12 juni 2020

Uitbreiding recht op vrije advocaatkeuze

Door Koen Vermeulen

Het recht op vrije advocaatkeuze betekent dat een particulier die voor rechtsbijstand is verzekerd bij een juridisch geschil aan de rechtsbijstandsverzekeraar kan vragen om een advocaat naar eigen keuze in te mogen schakelen.

De kosten van die advocaat zijn binnen de polisvoorwaarden dan voor rekening van de rechtsbijstandsverzekeraar. In het algemeen bestaat dit recht op vrije advocaatkeuze als er sprake is van een procedure. Recent heeft het Hof van Justitie van de EU dit recht uitgebreid naar de fase van bemiddeling.

GMW advocaten draagt bij aan uitbreiding vrije advocaatkeuze

In 2013 bepaalde de Europese rechter al dat een verzekerde altijd zelf een advocaat mag kiezen – populair gezegd op kosten van de rechtsbijstandsverzekeraar – als er sprake is van een gerechtelijke of administratieve procedure. Denk daarbij aan een rechtszaak bij de kantonrechter over ontslag, pensioen of huur. Ook procedures over uitkeringen of vergunningen bij de bestuursrechter vallen onder de vrije advocaatkeuze. Uiteraard geldt die vrije keuze voor procedures waarbij volgens de wet een advocaat verplicht is. Een paar jaar later bepaalde dit zelfde Hof van Justitie in een zaak waarin GMW advocaten de verzekerde bijstond, dat vrije advocaatkeuze óók geldt voor bijstand in de UWV-ontslagprocedure. Het begrip gerechtelijke of administratieve moet ten voordele van de verzekerde dus ruim worden uitgelegd.

Ook vrije advocaatkeuze bij schikkingsonderhandelingen

Aan die ruime uitleg heeft het Hof van Justitie van de EU op 14 mei 2020 nog iets toegevoegd. Beslist is dat de vrije advocaatkeuze óók geldt voor een in Belgische zaak geheten “gerechtelijke of buitengerechtelijke bemiddeling”. Hoewel zo’n wettelijk systeem van bemiddeling in Nederland niet bestaat, heeft deze uitspraak wel gevolgen voor verzekerden in Nederland. De Europese rechters oordelen namelijk dat onder “gerechtelijke procedure”, ook de aanloop daar naar toe valt. Dus ook voor de voorafgaande fase aan een procedure geldt het recht op vrije advocaatkeuze. Ons inziens moet ook dit ruim worden geïnterpreteerd en valt dus bijvoorbeeld de fase van schikkingsonderhandelingen en mediation onder het recht op vrije advocaatkeuze.

Kortom, de uitspraak van 14 mei 2020 impliceert dat een rechtsbijstandsverzekeraar de advocaatkosten van een verzekerde met betrekking tot rechtsbijstand in een procedure én in de voorbereidende fase (dossierstudie, strategie bepalen, schikkingsonderhandelingen) op basis van de polisvoorwaarden moet vergoeden. Net als in de jaren dat wij voor een DAS-verzekerde de procedure in “Europa” voerde, staan wij nog altijd particulieren graag bij in (de voorfase van) geschillen waarbij vrije advocaatkeuze geldt. U kunt hiervoor gerust contact met mij opnemen. 

Koen Vermeulen

Koen Vermeulen

Advocaat/associate partner

‘Samen complexe juridische puzzels oplossen’

Gerelateerde blogs

Vorige slide
Volgende slide

12 juni 2025

Adviesrecht ondernemingsraad in een internationaal concern

De ondernemingsraad (OR) heeft recht op alle informatie die de OR "redelijkerwijs" nodig heeft om een advies te geven over bijvoorbeeld een reorganisatie.

Lees meer

Lees meer over

10 juni 2025

Kun je een ‘bankzitter’ ontslaan?

Een bankzitter is een werknemer die weinig tot geen werk heeft en hierdoor niet productief (genoeg) is. Vaak gaat het om een werknemer in dienst van een detacheerder die geplaatst moet worden bij klanten van de detacheerder.

Lees meer

Lees meer over

4 juni 2025

Tel niet het aantal waarschuwingen

Dat vijf officiële waarschuwingen nog geen rechtsgeldig ontslag maken, blijkt maar weer uit een recente uitspraak van de kantonrechter Gelderland. De rechter moest oordelen over de vraag of een werknemer, die herhaaldelijk te laat kwam, zich in de ogen van de werkgever niet op juiste wijze ziekmeldde en zich schuldig maakte aan werkweigering, terecht door zijn werkgever op staande voet was ontslagen.

Lees meer

Lees meer over

19 mei 2025

Wanneer ambassades in Nederland een arbeidsovereenkomst aangaan

Wanneer een ambassade een arbeidsovereenkomst aangaat met een werknemer, kan de ambassade verwachten dat het recht van het thuisland van toepassing is. Dit is echter vaak niet het geval.

Lees meer

Lees meer over

15 mei 2025

Ontslag wegens reorganisatie in Nederland

Bent u werkzaam in Nederland en krijgt u te maken met ontslag als gevolg van een reorganisatie? Dit artikel biedt enkele praktische richtlijnen voor deze situatie.

Lees meer

Lees meer over
Alle artikelen