3 november 2013
Mediation bij de totstandkoming van huwelijkse voorwaarden is zo gek nog niet. Veel mensen trouwen zonder alles goed te regelen.
Door aanstaande echtparen wordt meer aandacht besteed aan de ingang van de relatie dan aan de uitgang van de relatie. Bij trouwen gaat alle aandacht uit naar de huwelijksvoltrekking. Dat is leuk.
Van te voren afspraken maken over uit elkaar gaan wordt vaak als negatief gezien. Dat blijkt al te vaak niet verstandig te zijn. Immers, één op de drie huwelijken eindigt in een echtscheiding, terwijl bij internationale huwelijken de helft door scheiding strandt. Realiteitszin is dus nodig.
De meeste aanstaande echtparen (circa 74% in 2009) trouwen in gemeenschap van goederen. Door ja te zeggen tegen de ambtenaar van de burgerlijke stand treden automatisch allerlei wettelijke bepalingen in werking. Zonder overigens dat zij dat waarschijnlijk bewust willen. Te vaak blijkt dat geen of onvoldoende aandacht besteed wordt aan de vermogensrechtelijke gevolgen van trouwen in gemeenschap. Zij die niet in gemeenschap trouwen, hebben huwelijkse voorwaarden laten opmaken voorafgaande aan het huwelijk. Het lijkt erop dat die echtparen hun zaken beter hebben geregeld. Maar is dat wel zo?
Gewoonlijk licht de notaris aanstaande echtparen in over de huwelijkse voorwaarden. Meestal gebeurt dat in één gesprek. Daarna volgt de (concept) akte van huwelijkse voorwaarden, regelmatig een modelakte en geen maatwerk, en daarna de formalisering van die akte. Vervolgens wordt er getrouwd. Bij een echtscheiding blijkt in de praktijk maar al te vaak dat de huwelijkse voorwaarden niet goed werken. Of anders gezegd: tot gevolgen leiden die één van de echtgenoten niet heeft gewild. Er wordt over de gevolgen van huwelijkse voorwaarden veel geprocedeerd bij echtscheiding (naast de kinderen en alimentatie) doordat de kwaliteit van die voorwaarden niet voldoet aan de wil c.q. wensen van beide echtgenoten. Daar komt men dan pas bij echtscheiding -en te laat- achter.
Het zou veel beter zijn als aanstaande echtparen die een langdurige relatie met elkaar willen aangaan kiezen voor een zorgvuldige totstandkoming van de huwelijkse voorwaarden. Besteed dus ook aandacht aan de uitgang. Het paar moet hun zienswijze, verwachtingen en belangen kunnen bespreken. Open, duidelijk en in vertrouwen. De hulp van een deskundige derde die beschikt over de juiste vaardigheden en (juridische en fiscale) kennis is dan bijna onontbeerlijk.
De derde moet met het aanstaande echtpaar praten over het gewenste huwelijksmodel (bijv. klassiek kostwinnershuwelijk of gelijkwaardige inkomens- en taak verdeling), bewustwording over de wijze van wederzijdse communicatie en -bijzonder belangrijk- de vermogensrechtelijke en financiële aspecten tijdens het huwelijk en bij een eventuele echtscheiding. Schenkingen en nalatenschappen voor of tijdens het huwelijk zullen ook aan de orde moeten komen, zodat deze tijdens huwelijk en bij echtscheiding niet tot problemen behoeven te leiden.
Bij het tot stand brengen van afgewogen huwelijkse voorwaarden kan een mediator, een neutrale deskundige, een belangrijke rol vervullen. Mediation is al goed ingeburgerd. De mediator die de communicatie en onderhandelingen tussen partijen begeleidt om op basis van wederzijdse belangen tot een voor hen optimale uitkomst te komen. Hiertoe bestaat een voor Nederland nog betrekkelijk nieuw middel: preventieve mediation. Dat houdt in: niet pas mediaten als er een probleem is, maar dat vóór zijn.
Advocaat-mediators, in ruimere zin ook wel family mediators genoemd, beschikken gewoonlijk over veel kennis, ervaring en vaardigheden. Zij weten wanneer en waarom het soms misgaat en hoe dat te voorkomen. De meeste van die advocaten-mediators hebben proceservaring en ervaring bij scheidingsmediation. Dit in tegenstelling tot notarissen. De notaris is slechts nodig voor het rechtsgeldig passeren van de huwelijkse voorwaarden. Voor de totstandkoming van passende en evenwichtige huwelijkse voorwaarden zorgt de advocaat-mediator (family mediator) in samenwerking met een notaris. GMW Advocaten heeft goede samenwerkingsverbanden met notarissen.
Maak een vrijblijvende afspraak met Antoine de Werd, ervaren advocaat-mediator voor familierecht: a.dewerd@gmw.nl