19 april 2022

Erfenis (beneficiair of zuiver) aanvaarden of toch verwerpen?

Door Sieta Autar-Matawlie

Een erflater kan bij testament erfgenamen benoemen. Indien er geen testament is, geldt de wettelijke verdeling. Wat te doen als erfgenaam indien erflater is overleden? De erfenis (nalatenschap) aanvaarden of verwerpen?

Het is belangrijk om voordat u de keuze maakt tot het aanvaarden of verwerpen van de erfenis, goed in kaart te hebben wat de nalatenschap van erflater precies inhoudt. Zijn er schulden? Of is er juist (een groot) vermogen?

Indien bekend is dat erflater (een groot) vermogen had, is de keuze voor aanvaarding van de nalatenschap makkelijker te maken, dan wanneer erflater schulden had.

Zuivere aanvaarding

Wanneer u (de erfgenaam) besluit de nalatenschap zuiver te aanvaarden, betekent dit aanvaarding zonder enig voorbehoud. Dit betekent dat u daarmee zowel de baten als eventuele schulden aanvaard. Dat kan gevolgen hebben indien bij het afwikkelen van de nalatenschap blijkt dat er toch meer schulden dan baten zijn. Door het zuiver aanvaarden van een nalatenschap kunnen eventuele schuldeisers de erfgenaam ook aanpspreken om de schulden met zijn eigen vermogen te voldoen als blijkt dat de schulden hoger zijn dan de baten. Het is daarom van belang om voor het zuiver aanvaarden van de nalatenschap te weten of het saldo van de nalatenschap (baten -/- schulden) positief of negatief zal zijn.

De zuivere aanvaarding van de nalatenschap kunt u doen door onder andere een verklaring af te leggen bij de griffie van de rechtbank. Mocht blijken dat de schulden groter zijn dan het vermogen van de nalatenschap, dan is er sprake van een negatieve nalatenschap. Door het zuiver aanvaarden is de erfgenaam wettelijk verplicht om deze schulden te betalen. Zuivere aanvaarding is overigens alleen mogelijk als de erfgenaam 18 jaar of ouder is. Erfgenamen jonger dan 18 kunnen de nalatenschap alleen beneficiair aanvaarden of met machtiging van de kantonrechter verwerpen.

Zuivere aanvaarding door gedragingen

Indien de erfgenaam de nalatenschap nog niet aanvaard of verworpen heeft, maar zich wel gedraagt als erfgenaam, bijvoorbeeld door het zich toe-eigenen van spullen van de erflater, kan de erfgenaam gezien worden als een erfgenaam die de nalatenschap zuiver heeft aanvaard. Ook het doen van betalingen aan schuldeisers met geld van de erfgenaam (uit de nalatenschap) wordt gezien als een daad van zuivere aanvaarding.

Beneficiaire aanvaarding

Bij het beneficiair aanvaarden wordt de nalatenschap aanvaard onder het voorrecht van boedelbeschrijving. De nalatenschap wordt wel aanvaard, maar de erfgenaam is niet aansprakelijk voor eventuele schulden. Als er beneficiair aanvaard wordt, is de erfgenaam verplicht om de nalatenschap volgens strikte wettelijke  regels af te wikkelen. Zo dienen de eventuele schulden van de nalatenschap te worden voldaan. Mocht er een positief saldo overblijven, dan komt dit bedrag toe aan de erfgenaam. De beneficiaire aanvaarding wordt gedaan door het afleggen van een verklaring bij griffie van de rechtbank. Net zoals bij de zuivere aanvaarding.

Verwerpen

Wanneer bekend is dat er meer schulden zijn dan baten, dan is het verstandig om de nalatenschap te verwerpen. Ook wanneer de erfgenaam helemaal niets met de nalatenschap te maken wil hebben, is verwerpen een goede mogelijkheid. Door het verwerpen van de erfenis, doet de erfgenaam definitief afstand van de nalatenschap. Indien er toch meer vermogen dan schulden blijkt te zijn, kan de erfgenaam niet op de verwerping terugkomen. Voorts mag de erfgenaam zich niet gedragen als een erfgenaam die de nalatenschap aanvaard heeft door bijvoorbeeld spullen uit het huis van erflater te halen of geld van de bankrekening af te halen.

Door deze gedragingen kan men de erfgenaam wellicht kunnen zien als een erfgenaam die de nalatenschap zuiver aanvaard heeft. Dan is de erfgenaam tevens aansprakelijk met zijn privévermogen voor de schulden van erflater. Sommige zaken die niet kunnen wachten, mag de erfgenaam echter wel regelen. Zoals bijvoorbeeld de uitvaart. Let wel op wie de opdracht geeft bij het regelen van de uitvaart. Dit kan namelijk aansprakelijkheden met zich meebrengen. Net als bij de zuivere en beneficiaire aanvaarding, dient de erfgenaam een verklaring ter griffie van de rechtbank af te leggen.

Mocht u vragen hebben over het aanvaarden of verwerpen van een erfenis, neem dan contact met mij op. Ik help u graag.

Deze weblog is geschreven in nauwe samenwerking met Bianca Kok-Beekhuizen, legal assistant van de sectie familie- en erfrecht. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Sieta Autar-Matawlie.

Sieta Autar-Matawlie

Sieta Autar-Matawlie

Advocaat/associate partner/estate planner/executeur

Sieta Autar-Matawlie is een ervaren advocaat die gespecialiseerd is in het erfrecht.

Gerelateerde blogs

14 maart 2024

Verzwijgen van een deel van de erfenis

Voor erfgenamen is er over en weer de verplichting elkaar te informeren over de omvang van de erfenis.

Lees meer

12 maart 2024

Executeur van een testament. Wat houdt dat precies in?

De executeur is verantwoordelijk voor het afhandelen van de nalatenschap. Maar dat betekent niet dat iedere executeur dezelfde verantwoordelijkheden heeft.

Lees meer

5 maart 2024

19 maart 2024: Dag van het Erfrecht

Op dinsdag 19 maart 2024 is het de Dag van het Erfrecht. Op deze dag kunt u bij onze gespecialiseerde advocaten vrijblijvend informatie inwinnen over het erfrecht.

Lees meer