21 februari 2008
Twee partijen procederen over een geschil. Een van de partijen mist een aantal stukken en weet dat de andere partij deze heeft.
Is het dan mogelijk om in rechte afgifte van, dan wel inzage in deze stukken te vragen? Ja, dat kan op grond van artikel 843a Rv. Recentelijk heeft de rechtbank Utrecht zich hier weer over uitgelaten.
Art 843a bepaald dat: “hij die daarbij een rechtmatig belang heeft, kan op zijn kosten inzage, afschrift of uittreksel vorderen van bepaalde bescheiden aangaande een rechtsbetrekking waarin hij partij is van degene die deze bescheiden te zijner beschikking of onder zijn berusting heeft.”. Wat houdt dit precies in?
Allereerst ziet art 843a niet alleen op vertrekking van stukken in het kader van een gerechtelijke procedure, maar ook op de verstrekking buiten rechte. Het inzien van de stukken kan bepalend zijn voor je rechtspositie en de keuze om wel of niet te procederen,
Wel moet er sprake zijn van een rechtmatig belang. U mag geen fishing expedition starten. Er moet een duidelijk omschreven doel zijn, waarom de stukken worden opgevraagd. Het moet bijvoorbeeld relevant zijn voor het bepalen van de rechtspositie. Indien het verzoek in een procedure wordt gedaan, dan is aan de eis van rechtmatig belang voldaan indien de stukken van belang zijn voor het onderbouwen van een niet op voorhand kanloze vordering of kanloos verweer.
Tevens moet er sprake zijn van een rechtsbetrekking waarin de verzoeker partij is. Niet is vereist dat ook degene tot wie het verzoek wordt gedaan partij is bij de betreffende rechtsbetrekking. Ook een rechtsbetrekking uit onrechtmatige daad moet als een zodanige rechtbetrekking worden beschouwd.
Daarnaast hoeft de verzoekende partij niet met de inhoud van de stukken bekent te zijn, als hij maar van het bestaan weet. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling dat er sprake is van een “fishing expedition”. Het bestaan moet in voldoende mate vaststaan en voldoende concreet worden aangeduid. Men hoeft dus niet in detail te treden en bijvoorbeeld van elk gevraagde document de datum te geven, van wie het afkomstig is en aan wie het gezonden is.
Welke stukken mogen er precies gevraagd worden. Dit is heel ruim geformuleerd. Het hoeft niet alleen om getekende stukken te gaan, maar ook betalingsopdrachten, bankafschriften, salarisoverzichten, computeruitdraai, diskette, cd-rom, foto?s, films, geluidsbanden en computerbestanden kunnen worden gevraagd.
Niet iedereen is zomaar verplicht om stukken te overhandigen. Degene die zich kunnen beroepen op een verschoningsrecht en stukken onder zich hebben uit hoofde van hun functie kunnen zich beroepen op hun geheimhouding.
Art 843a Rv kan in sommige gevallen dus goed van pas komen in een procedure. Zeker als de wederpartij stukken heeft die u ook graag zou willen inzien en die relevant zijn voor de procedure.