28 januari 2014

Met of zonder testament: erfrecht

Door Marieke Morshuis

Een overlijden betekent verdriet, emoties, veel regelen en een nalatenschap afwikkelen. Dat laatste gaat niet altijd zonder slag of stoot.

Vaak neemt één iemand die taak op zich, al dan niet op basis van een testamentaire bepaling. Een gebrek aan communicatie en informatie leidt meer dan eens tot spanningen binnen de familie. Daar komt bij dat de complexiteit van familierelaties de laatste jaren aanmerkelijk is toegenomen. Steeds vaker is er bijvoorbeeld sprake van stiefouders, stiefkinderen, halfbroers of halfzussen. Deze situaties zorgen voor veel vragen omtrent deze posities binnen het erfrecht en over het algemeen ook voor meer complicaties bij de afwikkeling van de nalatenschap.

Wettelijke vererving

Door de invoering van het nieuwe erfrecht in 2003 sluit de wettelijke vererving meer aan bij de situatie die vóór 2003 het meest werd gekozen bij het opstellen van een testament: de ouderlijke boedelverdeling, ook wel het langstlevende testament genoemd. Als er geen testament is gemaakt, geldt sinds 2003 voor echtelieden met kinderen de wettelijke verdeling. Dit betekent dat de echtgenoot van rechtswege de goederen van de nalatenschap verkrijgt. De kinderen krijgen een geldvordering ten laste van de echtgenoot. De hoogte van de geldvordering komt overeen met de waarde van het erfdeel. Als iemand overlijdt zonder achterlating van een echtgenoot, erven eerst de kinderen, daarna de ouders, broers en zussen en tenslotte de grootouders en overgrootouders.

Testamentaire beschikkingen

Door het maken van een testament kan worden afgeweken van de wettelijke vererving. Echtgenoten en kinderen kunnen bij testament worden onterfd. De onterfde echtgenoot erft niets, de kinderen kunnen aanspraak maken op een legitieme portie.

Afwikkeling van de nalatenschap

Een veel voorkomende vraag is of de afwikkeling van de nalatenschap wel op de juiste wijze plaatsvindt. Helaas is dat niet altijd het geval. Vaak begint het met een gebrek aan openheid en informatieverstrekking. Dat leidt tot irritaties en wantrouwen. Daarnaast weten erfgenamen vaak niet wat hun rechten en plichten zijn of wat de regels zijn waar een executeur zich aan dient te houden. Wilt u meer informatie over de afwikkeling van een nalatenschap, klik dan hier.

Internationaal erfrecht

Mensen laten zich niet binden door landsgrenzen. Nalatenschappen bevatten dan ook regelmatig een internationaal aspect. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een tweede woning in het buitenland of een daadwerkelijk hoofdverblijf van de overledene (erflater) in het buitenland. Welk recht is in dat geval van toepassing? Waar kan een kort geding, verzoekschrift- of dagvaardingsprocedure worden gestart? Meer informatie hierover treft u aan onder internationaal erfrecht of op de Legal Expat Desk. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marieke Morshuis of Sieta Autar-Matawlie.

Marieke Morshuis

Marieke Morshuis

Advocaat/associate partner

Marieke Morshuis heeft een grote en diverse familie- en erfrechtpraktijk.