Staat ondernemingsraad bij faillissement buiten spel?

De curator beslist daarbij over de verkoop van goederen en het ontslag van de werknemers. Heeft de ondernemingsraad daar eigenlijk iets over te zeggen, of is haar rol uitgespeeld bij een faillissement?

Wat betekent faillissement voor de ondernemingsraad?

Ondanks de faillietverklaring blijft de onderneming gewoon bestaan totdat het faillissement geheel afgewikkeld. De ondernemingsraad (OR) blijft daarmee ook bestaan tijdens het faillissement. De leden van de ondernemingsraad, uiteraard tevens werknemers van de failliete onderneming, blijven ook OR-lid tot dat hun arbeidsovereenkomst eindigt door het ontslag door de curator. Zolang de arbeidsovereenkomst van kracht is, wat ook geldt tijdens de opzegtermijn van maximaal zes weken – kunnen de OR-leden dus in principe hun functie uitoefenen,  zover de ondernemingsraad nog iets te vertellen heeft na faillissement.

Wordt de curator dan het aanspreekpunt van de OR?

Op 2 juni 2016 heeft de Hoge Raad beslist dat de curator de plaats inneemt van de bestuurder in de zin van de Wet op de Ondernemingsraden. Dat betekent dat de curator tijdens faillissement dus rekening moet houden met de rechten van de OR op basis van die wet. Die medezeggenschapsrechten zijn overigens tijdens het faillissement wel beperkt.

Wanneer heeft OR bij faillissement wél adviesrecht?

Voor het eerst bevestigt de Hoge Raad nu dat de OR adviesrecht heeft als de verkoop van activa door de curator plaatsvindt in het kader van een voortzetting of doorstart van (delen van) de onderneming, waarbij het vooruitzicht bestaat van behoud van arbeidsplaatsen. Dan is dit immers een voorgenomen besluit tot overdracht van de zeggenschap van de onderneming, dan wel tot beëindiging van de werkzaamheden van de onderneming. En dan kan de OR wel een beroep doen op haar wettelijke adviesrecht.

Waarvoor hoeft curator niet naar de OR?

De ondernemingsraad heeft géén adviesrecht over een besluit van de curator tot het verkopen van goederen of tot ontslag van de medewerkers. Ook niet als die verkoop of dat ontslag zou leiden tot het einde van de onderneming, omdat dit handelingen van de curator zijn met als doel de liquidatie van het vermogen van de onderneming. De medezeggenschap moet dan wijken voor het grotere belang van de schuldeisers bij een voortvarende en voor de boedel zo voordelig mogelijke afwikkeling, die immers vertraging oploopt bij een medezeggenschapstraject.

De Hoge Raad maakt dus duidelijk dat de ondernemingsraad tijdens faillissement soms wel adviesrecht heeft. Heeft u daar als ondernemingsraad of failliet verklaarde ondernemer vragen over, dan kunt u contact opnemen met Christiaan Mensink of Koen Vermeulen.