23 januari 2025

Hoe wordt u juridisch vader van uw kind?

Door Rosemarie Post

De biologische ouders van een kind zijn de ouders van wie het DNA in het kind zit. De juridische ouders van een kind zijn de wettelijk familie van een kind. In deze blog wordt beknopt uiteengezet hoe een man de juridische vader van een kind wordt of kan worden.

Juridisch vader

De juridische vader is:

  • De man die de echtgenoot of geregistreerde partner van de moeder is op het moment dat het kind wordt geboren.
  • De man die het kind erkent of adopteert.
  • De man van wie de rechter het vaderschap vaststelt.

De belangrijkste gevolgen van juridisch vaderschap zijn:

  • De vader is onderhoudsplichtig jegens het kind.
  • De vader heeft recht op omgang met het kind.
  • Het kind is erfgenaam van de vader.
  • Het kind kan de achternaam krijgen van de vader.

Juridisch vader van rechtswege

De man die de echtgenoot of geregistreerde partner is van de moeder op het moment dat het kind wordt geboren is automatisch de juridische vader van het kind. Ook als deze man niet de biologische vader is, wordt hij de juridische vader.

Erkenning

Zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap moet de man het kind erkennen om juridisch ouder te worden. Erkenning is een relatief eenvoudige procedure die gewoonlijk wordt uitgevoerd bij de gemeente. Dit kan vóór de geboorte van het kind, bij de geboorteaangifte of na de geboorteaangifte plaatsvinden. Hierbij moeten bepaalde documenten worden ingediend. De ambtenaar van de burgerlijke stand controleert of aan de voorwaarden voor erkenning is voldaan.

Een van de belangrijke voorwaarden voor het erkennen van een kind is de voorafgaande schriftelijke toestemming van de moeder en de toestemming van het kind van 12 jaar of ouder. In de praktijk is dit toestemmingsformulier beschikbaar op de website van de gemeente en kan dit thuis worden ingevuld en ondertekend. Fysieke aanwezigheid van de moeder is niet vereist voor de erkenning.

Vervangende toestemming erkenning

Geeft de moeder van het kind (en het kind van 12 jaar of ouder) geen toestemming om te erkennen? Dan kan de man de rechter om vervangende toestemming vragen om zijn kind te erkennen. Deze procedure wordt gestart door met behulp van een advocaat een verzoekschrift in te dienen. Om vervangende toestemming voor erkenning te krijgen moet aan de volgende voorwaarden zijn voldaan:

  • de erkenner is de verwekker van het kind;
  • de erkenner is 16 jaar of ouder;
  • het kind heeft niet al twee juridische ouders.

De rechter kan besluiten tot de uitvoering van een DNA-onderzoek om te beoordelen of de man de biologische vader van het kind is.

Adoptie

Het is ook mogelijk om juridisch vader te worden door middel van adoptie. Voor adoptie van een Nederlands kind zijn een aantal verschillende vereisten en moet een verzoek worden ingediend bij de rechtbank. Voor deze procedure is bijstand van een advocaat verplicht.

Gerechtelijke vaststelling vaderschap

Als de man de verwekker van het kind is of als hij de moeder toestemming gaf voor de verwekking van het kind, dan kan de rechter het juridisch vaderschap van de man vaststellen. Dit verzoek kan alleen worden gedaan door de moeder en het desbetreffende kind. Voor het gerechtelijk vaststellen van het vaderschap is aanvullend bewijs nodig. Er kan een DNA-onderzoek plaatsvinden, dat meestal uitsluitsel geeft over het verwekkerschap, tenzij er voldoende ander bewijs is. Het verwekkerschap kan bijvoorbeeld ook worden vastgesteld op basis van verifieerbare aanwijzingen, denk aan getuigenbewijs. Ook voor deze procedure is bijstand van een advocaat verplicht.

Bijzondere curator

Zijn er minderjarige kinderen betrokken bij een procedure over afstamming? Dan benoemt de rechtbank een bijzondere curator. De bijzondere curator beschermt en behartigt de belangen van het kind.

Gezag

Let op, een juridische ouder heeft niet altijd automatisch het gezag over een kind! Klik hier voor meer informatie over (gezamenlijk) gezag.

Meer informatie

Wilt u meer informatie over juridisch ouderschap of heeft u een andere juridische vraag? Neem dan direct contact met ons op.

Rosemarie Post

Advocaat

‘Elke oplossing begint met een plan’

Gerelateerde blogs

Vorige slide
Volgende slide

21 juli 2025

Geen onderhoudsbijdrage voor jongmeerderjarigen in een voorlopige voorzieningenprocedure

Voor jongmeerderjarige kinderen (van 18 tot 21 jaar) bestaat een (verlengde) onderhoudsverplichting. Dit betekent dat ouders verplicht zijn bij te dragen in de kosten van levensonderhoud en studie van hun kinderen, ook nadat ze 18 zijn geworden.

Lees meer

Lees meer over

9 juli 2025

Dwangmiddelen bij het niet nakomen van de zorgregeling

Wanneer ouders uit elkaar gaan, wordt vaak een zorgregeling (of omgangsregeling) afgesproken om ervoor te zorgen dat het kind contact houdt met beide ouders. Helaas komt het nog wel eens voor dat één van de ouders zich niet houdt aan deze afspraak.

Lees meer

Lees meer over

2 juli 2025

Hoe voorkom je dat een erfenis bij de partner van je kind komt?

Bij het opstellen van een testament wordt nagedacht over hoe de erfenis wordt verdeeld. Dit wordt vastgelegd. Een wens die daarbij kan spelen, is dat je niet wilt dat jouw toekomstige erfenis bij de partner van jouw kind terechtkomt.

Lees meer

Lees meer over

26 juni 2025

Toestemming voor vakantie, hoe werkt dat eigenlijk?

De zomervakantie staat voor de deur en dat betekent dat veel gezinnen zich voorbereiden op een welverdiende vakantie. Voor veel ouders is het een fijne tijd om samen met de kinderen herinneringen te creëren, nieuwe plekken te ontdekken en quality time door te brengen.

Lees meer

Lees meer over

19 juni 2025

Wie betaalt het rechercheonderzoek?

Recentelijk heeft het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden bepaald dat de kosten van rechercheonderzoek op de alimentatiegerechtigde kunnen worden verhaald. Iets wat steeds vaker voorkomt.

Lees meer

Lees meer over
Alle artikelen