10 februari 2013

Vermogen in het buitenland? Pas op!

Door Gilyan Parker

Stel u hoort dat u de gelukkige winnaar bent van de postcodeloterij.

Wat zou u met uw prijs doen? Ziet u het al voor u? Witte stranden, wuivende palmen, een strak blauwe hemel waarvan u kunt genieten vanuit uw super-de-luxe vakantiehuis. Uiteraard bevindt zich in de garage uw auto en heeft u voor de dagelijkse beslommeringen een mooi bedrag geparkeerd bij de plaatselijke bank. Het klinkt allemaal fantastisch, maar wat is de situatie als u overlijdt?

Nederlands erfrecht van toepassing?

Over de dood nadenken is iets wat we niet graag doen. Toch is het belangrijk om dat wel te doen. Met name als u het uw nabestaanden niet onnodig moeilijk wilt maken. Ieder land heeft zijn eigen wetten, dat geldt ook voor ons land. Als een Nederlander overlijdt, is in beginsel het Nederlandse erfrecht op zijn nalatenschap van toepassing. Maar hoe is eigenlijk de situatie als u vermogen in het buitenland heeft? Geldt dan ook de Nederlandse erfwet?

Geldigheid testament

Deze simpele vraag is niet makkelijk te beantwoorden. Ieder land is namelijk soeverein, dat wil zeggen dat ieder land het recht heeft om zijn eigen wetten te maken, te handhaven en te wijzigen. Dat geldt ook voor het erfrecht. In de ons omringende landen lijkt het erfrecht een beetje op dat van ons, maar daar is ook meteen alles mee gezegd. U mag er daarom niet zonder meer vanuit gaan dat uw Nederlandse testament ook in het buitenland geldig is. Om die reden wordt vaak aangeraden om – als u vermogen in het buitenland heeft – een notaris ter plaatse te raadplegen. Van hem mag immers verwacht worden dat hij de wetten van zijn land beter kent dan wie dan ook. En heeft u dat eenmaal gedaan, laat het buitenlandse testament dan voor zekerheid in Nederland controleren.

Op 13 november 2012 deed het Gerechtshof te Den Haag uitspraak in een langslepende erfrechtkwestie. Wat was er aan de hand? Toen vader overleed, kwamen zijn kinderen erachter dat hij in Portugal ook een testament had gemaakt. In dat testament kende hij zijn nieuwe partner het vruchtgebruik van zijn Portugese vermogen had toegekend. Vruchtgebruik is het recht op grond waarvan iemand het genot heeft van andermans vermogen. Zo heeft de vruchtgebruiker het recht om de woning te bewonen of te verhuren en heeft de vruchtgebruiker recht op de rente van de spaarrekening. Op zich hadden de kinderen geen moeite met het vruchtgebruik, maar het Portugese testament bepaalde ook dat vader alle eerdere testamenten had herroepen. Dit zou ertoe leiden dat vader het in Nederland gemaakte testament ongeldig had verklaard. En dat was volgens de kinderen nooit de bedoeling geweest; vader wilde in zijn Portugese testament alleen een regeling geven voor het Portugese vermogen. Niets meer en niets minder! Na dik vier jaar geruzie en veel juridische procedures bepaalde het hof Den Haag dat het Portugese testament op één punt niet geldig was: de herroeping van eerdere testamenten had geen werking.

Lessen voor de toekomst

Eind goed al goed? Ja en nee. Het is fijn dat alles uiteindelijk op zijn pootjes terecht kwam. Maar vader had zijn kinderen én zijn partner deze ellende kunnen besparen. Als u vermogen in het buitenland heeft, beoordeel ik graag of uw buitenlandse testament niet in strijd is met het Nederlandse. Bent u als erfgenaam ‘buiten spel’ gezet door een buitenlands testament? Neem dan ook contact met mij op, want u ziet: een in erfrecht gespecialiseerde advocaat kan via de rechter de niet bedoelde gevolgen van een testament ongedaan maken.

Voor meer informatie over erfrecht klikt u hier.

Gilyan Parker