7 mei 2015
Het komt regelmatig voor dat ouders een lening die hun kind bij hen is aangegaan voor de aankoop van een woning kwijtschelden, onder het maken van een uitsluitingsclausule, in plaats van hun kind rechtstreeks de woning met uitsluiting te schenken.
Maakt dat verschil voor de verdeling bij echtscheiding?
Als u in gemeenschap van goederen bent gehuwd vallen alle schenkingen en erfenissen die u ontvangt in deze gemeenschap, tenzij de erflater of schenker een zogenaamde ‘uitsluitingsclausule’ aan de erfenis of schenking heeft verbonden. Dit is een bepaling die regelt dat de erfenis of schenking niet in enige gemeenschap van goederen zal vallen waarin u bent gehuwd. De erfenis of schenking blijft dus uw privé vermogen. Indien uw ouders u een huis schenken onder uitsluitingsclausule valt dit huis dus niet in de gemeenschap van goederen waarin u bent gehuwd.
Wat we in het kader van estate planning nu vaak in de praktijk zien gebeuren is dat niet het huis onder uitsluitingsclausule wordt geschonken, maar dat de ouders hun kind een lening verstrekken voor de aankoop van dat huis en deze lening vervolgens nog dezelfde dag kwijtschelden onder een uitsluitingsclausule. Valt nu alleen het geschonken geld onder de uitsluitingsclausule of ook het huis? M.a.w. blijft het huis privé vermogen of alleen het geld waarmee het huis is aangeschaft? Dat maakt verschil, want indien het huis privé vermogen blijft, blijven ook de waardestijgingen en –dalingen van dit huis privé. Als het huis gemeenschappelijk wordt, bestaat enkel een vergoedingsrecht voor de echtgenoot die de schenking heeft gekregen ter hoogte van diens inleg maar vallen de waardestijgingen en -dalingen in de gemeenschap. Deze discussie hield de gemoederen bezig, maar inmiddels heeft de Hoge Raad duidelijkheid gegeven.
M en V zijn in gemeenschap van goederen gehuwd. M koopt van zijn ouders een schuur. Op de dag van de levering van de schuur aan M wordt de koopprijs omgezet in een lening van M aan zijn ouders en schelden de ouders hem de schuld kwijt onder uitsluitingsclausule. M en V gaan scheiden en twisten over de vraag of de schuur in de gemeenschap van goederen valt of niet. Het gerechtshof overwoog dat het doel van het samenstel van rechtshandelingen op dezelfde dag was om de tegenprestatie voor de overdracht van de schuur aan M ten laste van zijn privé vermogen te laten komen. Deze weg was bewandeld vanuit erfrechtelijke motieven. Het hof overwoog dat de gekozen constructie op hetzelfde zou moeten neerkomen als wanneer de schuur zelf onder uitsluitingsclausule zou zijn geschonken. De Hoge Raad sanctioneert het oordeel van het hof niet, zodat dit in stand blijft.
De discussie lijkt nu dus te zijn beslecht. Het maakt namelijk niet uit of een huis door ouders onder uitsluiting is geschonken of dat tegelijkertijd met de levering van een huis de lening waarmee dit huis van de ouders is gekocht is kwijtgescholden onder uitsluiting: het huis valt niet in de gemeenschap waarin de echtgenoot die de schenking heeft gekregen is getrouwd en de waardestijgingen en –dalingen dus evenmin.
