25 maart 2020
Het is onvermijdelijk dat bedrijven in betalingsproblemen komen als gevolg van de huidige coronacrisis.
Als inkomsten grotendeels wegvallen, is er onvoldoende geld in kas om alle rekeningen te betalen. Er is weliswaar hulp beschikbaar, zoals werktijdverkorting, uitstel van belastingbetaling en banken geven uitstel van aflossing van leningen. Toch zijn er nog voldoende kosten over die betaald moeten worden. Welke schulden betaalt u als bestuurder van een vennootschap dan wel, en welke niet? En kan een onbetaald gebleven crediteur de bestuurder persoonlijk aansprakelijk stellen voor onbetaald gebleven schulden?
Er zijn twee verschillende situaties te onderscheiden:
1) Er zijn tijdelijke liquiditeitstekorten, maar met een tijdelijke uitstel van betaling, reorganisatie of andere maatregelen zal een faillissement waarschijnlijk niet nodig zijn.
2) Een faillissement is onafwendbaar.
Zolang het nog reëel is te verwachten dat de onderneming niet failliet zal gaan en op termijn in staat is al haar schulden te betalen, is selectief betalen van schuldeisers toegestaan. In the end zullen er dan immers geen schulden onbetaald blijven. Niemand zal schade lijden.
De vraag is altijd wel: hoe reëel is de inschatting dat de onderneming niet failliet zal gaan? Als daar twijfels over zijn, is het nodig om de gemaakte afwegingen schriftelijk vast te leggen om achteraf, mocht het toch misgaan, verantwoording af te kunnen leggen. Maak dus een liquiditeitsprognose, schrijf op wanneer er naar verwachting geld zal binnenkomen en welke kosten worden bespaard. In de tussentijd kunnen niet-noodzakelijke schulden later betaald worden, en wel noodzakelijke schulden van essentiële leveranciers eerder betaald worden. Leveranciers die nodig zijn om de onderneming operationeel te houden krijgen dan feitelijk voorrang.
Ook als een faillissement onafwendbaar is, mag de onderneming nog schuldeisers betalen. Maar kijk daar wel mee uit. Als een faillissement onafwendbaar is, zal de gelijkheid van crediteuren niet doorbroken mogen worden, tenzij daar een goede rechtvaardigingsgrond voor bestaat. Die rechtvaardiging kan bijvoorbeeld zitten in het voorkomen van kapitaalvernietiging, het operationeel houden van de onderneming – denk aan ICT-leveranciers, leveranciers van grondstoffen, werknemers, het betalen van adviseurs om de onderneming te behouden, enzovoort. Ook hier geldt het advies om de gemaakte keuzes schriftelijk vast te leggen. Bijvoorbeeld in de vorm van een betaalschema.
Wat niet is toegestaan, is het alleen betalen van gelieerde (groeps-) vennootschappen of personen, of het doen van betalingen waar de bestuurder een persoonlijk belang bij heeft. Zoals het nog snel voor faillietverklaring aflossen van een krediet waarvoor de bestuurder persoonlijk borg staat.
Het handelen van de bestuurder kan dus onrechtmatig zijn als dat in de gegeven omstandigheden jegens onbetaald gebleven crediteuren onzorgvuldig is en de bestuurder daarvan een persoonlijk ernstig verwijt gemaakt kan worden. Hiervan kan sprake zijn als de bestuurder moest begrijpen dat de selectieve betalingen tot gevolg zouden hebben dat de andere schuldeisers onbetaald zouden blijven en de vennootschap geen verhaal zou bieden. Betalingsonwil is hiervan een goed (onrechtmatig) voorbeeld.
Heeft u vragen of over dit onderwerp of over hoe u moet omgaan met de belanghebbenden bij uw vennootschap in moeilijke tijden? Elke situatie is anders, en vraagt om goede analyse en een goede strategie. Onze ondernemingsrechtadvocaten helpen u daarbij graag.
Meer informatie over bestuurdersaansprakelijkheid en tips hoe die persoonlijke aansprakelijkheid te voorkomen, vindt u in onze whitepaper De 6 Risico’s van BV-bestuurder.
