22 september 2015

Ophef over schending WNT

Door GMW advocaten

Deze zomer was er media- en politieke aandacht voor het hoge salaris van een bestuurder bij netwerkbeheerder Alliander. Een bestuurder verdient daar volgens mediaberichten meer dan het onder de Wet Normering Topinkomens (WNT) toegestane salaris.

De vraag of dat wel of niet is toegestaan, is aanleiding om stil te staan bij de grenzen en mogelijkheden van de WNT.

WNT I, II en III

De WNT maximaliseert het salaris en de ontslagvergoeding van zogeheten topfunctionarissen van kortweg instellingen die een publieke taak vervullen. Bovendien geldt er een openbaarmakingsplicht van alle gegevens van de topfunctionarissen én ook van andere medewerkers die meer verdienen dan het maximum salaris of de maximum ontslagvergoeding. Het maximum salaris bedraagt in 2015 € 178.000,- bruto (per 2016 is dit € 179.000,- bruto). Dit is op basis van de per 1 januari 2015 voor de meeste instellingen ingevoerde norm van 100% van het ministerssalaris (WNT II). Voor functionarissen die vanaf 2013 vielen onder WNT I gold nog een norm van 130%. De maximale ontslagvergoeding is nog steeds één jaarsalaris met als maximum € 75.000,- bruto. Dit lijkt overzichtelijk, maar de casus Alliander laat zien dat over al deze elementen discussie kan bestaan, én dit biedt dus ook kansen voor de werkgever en de topfunctionaris.

Instellingen met publieke taak

De WNT is o.a. van toepassing op gemeenten, op de rijksoverheid, onderwijsinstellingen, zorginstellingen, woningcorporaties. Daarnaast nog een hele reeks instellingen die een publieke taak vervullen, of die in belangrijke mate subsidie ontvangen. Maar ook private rechtspersonen (stichtingen, verenigingen, bv’s) met een publiekrechtelijke taak, vallen onder de WNT, zoals DNB en AFM. Via dit stappenschema is het mogelijk na te gaan of een instelling onder de WNT valt. Alliander voert als netbeheerder een publieke taak uit en valt volgens Minister Plasterk, die over de kwestie Kamervragen moest beantwoorden, onder de WNT.

Topfunctionarissen

Aan personen die niet kwalificeren als topfunctionarissen, kan een hoger salaris worden toegekend én een hogere ontslagvergoeding. Een topfunctionaris is kortweg degene die behoort tot de hoogste uitvoerende en toezichthoudende organen van een instelling, de hoogste ondergeschikte aan dat orgaan, en degene die (mede) belast is met de dagelijkse leiding van de gehele rechtspersoon of instelling. Het gaat hierbij om de feitelijke situatie en niet om de formele situatie zoals die op papier staat. In de praktijk zal dus beoordeeld moeten worden of iemand bijvoorbeeld feitelijk de dagelijkse leiding van de hele organisatie heeft. Volgens antwoord op Kamervragen vindt de Minister de feitelijke situatie bij Alliander onduidelijk om vast te stellen of de bestuurder die méér verdient dan de WNT-norm wel of niet kwalificeert als topfunctionaris. Nader onderzoek zal nog volgen. Overigens zal de reikwijdte van de WNT worden uitgebreid tot veel meer medewerkers dan alleen de topfunctionaris, zodat ook medewerkers lager in de organisatie niet meer kunnen verdienen dan een Minister, én ook hun ontslagvergoeding wordt gelimiteerd. Ook komen er strengere bezoldigingsregels voor ingehuurde krachten, consultants, in de (semi) publieke sector, waardoor het inkomen van topfunctionarissen zonder dienstbetrekking al direct vanaf het begin van de functievervulling wordt genormeerd.

Bezoldiging en ontslagvergoeding

Salaris of ontslagvergoeding boven de genoemde maxima geldt als onverschuldigd betaald. Dit kan de Minister van BZK – via de instelling – terughalen van de topfunctionaris. Dus in het simpele voorbeeld van de werkgever die met een topfunctionaris een ontslagvergoeding van € 150.000,- afspreekt, is de topfunctionaris verplicht om de helft daarvan als onverschuldigd terug te betalen. Over die maximale ontslagvergoeding kan overigens ook discussie ontstaan. In de eerste plaats zegt de wet dat een hogere vergoeding mag, mits die voortvloeit uit een wettelijk voorschrift of een algemeen verbindend verklaarde cao. Denk hierbij aan een in de avv cao opgenomen bovenwettelijke uitkering die niet onder de WNT-limitering valt, zoals bijvoorbeeld op 20 augustus 2015 beslist door de Kantonrechter Amsterdam (ECLI:NL:RBAMS:2015:5481). Ook de afkoop van een bovenwettelijke uitkering valt volgens de Centrale Raad van Beroep niet onder het maximum van de WNT (zie hierover mijn blog). Die vergoedingen mogen dus cumuleren met de maximale € 75.000,-. De met de Wwz geïntroduceerde transitievergoeding is een vergoeding die voortvloeit uit een wettelijk voorschrift en kan dus in principe cumuleren met de maximale WNT-vergoeding, mits door de rechter toekent. De vraag is wel of dat beoogd is. Minister Plasterk heeft daarom vlak voor de zomer onderzoek aangekondigd naar de wenselijkheid van die cumulatie.

Uitzonderingen en mogelijkheden

Vanwege de ruimte is bovenstaande slechts een globaal inzicht in de WNT. De WNT-regelgeving is complex, en biedt daardoor óók mogelijkheden voor de topfunctionaris en de instelling. Zoals over:

  • De afbakening van de functie van topfunctionaris; ook t.o.v. de “adviseur” en de interimmer
  • De door rechters verschillend beantwoorde vraag of bij vaststellingsovereenkomst mag worden afgeweken van de WNT
  • Het (moeten) meetellen van bepaalden vergoedingen, zoals advocaatkosten en compensatie van lagere pensioenpremie, bij bezoldiging en/of ontslagvergoeding
  • Verschillende regimes overgangsrecht voor topfunctionarissen die al voor WNT I, respectievelijk WNT II afspraken hadden gemaakt over een (hogere) bezoldiging en een gouden handdruk.

Eind 2015 presenteert minister Plasterk een evaluatie van de toepassing en handhaving van de WNT en valt ook het voorstel voor WNT III te verwachten – het limiteren van de bezoldiging en ontslagvergoeding van álle medewerkers van WNT-instellingen.

GMW-advocaten

GMW advocaten

Advocaat

Onze advocaten hebben ieder hun eigen specialistische expertise en ervaring. Wat zij met elkaar delen, is hun gedrevenheid en service gerichte aanpak. Met als doel: de beste oplossing voor onze cliënten bereiken.

Gerelateerde blogs

Vorige slide
Volgende slide

13 februari 2025

Verplichtingen op grond van de Wet Melding Collectief Ontslag

Op basis van de Wet Melding Collectief Ontslag (WMCO) bent u verplicht om ontslag van 20 of meer medewerkers binnen drie maanden te melden aan het UWV. In deze blog delen we enkele praktische tips.

Lees meer

Lees meer over

30 januari 2025

Websurfen in de baas zijn tijd

Even een privé-appje beantwoorden, of snel even het nieuws checken tijdens werktijd: we doen het allemaal wel eens. Voor de werkgever in de zaak die het Hof Den Bosch eind 2024 voor zich kreeg, kon dit niet door de beugel en een ontslag op staande voet volgde. Niet terecht, zo oordeelde de kantonrechter én het Hof.

Lees meer

Lees meer over

14 januari 2025

Arbeidsrecht in 2025

Tijd om te kijken welke nieuwe wet- en regelgeving gaat gelden op de werkvloer in 2025. Een kort overzicht, waarin wij ook verwerken welke wijzigingen (nog) niet in gaan gelden, maar waarbij het van belang is als ondernemer daarop te anticiperen.

Lees meer

Lees meer over

7 januari 2025

Speelde chronische ziekte een rol?

Het is aan werkgevers om een tijdelijke arbeidsovereenkomst al dan niet te verlengen. De redenen voor het niet verlengen kunnen divers zijn: de werknemer past niet goed in het team, hij functioneert niet naar wens of er blijkt toch niet voldoende werk te zijn.

Lees meer

Lees meer over

31 december 2024

Reorganisatie: selectie op kwaliteit mag

Hoe bepaalt de werkgever welke werknemer boventallig wordt bij een reorganisatie? Het afspiegelingsbeginsel ligt hierbij voordehand.

Lees meer

Lees meer over
Alle artikelen