DAS Opgelost!

Eén van deze zaken werd gevoerd door Lis van Engelen en Laura Zuydgeest, advocaat bij GMW advocaten.

Vrije advocaatkeuze

Volgens de wet mag een verzekerde voor rechtsbijstand op kosten van de verzekeringsmaatschappij een externe advocaat inschakelen indien er sprake is van een ‘gerechtelijke of administratieve procedure’. Een ontslagprocedure voor het UWV en de bestuurlijke fase van bezwaar bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) tegen een afwijzend besluit op verzoek op indicatiestelling AWBZ-zorg vielen volgens verzekeringsmaatschappijen DAS en Achmea niet onder dit begrip. De verzekering weigerde aldus om in die procedures de kosten van een externe advocaat te dekken. Uiteindelijk heeft de Hoge Raad het Hof gevraagd om duidelijkheid te verschaffen over de reikwijdte van het begrip ‘gerechtelijke of administratieve procedure’.

Standpunt HvJ EU

Door de verzekeringsmaatschappijen is bepleit dat de term ‘administratieve procedures’ enkel gerechtelijke procedures in bestuursaangelegenheden zou omvatten, dat wil zeggen procedures voor een gerecht in eigenlijke zin. Het Hof maakt hier korte metten mee en overweegt dat deze uitleg niet volgt uit de bewoordingen van de toepasselijke Richtlijn, die spreekt over het recht op een vrije advocaatkeuze in ‘administratieve of gerechtelijke procedures’. Het gaat volgens het Hof om een tegenstelling (administratief in plaats van gerechtelijk). Bovendien is de uitleg van DAS en Achmea niet in overeenstemming met het doel van de Richtlijn, te weten een ruime bescherming van de belangen van de verzekerde. In de UWV zaak verdienden de belangen van de verzekerde volgens het Hof onbetwist bescherming nu er tegen het ontslagbesluit geen rechtsmiddelen meer openstonden. In de CIZ zaak vond volgens het Hof het feitenonderzoek plaats in de administratieve procedure. Aangezien dit feitenonderzoek de grondslag vormde voor de besluitvorming in het kader van de opvolgende administratieve gerechtelijke procedure, kan volgens het Hof niet worden betwist dat de verzekerde behoefte had aan rechtsbescherming. De procedure was immers onmisbaar om beroep in te kunnen stellen bij de bestuursrechter. Kort en wel concludeert het Hof dat het begrip ‘administratieve procedure’ mede omvat de fase van bezwaar bij een bestuursorgaan waarin dat orgaan een voor beroep in rechte vatbaar besluit geeft. Tevens valt de ontslagprocedure bij het UWV onder het begrip ‘administratieve procedure’.

Gevolgen uitspraken

De nationale rechters zullen de zaken verder afdoen. Met het antwoord op de prejudiciële vragen is in ieder geval duidelijk geworden dat verzekerden in ontslagprocedures bij het UWV en in fases van bezwaar voor een bestuursorgaan op kosten van de verzekeringsmaatschappij een externe advocaat mogen inschakelen. Op basis van de uitleg van het Hof zijn de verzekeringsmaatschappijen gehouden om de gemaakte advocaatkosten alsnog te vergoeden.

Wet Werk en Zekerheid

De uitspraak inzake de UWV procedure ziet weliswaar op ontslagprocedures onder het oude recht (voor 1 juli 2015), maar gelet op het feit dat volgens het Hof het begrip ‘administratieve procedure’ mede omvat de fase van bezwaar bij een bestuursorgaan waarin dat orgaan een voor beroep in rechte vatbaar besluit geeft, en ook het feitenonderzoek bij het UWV de grondslag vormt voor besluitvorming in het kader van de opvolgende gerechtelijke procedures, zijn wij ervan overtuigd dat de uitspraak van het Hof ook geldt voor ontslagprocedures onder het nieuwe recht.

Schadevergoeding

Heeft uw rechtsbijstandverzekering in het verleden geweigerd om de advocaatkosten in een bestuursrechtelijke voorprocedure of UWV procedure te dekken en heeft u vervolgens zelf een externe advocaat ingeschakeld op eigen kosten, dan kunt u de kosten op basis van deze uitspraak alsnog vergoed krijgen.

Meer lezen

Uitspraken kunt u hier en hier lezen. Lees hier en hier meer over de vrije advocaatkeuze en de procedure die GMW advocaten voert tegen DAS. Lees hier meer over de procedure in het kader van bezwaar bij het CIZ.