Echtscheiding in Nederland en verband met Schotland

Aldaar loopt het huwelijk spaak en wil een der partijen de echtscheiding aanvragen in Nederland. Dat kan en dan kan kennis van het Schotse huwelijksvermogensrecht van belang zijn.

Het Schotse huwelijksvermogensrecht heeft veel overeenkomsten met de Nederlandse huwelijksgoederengemeenschap en dus niet met het Nederlands huwelijksvermogensrecht indien partijen in gemeenschap van goederen zijn gehuwd. De mensen die naar Nederland komen en nauwe banden hebben met Schotland, hebben aldaar vaak onroerend goed of andere vermogensbestanddelen. Zij worden door de werkgever uitgezonden naar Nederland, zonder dat van verbreking van de banden met Schotland sprake is of zal zijn. Vaak is de intentie dat deze expats na ommekomst van een aantal jaren weer terugkeren naar Schotland. Aangezien de expats die in Nederland gaan wonen alsdan hun gewone verblijfplaats in Nederland hebben, kan hier de echtscheiding worden aangevraagd, evenals alimentatie voor de ex-partner en de kinderen. Een echtscheiding in Schotland kan uiteraard ook aangevraagd worden, maar vaak zien we toch in de praktijk dat mensen de echtscheiding aanvragen in het land waar ze op dat moment wonen en dat is in onze praktijk, Nederland. De Nederlandse rechter zal in beginsel, de uitzonderingen zal ik hier achterwege laten, het Schotse huwelijksvermogensrecht moeten toepassen, vastgelegd in The Family Law (Scotland) Act 1985. In het Schotse huwelijksvermogensrecht is van belang de “relevant date” en wat behoort tot de “matrimonial property”. De relevant date is van belang voor de omvang van de huwelijksgoederengemeenschap. Wat bezaten partijen op een bepaald moment. Dat moment is de “relevant date” en is kort gezegd de datum dat partijen feitelijk duurzaam gescheiden gaan leven. Een proefperiode van gescheiden leven, zal daar, afhankelijk van de omstandigheden van het geval, in het algemeen niet onder vallen. Als de vraag gesteld wordt, wat bezaten de echtgenoten op de “relevant date”, is niet alleen van belang welke bestanddelen er waren, maar ook welke waarden deze bestanddelen hadden op de “relevant date”.

Schots huwelijksvermogensrecht

Het wettelijke stelsel in Schotland behelst een stelsel van scheiding van goederen. Dit betekent dat het huwelijk geen gevolgen heeft voor het vermogen van de echtgenoten. Wat één ieder had voor het huwelijk, blijft ook van die persoon na het einde van het huwelijk, zonder enige verrekening. Daar is één uitzondering op mogelijk en dat is de echtelijke woning. Die kan door de man zijn aangeschaft, met het oog op het aanstaande huwelijk en met de bedoeling daar met het toekomstig gezin in te gaan wonen. Ook al is deze woning eigendom van de man, onder omstandigheden kan deze woning geacht worden onderdeel uit te maken van de “matrimonial property” en zal de waarde tussen de echtgenoten verdeeld moeten worden. Alles wat de echtgenoten bij het einde van het huwelijk bezitten en wat gedurende het huwelijk is verkregen, valt in de “matrimonial property”, met uitzondering van giften of erfelijke verkrijgingen van derden en de bezittingen die partijen voor het huwelijk reeds in eigendom hadden. De waarde van al die bezittingen dient gelijkelijk tussen de echtgenoten verdeeld te worden. Er bestaat echter één regel in het Schotse huwelijksvermogensrecht die wij in het Nederlandse recht niet kennen, althans niet in het huwelijksvermogensrecht. Het is namelijk voor de Schotse rechter mogelijk een transactie die in de periode gelegen is tot vijf jaar voor het einde van het huwelijk, terzijde te stellen indien komt vast te staan dat die transactie betekent dat de echtgenoot die de transactie niet heeft verricht daardoor bij de echtscheiding financieel nadeel ondervindt. Dat is vanuit het Nederlands recht een opmerkelijke bepaling die verband lijkt te houden met de Pauliana zoals wij die kennen of benadeling van de gemeenschap, maar de Pauliana in Nederland houdt, kort gezegd, in dat vernietiging van een rechtshandeling kan plaatsvinden, indien komt vast te staan dat die rechtshandeling is aangegaan met het doel andere schuldeisers te benadelen of het resultaat van de rechtshandeling is dat andere schuldeisers benadeeld zijn. Uiteraard dient elke echtscheiding op zijn feitelijkheden beoordeeld te worden en zal alles samenhangen met de specifieke omstandigheden.

Vragen

Mocht u vragen hebben over deze weblog of andere zaken op het gebied van personen- en familierecht dan kunt u vanzelfsprekend contact met mij opnemen. Deze weblog is geschreven in nauwe samenwerking met Bianca Kok-Beekhuizen, legal assistant van de sectie familie- en erfrecht.