De praktijk van pre-pack faillissementen eindigt

Bij een pre-pack faillissement geldt vanaf nu voor alle werknemers de wettelijke ontslagbescherming, óók als het ontslag formeel pas gegeven wordt na de faillietverklaring van de (oude) werkgever. Het gevolg hiervan is dat werknemers die ontslagen worden door de curator van een pre-pack faillissement, automatisch in dienst bij de koper van het bedrijf komen, mét behoud van dezelfde arbeidsvoorwaarden. Dit betekent dat een pre-pack faillissement niet langer interessant is om een reorganisatie van de onderneming vorm te geven. Een (goedkoop) afscheid van een deel van het personeel is daarbij immers niet meer mogelijk.

Wat was ook alweer een pre-pack faillissement?

In deze weblog leggen we al eerder uit wat een pre-pack faillissement is en hoe dat verschilt van een regulier faillissement. Kort gezegd komt het er op neer, dat bij een pre-pack faillissement al enkele weken (of langer) voordat de onderneming zijn faillissement aanvraagt, een ‘beoogd curator’ wordt aangesteld. Hij of zij heeft als opdracht om samen met de onderneming een doorstart van de bedrijfsactiviteiten te onderzoeken. Een verkoop van de gezonde onderdelen van het bedrijf. Daarbij verliest een groot deel van de werknemers vaak hun baan.

Bij een regulier faillissement wordt de curator pas ná de faillietverklaring aangesteld door de rechtbank. Ook dan kan een doorstart plaatsvinden, maar zal dat enige tijd kosten voordat dat geregeld is. In die tijd zullen klanten, afnemers en leveranciers mogelijk vertrekken, wat leidt tot waardevermindering. Ook de tijdsdruk zal een negatief effect hebben op de mogelijke verkoopprijs. De gedachte is dus, dat door een pre-pack te organiseren, er meer geld in de failliete boedel beschikbaar komt voor de gezamenlijke schuldeisers.

Hebben werknemers bij een regulier faillissement nog steeds geen bescherming?

Bij faillissement zónder pre-pack hebben de werknemers geen ontslagbescherming: bij verkoop van bedrijfsactiviteiten uit een failliete boedel, komen de werknemers niet automatisch in dienst van de koper. Dit zal ook na de uitspraak van het Europees Hof van Justitie van vandaag zo blijven. Die geldt alleen voor pre-pack faillissementen.

Wat zijn de gevolgen voor werknemers die al eerder zijn ontslagen in een pre-pack faillissement?

Deze uitspraak is niet de introductie van een nieuwe regel, maar de uitleg van bestaande Europese regelgeving. Dat betekent dat die uitleg geldt voor alle pre-pack faillissementen die er tot nu toe zijn geweest.

Als de curator de arbeidsovereenkomsten heeft opgezegd nádat de doorstarttransactie heeft plaatsgevonden, dan kan geconcludeerd worden dat die opzeggingen zonder effect zijn gebleven. De arbeidsovereenkomsten waren op dat moment immers al van rechtswege overgegaan op de verkrijger. En die verkrijger is als nieuwe werkgever weer gebonden aan het opzegverbod dat geldt bij overgang van onderneming. Werknemers die al eerder zijn ontslagen in een pre-pack faillissement zouden dus mogelijk aanspraak kunnen maken op (eerbiediging van) een arbeidsovereenkomst met de verkrijgende onderneming. Of dan ook met terugwerkende kracht loon is verschuldigd zal er waarschijnlijk van afhangen of de werknemer zich destijds bereid heeft verklaard om arbeid te verrichten.

Wat is de reikwijdte van de Smallsteps-uitspraak?

De kantonrechter van de Rechtbank Noord-Holland heeft in haar uitspraak van 12 oktober 2017 uitgemaakt dat de Smallsteps-uitspraak beperkt uit dient te worden gelegd. Naar het oordeel van de kantonrechter is de reikwijdte van de uitspraak beperkt tot het geval, waarin de overgang van een onderneming plaatsvindt na een faillietverklaring in de context van een vóór de faillietverklaring voorbereide en onmiddellijk daarna uitgevoerde pre-pack. Alleen in die gevallen dat de pre-pack tot in de kleinste details is voorbereid, de overname onmiddellijk na de faillietverklaring plaatsvindt en de rechter-commissaris in wezen al voor de faillietverklaring zijn toestemming heeft gegeven voor de overname is er sprake van een overgang van onderneming. Het is onduidelijk of deze uitspraak stand zal houden.

Kan GMW advocaten iets voor mij doen?

Advocaten van GMW zijn gespecialiseerd in zowel het arbeidsrecht als het faillissementsrecht. Wij kunnen u adviseren over uw positie ten opzichte van de doorstart. Mogelijk heeft u ondanks een faillissementsontslag bepaalde aanspraken op die nieuwe organisatie, of het recht op uitbetaling van salaris over een bepaalde periode. Daarnaast zou de curator die u het ontslag heeft aangezegd wellicht aansprakelijk kunnen zijn omdat hij uw arbeidsovereenkomst heeft opgezegd in strijd met de wet.

Voor uw vragen kunt u contact opnemen met mr Lis van Engelen of mr Christiaan Mensink.