27 mei 2020

De zorgplicht: ruimer dan u denkt

Door Seliz Demirci

Een werkgever is verplicht een veilige werkomgeving te bieden aan zijn medewerkers, dat behoort tot zijn zorgplicht.

Uit de hierna besproken uitspraak blijkt dat deze zorgplicht ruim is. De werkgever was aansprakelijk voor de schade die een medewerker leed na een ongeval, ondanks dat de medewerker zelf afweek van de werkinstructies. Wat speelde hier en hoe kunt u voorkomen dat u aansprakelijk bent?

Het ongeval gebeurde toen de medewerker, samen met twee collega’s, glazen panelen van 340 kilo per stuk moest aanbrengen bovenop een kunstwerk. Het betrof een stalen constructie in de vorm van een boom en de glazen panelen vormden als het ware het bladerdak. Alle panelen waren al aangebracht, maar twee panelen moesten iets verplaatst worden. De medewerker en zijn collega’s gebruikten daarvoor een methode die afweek van de instructies van de werkgever. Het eerste paneel werd succesvol verschoven, het tweede niet: tijdens het verplaatsen begon het paneel te schuiven en gleed het van de boom af. Daardoor vielen er meer panelen op de grond. Ook de medewerker en zijn collega vielen van de steiger op de grond. Zij droegen geen valgordel. De medewerker liep een bekken-en wervelfractuur op en stelde de werkgever aansprakelijk voor zijn schade.

Valgordels

De werkgever meende echter dat hij zijn zorgplicht was nagekomen en om die reden niet aansprakelijk was. De werkgever stelde onder andere dat:
▪ de onderneming en zijn personeel VCA- gecertificeerd waren;
▪ er maandelijks meetings werden georganiseerd waarin de gevaren van het werken op hoogte werden besproken;
▪ de uitvoering van de werkzaamheden uitgebreid was besproken met de voorman ter plaatste (één van de twee collega’s met wie de medewerker de werkzaamheden uitvoerde);
▪ er dagelijks toezicht plaatsvond.

Op de dag van het ongeval had de voorman nog contact gehad met de projectleider. Er was onder andere afgesproken dat de medewerkers tijdens de werkzaamheden valgordels zouden dragen die bevestigd werden aan horizontale liggers (het bladerdak). Volgens de werkgever had het ongeval niet plaatsgevonden als de medewerker en zijn collega’s de vooraf gegeven instructies hadden gevolgd.

De rechter oordeelde dat de werkgever tóch zijn zorgplicht had geschonden. Uit het feit dat de werkgever niet op de hoogte was van de afwijkende werkwijze die de medewerker en zijn collega’s hanteerden, bleek al dat de werkgever niet voldoende toezicht had gehouden. Hierdoor heeft de werkgever de afwijkende werkmethode niet kunnen beoordelen. Dat de werkgever regelmatig veiligheidsmeetings organiseerde, was niet van belang. Die behandelden algemene veiligheidsinstructies, terwijl het hier unieke werkzaamheden op een valgevaarlijke hoogte betrof waarin de medewerker geen ervaring had.

Wat betekent de reikwijdte van de zorgplicht voor u?

Een werkgever is aansprakelijk voor de schade die een medewerker lijdt tijdens de uitoefening van zijn werkzaamheden, tenzij de werkgever aantoont dat hij heeft voldaan aan zijn zorgplicht of dat de schade het gevolg is van opzettelijke of bewuste roekeloosheid van de medewerker. Behalve met de voorgeschreven veiligheidsnormen, moet de werkgever ook rekening houden met de waarschijnlijkheid dat medewerkers niet voldoende oplettend zijn, de grootte van de kans dat daaruit ongevallen ontstaan, de ernst van de mogelijke gevolgen en de bezwaren van te nemen veiligheidsmaatregelen.

Instructies

Uit bovenstaande uitspraak blijkt dat het geven van instructies niet voldoende is. U moet de instructies afstemmen op de specifieke werkzaamheden. Bovendien moet u controleren of de instructies daadwerkelijk worden nageleefd. Hoever dit gaat, is per situatie verschillend. In bovenstaande uitspraak werd geen specifiek beroep gedaan op de eigen schuld van de medewerker en gaf de rechter hierover geen oordeel. Afhankelijk van de intensiteit van het toezicht en de mate van eigen schuld, is het mogelijk dat een andere rechter tot een ander oordeel was gekomen. De zorgplicht gaat ver, maar is niet onbeperkt.

Heeft u een vraag? Neemt u dan gerust contact met mij op. 

Dit artikel verscheen eerder in Rendement.

Seliz Demirci

Seliz Demirci

Advocaat

‘Duidelijke taal over probleem en oplossing’

Gerelateerde blogs

Vorige slide
Volgende slide

12 juni 2025

Adviesrecht ondernemingsraad in een internationaal concern

De ondernemingsraad (OR) heeft recht op alle informatie die de OR "redelijkerwijs" nodig heeft om een advies te geven over bijvoorbeeld een reorganisatie.

Lees meer

Lees meer over

10 juni 2025

Kun je een ‘bankzitter’ ontslaan?

Een bankzitter is een werknemer die weinig tot geen werk heeft en hierdoor niet productief (genoeg) is. Vaak gaat het om een werknemer in dienst van een detacheerder die geplaatst moet worden bij klanten van de detacheerder.

Lees meer

Lees meer over

4 juni 2025

Tel niet het aantal waarschuwingen

Dat vijf officiële waarschuwingen nog geen rechtsgeldig ontslag maken, blijkt maar weer uit een recente uitspraak van de kantonrechter Gelderland. De rechter moest oordelen over de vraag of een werknemer, die herhaaldelijk te laat kwam, zich in de ogen van de werkgever niet op juiste wijze ziekmeldde en zich schuldig maakte aan werkweigering, terecht door zijn werkgever op staande voet was ontslagen.

Lees meer

Lees meer over

19 mei 2025

Wanneer ambassades in Nederland een arbeidsovereenkomst aangaan

Wanneer een ambassade een arbeidsovereenkomst aangaat met een werknemer, kan de ambassade verwachten dat het recht van het thuisland van toepassing is. Dit is echter vaak niet het geval.

Lees meer

Lees meer over

15 mei 2025

Ontslag wegens reorganisatie in Nederland

Bent u werkzaam in Nederland en krijgt u te maken met ontslag als gevolg van een reorganisatie? Dit artikel biedt enkele praktische richtlijnen voor deze situatie.

Lees meer

Lees meer over
Alle artikelen