10 augustus 2020
Mede door het toegenomen aantal echtscheidingen komen steeds vaker ‘samengestelde gezinnen’ voor, waardoor erfgenamen en executeurs bij het regelen en verdelen van de erfenis te maken krijgen met stiefkinderen en stiefouders.
Stiefkinderen hebben een bijzondere positie in het erfrecht. Het komt regelmatig voor dat een vader van één of meerdere kinderen na een echtscheiding een nieuwe partner vindt en hertrouwt. Die nieuwe partner kan even goed eigen kinderen hebben. Die kinderen zijn in dat geval stiefkinderen van de (stief)vader.
Als de stiefvader besluit om geen testament te maken, of daar niet aan toe is gekomen, erven de stiefkinderen niet van hun stiefvader. Immers, indien er geen testament voorhanden is, geldt het wettelijk erfrecht. De wet bepaalt dan dat slechts de echtgeno(o)t(e) en eigen kinderen erfgenaam zijn (en vervolgens andere bloedverwanten volgens een getrapt systeem).
Met een testament kan de stiefvader hier verandering in brengen. Hij heeft een aantal opties. Zo kan hij de stiefkinderen ‘betrekken in de wettelijke verdeling’. Daardoor komen de stiefkinderen op gelijke voet te staan met de eigen kinderen. De wettelijke verdeling houdt in dat de gehele nalatenschap overgaat op de langstlevende echtgenoot. De kinderen – en nu dus ook de stiefkinderen – krijgen ieder een vordering op de langstlevende echtgenoot ter grootte van hun erfdeel, maar die vordering is pas opeisbaar bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot.
Daarnaast kan de stiefvader er voor kiezen om de stiefkinderen niet te betrekken in de verdeling, maar in zijn testament eenvoudigweg te benoemen als erfgenaam. De stiefkinderen krijgen dan dezelfde positie als de eigen kinderen en erven rechtstreeks hun erfdeel. Het erfdeel is in principe even groot als dat van de eigen kinderen, tenzij de stiefvader anders heeft bepaald in zijn testament.
Ten slotte kan de stiefvader in zijn testament bepalen dat de stiefkinderen een ‘legaat’ toekomt, dat wil zeggen, hij kent de stiefkinderen specifiek aangewezen goederen of een vast geldbedrag toe.
Een stiefkind dat bij testament in de wettelijke verdeling is betrokken, kan ook bijzondere rechten verkrijgen. Zo kan een stiefkind dat een vordering heeft gekregen op de langstlevende echtgenoot, die pas opeisbaar is bij het overlijden van die echtgenoot, zekerheid krijgen voor voldoening (betaling) van die vordering. Die zekerheid kan hij krijgen, door de eigendom van bepaalde goederen alvast aan hem te laten overdragen, terwijl de echtgenoot die goederen alleen maar mag gebruiken. De echtgenoot krijgt dan het vruchtgebruik van de goederen.
De positie van stiefkinderen in het erfrecht is bijzonder en complex. Een testament kan bovendien de nodige afwijkingen van de wettelijke regels bevatten. Laat u daarom goed informeren en adviseren door onze erfrechtspecialisten.
