kinderen te plaatsen door middel van een begrensde openbaarmaking. Dat betekende in deze uitspraak dat moeder wel foto’s en vlogs mocht plaatsen op haar persoonlijke Facebookpagina die, naast de 250 vrienden, niet toegankelijk was voor overige potentiële bezoekers.

Wat betekent dit in de praktijk?

Neem reeds in het ouderschapsplan afspraken op over het plaatsen van foto’s en/of vlogs van het kind op sociale media. Gedacht kan worden aan de afspraak slechts foto’s en/of vlogs van het kind op sociale media te plaatsen, indien het sociale media account op privé modus staat. Daarmee wordt de openbaarmaking begrensd en de inbreuk op de privacy van het kind kleiner.

Uiteraard staat het ouders ook na een (echt)scheiding vrij nadere (schriftelijke) afspraken te maken.

Stel uzelf voorts altijd de vraag of de plaatsing van de foto en/of vlog in het belang is van uw kind. Een (jong) kind heeft namelijk zelf nog geen weet van de privacy aspecten van sociale media. Mogelijk kan uw kind op latere leeftijd wél zelf gedachten vormen over de plaatsing van een foto en/of vlog op sociale media. Treed dan in overleg met uw kind.

Mocht u vragen hebben over deze weblog of andere zaken op het gebied van het personen- en familierecht, dan kunt u vanzelfsprekend contact opnemen met Sophie Vermeule. Zij kan u tevens bijstaan indien u een geschil omtrent het plaatsen van een foto en/of vlog wil voorleggen aan de rechter.

 

Sophie Vermeule

Sophie Vermeule

Advocaat

‘Empathie en vakkundigheid maken het verschil’