Hoe wordt u juridisch vader van uw kind?

23 januari 2025

Hoe wordt u juridisch vader van uw kind?

Door Rosemarie Post

De biologische ouders van een kind zijn de ouders van wie het DNA in het kind zit. De juridische ouders van een kind zijn de wettelijk familie van een kind. In deze blog wordt beknopt uiteengezet hoe een man de juridische vader van een kind wordt of kan worden.

Juridisch vader

De juridische vader is:

  • De man die de echtgenoot of geregistreerde partner van de moeder is op het moment dat het kind wordt geboren.
  • De man die het kind erkent of adopteert.
  • De man van wie de rechter het vaderschap vaststelt.

De belangrijkste gevolgen van juridisch vaderschap zijn:

  • De vader is onderhoudsplichtig jegens het kind.
  • De vader heeft recht op omgang met het kind.
  • Het kind is erfgenaam van de vader.
  • Het kind kan de achternaam krijgen van de vader.

Juridisch vader van rechtswege

De man die de echtgenoot of geregistreerde partner is van de moeder op het moment dat het kind wordt geboren is automatisch de juridische vader van het kind. Ook als deze man niet de biologische vader is, wordt hij de juridische vader.

Erkenning

Zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap moet de man het kind erkennen om juridisch ouder te worden. Erkenning is een relatief eenvoudige procedure die gewoonlijk wordt uitgevoerd bij de gemeente. Dit kan vóór de geboorte van het kind, bij de geboorteaangifte of na de geboorteaangifte plaatsvinden. Hierbij moeten bepaalde documenten worden ingediend. De ambtenaar van de burgerlijke stand controleert of aan de voorwaarden voor erkenning is voldaan.

Een van de belangrijke voorwaarden voor het erkennen van een kind is de voorafgaande schriftelijke toestemming van de moeder en de toestemming van het kind van 12 jaar of ouder. In de praktijk is dit toestemmingsformulier beschikbaar op de website van de gemeente en kan dit thuis worden ingevuld en ondertekend. Fysieke aanwezigheid van de moeder is niet vereist voor de erkenning.

Vervangende toestemming erkenning

Geeft de moeder van het kind (en het kind van 12 jaar of ouder) geen toestemming om te erkennen? Dan kan de man de rechter om vervangende toestemming vragen om zijn kind te erkennen. Deze procedure wordt gestart door met behulp van een advocaat een verzoekschrift in te dienen. Om vervangende toestemming voor erkenning te krijgen moet aan de volgende voorwaarden zijn voldaan:

  • de erkenner is de verwekker van het kind;
  • de erkenner is 16 jaar of ouder;
  • het kind heeft niet al twee juridische ouders.

De rechter kan besluiten tot de uitvoering van een DNA-onderzoek om te beoordelen of de man de biologische vader van het kind is.

Adoptie

Het is ook mogelijk om juridisch vader te worden door middel van adoptie. Voor adoptie van een Nederlands kind zijn een aantal verschillende vereisten en moet een verzoek worden ingediend bij de rechtbank. Voor deze procedure is bijstand van een advocaat verplicht.

Gerechtelijke vaststelling vaderschap

Als de man de verwekker van het kind is of als hij de moeder toestemming gaf voor de verwekking van het kind, dan kan de rechter het juridisch vaderschap van de man vaststellen. Dit verzoek kan alleen worden gedaan door de moeder en het desbetreffende kind. Voor het gerechtelijk vaststellen van het vaderschap is aanvullend bewijs nodig. Er kan een DNA-onderzoek plaatsvinden, dat meestal uitsluitsel geeft over het verwekkerschap, tenzij er voldoende ander bewijs is. Het verwekkerschap kan bijvoorbeeld ook worden vastgesteld op basis van verifieerbare aanwijzingen, denk aan getuigenbewijs. Ook voor deze procedure is bijstand van een advocaat verplicht.

Bijzondere curator

Zijn er minderjarige kinderen betrokken bij een procedure over afstamming? Dan benoemt de rechtbank een bijzondere curator. De bijzondere curator beschermt en behartigt de belangen van het kind.

Gezag

Let op, een juridische ouder heeft niet altijd automatisch het gezag over een kind! Klik hier voor meer informatie over (gezamenlijk) gezag.

Meer informatie

Wilt u meer informatie over juridisch ouderschap of heeft u een andere juridische vraag? Neem dan direct contact met ons op.

Gerelateerde blogs

Vorige slide
Volgende slide

21 oktober 2025

Rentecompensatie bij de verdeling van de woning na echtscheiding

Een echtscheiding brengt vaak moeilijke beslissingen met zich mee. Eén van de meest ingrijpende vragen is wat er met de gezamenlijke woning moet gebeuren.

Lees meer

Lees meer over

7 oktober 2025

Hoe gaat u om met ongelijke inbreng in een voorhuwelijkse gemeenschappelijke woning bij echtscheiding?

Op 21 maart 2025 heeft de Hoge Raad helderheid verschaft over het antwoord op de vraag hoe u omgaat met een meerinbreng in een woning die voor het huwelijk gezamenlijk is gekocht. Hierdoor was er voor het huwelijk nog een vordering op de andere partner die minder had ingebracht. Maar hoe werkt het als u vervolgens trouwt in de beperkte gemeenschap van goederen?

Lees meer

Lees meer over

16 september 2025

De onderneming bij echtscheiding in (beperkte) gemeenschap van goederen: hoe zit het met vergoedingsrechten?

Bij echtscheidingen komt het regelmatig voor dat één van de echtgenoten of beide echtgenoten een onderneming heeft/hebben. In deze blog wordt besproken hoe met de ondernemingen wordt omgegaan indien sprake is van een (beperkte) gemeenschap van goederen en of er vergoedingsrechten zijn.

Lees meer

Lees meer over

11 september 2025

Hoe wordt alimentatie voor jongmeerderjarigen vastgesteld bij een echtscheiding?

Hoe zit het precies met onderhoudsbijdragen voor jongmeerderjarigen in een echtscheidingsprocedure? De Hoge Raad heeft hierover onlangs duidelijkheid gegeven.

Lees meer

Lees meer over

9 september 2025

Afstand doen van partneralimentatie via e-mail: kan dat?

Afstand doen van partneralimentatie via een eenvoudige e-mail: kan dat? In een procedure bij de rechtbank Rotterdam speelde precies deze vraag. De zaak maakt duidelijk dat er zorgvuldig moet worden omgegaan met het wijzigen van alimentatie-afspraken.

Lees meer

Lees meer over
Alle artikelen