7 augustus 2025
Liefde op de werkvloer: arbeidsrechtelijke aandachtspunten
De pijlen van Cupido laten zich niet sturen door HR-beleid. Dat dit niet altijd zonder gevolgen is, bleek maar weer na het Coldplay-concert afgelopen maand.
Lees meer
13 mei 2025
Bezwaarrecht: het amendement Agnes Joseph
Het nieuwe Nederlandse pensioenstelsel is een grote verandering. Een belangrijk onderdeel is het invaren: het overzetten van oude pensioenrechten naar een nieuw systeem gebaseerd op premies en beleggingsresultaten.
Maar hierbij is het individuele bezwaarrecht – de mogelijkheid om te protesteren tegen deze overstap – afgeschaft. Dit roept juridische en maatschappelijke vragen op.
Agnes Joseph (NSC) heeft een amendement ingediend om dit bezwaarrecht te herstellen. Maar, de regering is bang dat dit de verplichtstelling onder druk zet. Is dat terecht?
Eigendom
Het schrappen van het bezwaarrecht botst met het eigendomsrecht. Of deze inbreuk gerechtvaardigd is, daarover verschilt de literatuur.
Het invaren verandert bestaande pensioencontracten met terugwerkende kracht, van een stabiele uitkering naar een onzekerder resultaat. Dit kan worden gezien als een inbreuk op eigendom, zeker omdat je als deelnemer geen keuze hebt. Ook knelt het met het Europese recht op effectieve rechtsbescherming. Zonder bezwaarrecht kun je je rechten niet goed verdedigen. Bovendien onderzoekt de Europese Commissie of de verplichte deelname aan bedrijfstakpensioenfondsen strookt met EU-regels, zoals het vrije verkeer van diensten en mededingingsrecht.
Dit onderzoek vind plaats naar een klacht van een Nederlandse burger, en de Europese Commissie is een zogenoemde ‘EU pilot’ gestart. Het kan uitmonden in een ingebrekestelling tegen Nederland.
De traditionele rechtvaardiging van collectiviteit en solidariteit staat onder druk in een – op het oog – steeds individueler stelsel.
Bezwaarrecht als oplossing
Door het bezwaarrecht terug te brengen, krijgt de deelnemer weer een stem. Dit respecteert niet alleen het eigendomsrecht, maar versterkt ook het vertrouwen in het systeem. Mensen kunnen kiezen wat bij hun situatie past: een stabieler, maar mogelijk lager pensioen, of een risicovoller, maar potentieel hoger rendement. Dit sluit aan bij de zorgplicht van pensioenfondsen, die vraagt om rekening te houden met individuele belangen. Een praktische oplossing is de Pensioenbewaarder, een bestaande constructie waarin oude rechten behouden kunnen blijven voor wie bezwaar maakt. Zo combineer je collectiviteit met keuzevrijheid.
Europese context
De verplichte deelname aan pensioenfondsen ligt onder een vergrootglas in Brussel. De EU-pilot onderzoekt of deze verplichtstelling buitenlandse aanbieders benadeelt, wat discriminatie naar nationaliteit kan opleveren. Een rode lijn in EU recht. Een bezwaarrecht verzacht dit probleem: wie bezwaar maakt, kan mogelijk kiezen voor een alternatieve (buitenlandse) aanbieder, wat de markt opener maakt. Ook sluit het aan bij Europese trends zoals het Pan-European Personal Pension Product (PEPP), dat juist inzet op keuzevrijheid en transparantie.
Conclusie
Het nieuwe pensioenstelsel wil meer maatwerk bieden, maar schrapt juist de zeggenschap van individuen door het bezwaarrecht af te schaffen. Dit is niet alleen juridisch riskant, maar ook slecht voor het draagvlak. Het herinvoeren van het bezwaarrecht maakt de verplichtstelling houdbaarder. Het beschermt eigendomsrechten, versterkt rechtsbescherming, en geeft ruimte voor individuele keuzes zonder de solidariteit te ondermijnen. Met oplossingen zoals de Pensioenbewaarder is dit praktisch uitvoerbaar. Laten we de deelnemer serieus nemen en het stelsel toekomstbestendig maken.
Meer informatie
Heeft u vragen over het bezwaarrecht of het nieuwe pensioenstelsel? Neem dan contact met ons op.
