25 april 2017

Is er leven zonder cao (met grote vakbonden)?

Door Koen Vermeulen

Ongeveer 80% van de werkgevers is lid van een werkgeversorganisatie. 17% van de werknemers is lid van een vakbond.

Werkgevers(organisaties) sluiten met vakbonden per jaar honderden cao’s; het gros van de werkgevers is tevreden met het systeem van cao’s. De meeste cao’s worden gesloten met de vakbonden met de meeste leden, FNV en CNV. Soms loopt het overleg met de (grote) vakbonden spaak, en kiest de werkgever(sorganisatie) voor een alternatief. Dat kan, onderhandelings- en contractsvrijheid staan voorop.

Welk alternatief kiest Transavia?

Transavia koos voor een nieuwe cao zonder FNV. Gewoon een geldige cao met kleinere vakbonden. Maar volgens de Kantonrechter te Haarlem op 5 april 2017 kunnen de FNV-leden nog wel steeds de vruchten (6 ADV-dagen) blijven plukken van de oude Transavia-cao, mét FNV als cao-partij. Omdat de FNV-leden volgens de rechter niet hoefden te verwachten geconfronteerd te worden met slechtere arbeidsvoorwaarden in een latere cao zonder “hun” vakbond. Dit lijkt dus op cherry picking voor de FNV-leden, en Transavia moet twee cao’s voor verschillende medewerkers toepassen.

Hoe sluit Jumbo de vakbonden buiten de deur?

Jumbo kiest voor collectieve arbeidsvoorwaarden zónder vakbonden, maar met de ondernemingsraad. De OR kan geen cao sluiten, dus Jumbo kan geen afspraken meer maken waarbij collectief van de wet wordt afgeweken – zoals een langere reeks tijdelijke arbeidsovereenkomsten. De afspraak met de OR werkt ook niet direct door in de arbeidsovereenkomst van de medewerkers, die moeten daar eerst mee instemmen – de meeste zullen dat wel doen, als een loonsverhoging in het pakket arbeidsvoorwaarden zit. Intussen werken de afspraken uit de oude Jumbo-cao door en na. Dus ook Jumbo kan zich geconfronteerd zien met meerdere collectieve regelingen.

Wat kunnen de (grote) vakbonden?

FNV gaat bij Jumbo door met staken. De stakers krijgen hun geld uit de stakingskas van de vakbond, want op loon of WW-uitkering hebben stakers geen recht. Een bestaansrecht van de vakbond is juist het sluiten van cao’s; dat levert de vakbonden ook geld op om bijvoorbeeld goede onderhandelaars in te zetten en stakingen mee te bekostigen. Dus misschien kan FNV via de staking, of procedure, toch verder onderhandelen en een cao afdwingen.

De (grote) vakbonden kunnen ook écht buiten spel komen staan. In de horeca is er al drie jaar geen cao, maar een voor alle horecamedewerkers geldende arbeidsvoorwaardenregeling van de branche. En in de modebranche geldt bijvoorbeeld al enige jaren een (algemeen verbindend verklaarde) cao zónder FNV.

Einde van het poldermodel?

Koen Vermeulen

Koen Vermeulen

Advocaat/associate partner

‘Samen complexe juridische puzzels oplossen’

Gerelateerde blogs

Vorige slide
Volgende slide

13 februari 2025

Verplichtingen op grond van de Wet Melding Collectief Ontslag

Op basis van de Wet Melding Collectief Ontslag (WMCO) bent u verplicht om ontslag van 20 of meer medewerkers binnen drie maanden te melden aan het UWV. In deze blog delen we enkele praktische tips.

Lees meer

Lees meer over

30 januari 2025

Websurfen in de baas zijn tijd

Even een privé-appje beantwoorden, of snel even het nieuws checken tijdens werktijd: we doen het allemaal wel eens. Voor de werkgever in de zaak die het Hof Den Bosch eind 2024 voor zich kreeg, kon dit niet door de beugel en een ontslag op staande voet volgde. Niet terecht, zo oordeelde de kantonrechter én het Hof.

Lees meer

Lees meer over

14 januari 2025

Arbeidsrecht in 2025

Tijd om te kijken welke nieuwe wet- en regelgeving gaat gelden op de werkvloer in 2025. Een kort overzicht, waarin wij ook verwerken welke wijzigingen (nog) niet in gaan gelden, maar waarbij het van belang is als ondernemer daarop te anticiperen.

Lees meer

Lees meer over

7 januari 2025

Speelde chronische ziekte een rol?

Het is aan werkgevers om een tijdelijke arbeidsovereenkomst al dan niet te verlengen. De redenen voor het niet verlengen kunnen divers zijn: de werknemer past niet goed in het team, hij functioneert niet naar wens of er blijkt toch niet voldoende werk te zijn.

Lees meer

Lees meer over

31 december 2024

Reorganisatie: selectie op kwaliteit mag

Hoe bepaalt de werkgever welke werknemer boventallig wordt bij een reorganisatie? Het afspiegelingsbeginsel ligt hierbij voordehand.

Lees meer

Lees meer over
Alle artikelen